Difference between revisions of "Scilab/C4/Integration/Marathi"
From Script | Spoken-Tutorial
Line 73: | Line 73: | ||
|- | |- | ||
|01:15 | |01:15 | ||
− | |आता '''Composite Trapezoidal ''' नियमाबद्दल जाणून घेऊ. | + | |आता '''Composite Trapezoidal''' नियमाबद्दल जाणून घेऊ. |
|- | |- | ||
|01:18 | |01:18 | ||
− | |हा '''trapezoidal ''' नियमाचा विस्तारित नियम आहे. | + | |हा '''trapezoidal''' नियमाचा विस्तारित नियम आहे. |
|- | |- | ||
| 01:22 | | 01:22 | ||
− | | आपण '''a comma b ''' ह्या इंटरव्हलचे '''n''' समान भाग म्हणजेच इंटरव्हल्स करू. | + | | आपण '''a comma b''' ह्या इंटरव्हलचे '''n''' समान भाग म्हणजेच इंटरव्हल्स करू. |
|- | |- | ||
| 01:29 | | 01:29 | ||
− | | h | + | | h = (b-a)/n ही प्रत्येक इंटरव्हलची लांबी आहे. |
|- | |- | ||
|01:36 | |01:36 | ||
− | | '''composite trapezoidal ''' नियम असा आहे: | + | | '''composite trapezoidal''' नियम असा आहे: |
|- | |- | ||
|01:41 | |01:41 | ||
− | |F of x या फंक्शनचा a ते b या | + | |F of x या फंक्शनचा a ते b या इंटरव्हल मधील इंटिग्रल हा जवळपास h गुणिले फंक्शनच्या x zero ते x n येथील व्हॅल्यूंच्या बेरजे एवढा असतो. |
|- | |- | ||
|01:57 | |01:57 | ||
− | | '''composite trapezoidal ''' नियमाच्या सहाय्याने एक उदाहरण सोडवू. | + | | '''composite trapezoidal''' नियमाच्या सहाय्याने एक उदाहरण सोडवू. |
|- | |- | ||
Line 105: | Line 105: | ||
|- | |- | ||
|02:09 | |02:09 | ||
− | |आता '''Composite Trapezoidal ''' नियमाचा कोड '''Scilab ''' एडिटरवर पाहू. | + | |आता '''Composite Trapezoidal''' नियमाचा कोड '''Scilab''' एडिटरवर पाहू. |
|- | |- | ||
Line 113: | Line 113: | ||
|- | |- | ||
| 02:22 | | 02:22 | ||
− | |'''f ''' हे फंक्शन आहे जे आपल्याला सोडवायचे आहे. | + | |'''f''' हे फंक्शन आहे जे आपल्याला सोडवायचे आहे. |
|- | |- | ||
Line 121: | Line 121: | ||
|- | |- | ||
|02:28 | |02:28 | ||
− | |''' b''' ही इंटिग्रलची अप्पर लिमिट आहे. | + | |'''b''' ही इंटिग्रलची अप्पर लिमिट आहे. |
|- | |- | ||
Line 133: | Line 133: | ||
|- | |- | ||
| 02:42 | | 02:42 | ||
− | | आपण इंटिग्रलची व्हॅल्यू काढू आणि ती ''' I one''' मधे संचित करू. | + | | आपण इंटिग्रलची व्हॅल्यू काढू आणि ती '''I one''' मधे संचित करू. |
|- | |- | ||
Line 145: | Line 145: | ||
|- | |- | ||
| 03:05 | | 03:05 | ||
− | | d e f f | + | | '''d e f f open parenthesis open single quote open square bracket y close square bracket is equal to f of x close quote comma open quote y is equal to one by open parenthesis two asterisk x plus one close parenthesis close quote close parenthesis''' |
|- | |- | ||
Line 161: | Line 161: | ||
|- | |- | ||
| 03:47 | | 03:47 | ||
− | | पुढे आपण '''Composite Simpson's rule ''' बद्दल जाणून घेऊ. | + | | पुढे आपण '''Composite Simpson's rule''' बद्दल जाणून घेऊ. |
|- | |- | ||
| 03:51 | | 03:51 | ||
− | | या नियमात, आपण ''' a comma b''' इंटरव्हल, सारख्या लांबीच्या '''n greater than 1''' सब-इंटरव्हल्समधे विभागतो. | + | | या नियमात, आपण '''a comma b''' इंटरव्हल, सारख्या लांबीच्या '''n greater than 1''' सब-इंटरव्हल्समधे विभागतो. |
|- | |- | ||
| 04:03 | | 04:03 | ||
− | | प्रत्येक इंटरव्हलला | + | | प्रत्येक इंटरव्हलला '''Simpson's rule''' लागू करतो. |
|- | |- | ||
Line 177: | Line 177: | ||
|- | |- | ||
|04:10 | |04:10 | ||
− | | '''h by three multiplied by the sum of f zero, four into f one , two into f two to f n'''. | + | | '''h by three multiplied by the sum of f zero, four into f one, two into f two to f n'''. |
|- | |- | ||
|04:19 | |04:19 | ||
− | |हे उदाहरण '''Composite Simpson's ''' नियमाच्या सहाय्याने सोडवू. | + | |हे उदाहरण '''Composite Simpson's''' नियमाच्या सहाय्याने सोडवू. |
|- | |- | ||
Line 201: | Line 201: | ||
|- | |- | ||
| 04:49 | | 04:49 | ||
− | | '''f ''' हे फंक्शन आहे जे आपल्याला सोडवायचे आहे. | + | | '''f''' हे फंक्शन आहे जे आपल्याला सोडवायचे आहे. |
|- | |- | ||
Line 209: | Line 209: | ||
|- | |- | ||
|04:56 | |04:56 | ||
− | | ''' b''' ही इंटिग्रलची अप्पर लिमिट आहे. | + | | '''b''' ही इंटिग्रलची अप्पर लिमिट आहे. |
|- | |- | ||
Line 229: | Line 229: | ||
|- | |- | ||
| 05:16 | | 05:16 | ||
− | |या व्हॅल्यूजची बेरीज करून त्याला आपण h भागिले 3 ने गुणू | + | |या व्हॅल्यूजची बेरीज करून त्याला आपण h भागिले 3 ने गुणू आणि उत्तर I मधे संचित करू. |
|- | |- | ||
Line 269: | Line 269: | ||
|- | |- | ||
| 06:31 | | 06:31 | ||
− | | आता '''Composite Midpoint ''' नियम पाहू. | + | | आता '''Composite Midpoint''' नियम पाहू. |
|- | |- | ||
Line 281: | Line 281: | ||
|- | |- | ||
|06:49 | |06:49 | ||
− | | प्रत्येक इंटरव्हलचा मध्य '''x i ''' हा काढला जातो. | + | | प्रत्येक इंटरव्हलचा मध्य '''x i''' हा काढला जातो. |
|- | |- | ||
Line 289: | Line 289: | ||
|- | |- | ||
|07:00 | |07:00 | ||
− | |'''Composite Midpoint ''' नियम वापरून हा प्रॉब्लेम सोडवू. | + | |'''Composite Midpoint''' नियम वापरून हा प्रॉब्लेम सोडवू. |
|- | |- | ||
Line 301: | Line 301: | ||
|- | |- | ||
|07:18 | |07:18 | ||
− | | '''Composite Midpoint ''' नियमाचा कोड पाहू. | + | | '''Composite Midpoint''' नियमाचा कोड पाहू. |
|- | |- | ||
Line 309: | Line 309: | ||
|- | |- | ||
|07:30 | |07:30 | ||
− | | '''f ''' हे फंक्शन आहे जे आपल्याला सोडवायचे आहे | + | | '''f''' हे फंक्शन आहे जे आपल्याला सोडवायचे आहे |
|- | |- | ||
Line 317: | Line 317: | ||
|- | |- | ||
|07:36 | |07:36 | ||
− | | ''' b''' ही इंटिग्रलची अप्पर लिमिट आहे. | + | | '''b''' ही इंटिग्रलची अप्पर लिमिट आहे. |
|- | |- | ||
Line 417: | Line 417: | ||
|- | |- | ||
| 09:52 | | 09:52 | ||
− | |अधिक माहितीसाठी | + | |अधिक माहितीसाठी खालील लिंकला भेट द्या. |
|- | |- | ||
| 10:03 | | 10:03 | ||
| हे भाषांतर मनाली रानडे यांनी केले असून आवाज .... यांनी दिला आहे. सहभागाबद्दल धन्यवाद. | | हे भाषांतर मनाली रानडे यांनी केले असून आवाज .... यांनी दिला आहे. सहभागाबद्दल धन्यवाद. |
Latest revision as of 11:37, 21 August 2017
Time | Narration |
00:01 | नमस्कार. Composite Numerical Integration वरील पाठात आपले स्वागत. |
00:07 | पाठाच्या शेवटी तुम्ही शिकणार आहात: |
00:11 | वेगवेगळ्या कंपोझिट न्युमरिकल इंटिग्रेशन अल्गोरिदमसाठी Scilab कोड तयार करणे. |
00:17 | इंटिग्रल समान भागांमधे विभागणे. |
00:21 | प्रत्येक भागाला अल्गोरिदम लागू करणे आणि |
00:24 | इंटिग्रलची कंपोझिट व्हॅल्यूची गणना करणे. |
00:28 | या पाठासाठी मी, |
00:30 | उबंटु 12.04 ही ऑपरेटिंग सिस्टीम |
00:34 | आणि Scilab 5.3.3 व्हर्जन वापरणार आहे. |
00:38 | पाठाचा सराव करण्यासाठी आपल्याला, |
00:42 | Scilab आणि |
00:44 | न्युमरिकल मेथडसच्या सहाय्याने इंटिग्रेशन करण्याचे प्राथमिक ज्ञान असावे. |
00:47 | Scilab साठी स्पोकन ट्युटोरियलच्या वेबसाईटवरील संबंधित पाठ बघा. |
00:55 | न्युमरिकल इंटिग्रेशन म्हणजे, |
00:58 | इंटिग्रलची संख्यात्मक म्हणजेच न्युमरिकल किंमत कशी काढता येईल याचा अभ्यास. |
01:03 | इंटिग्रलची अचूक गणिती किंमत उपलब्ध नसल्यास ही पध्दत वापरतात. |
01:08 | ही integrand च्या किंमतीवरून काढलेली definite integral ची जवळात जवळची किंमत असते. |
01:15 | आता Composite Trapezoidal नियमाबद्दल जाणून घेऊ. |
01:18 | हा trapezoidal नियमाचा विस्तारित नियम आहे. |
01:22 | आपण a comma b ह्या इंटरव्हलचे n समान भाग म्हणजेच इंटरव्हल्स करू. |
01:29 | h = (b-a)/n ही प्रत्येक इंटरव्हलची लांबी आहे. |
01:36 | composite trapezoidal नियम असा आहे: |
01:41 | F of x या फंक्शनचा a ते b या इंटरव्हल मधील इंटिग्रल हा जवळपास h गुणिले फंक्शनच्या x zero ते x n येथील व्हॅल्यूंच्या बेरजे एवढा असतो. |
01:57 | composite trapezoidal नियमाच्या सहाय्याने एक उदाहरण सोडवू. |
02:02 | इंटरव्हल्सची संख्या n ही 10 मानू. म्हणजेच (n=10). |
02:09 | आता Composite Trapezoidal नियमाचा कोड Scilab एडिटरवर पाहू. |
02:16 | प्रथम आपण f , a , b , n हे पॅरामीटर्स असणारे फंक्शन घोषित करणार आहोत. |
02:22 | f हे फंक्शन आहे जे आपल्याला सोडवायचे आहे. |
02:25 | a ही इंटिग्रलची लोअर लिमिट आहे, |
02:28 | b ही इंटिग्रलची अप्पर लिमिट आहे. |
02:31 | n ही इंटरव्हल्सची संख्या दाखवते. |
02:34 | 0 ते 1 चे 10 समान इंटरव्हल्स करण्यासाठी linspace हे फंक्शन वापरू. |
02:42 | आपण इंटिग्रलची व्हॅल्यू काढू आणि ती I one मधे संचित करू. |
02:49 | कोड कार्यान्वित करण्यासाठी Scilab एडिटरवरील Execute वर क्लिक करून Save and execute पर्याय निवडा. |
03:02 | फंक्शन घोषित करण्यासाठी टाईप करा: |
03:05 | d e f f open parenthesis open single quote open square bracket y close square bracket is equal to f of x close quote comma open quote y is equal to one by open parenthesis two asterisk x plus one close parenthesis close quote close parenthesis |
03:30 | एंटर दाबा. टाईप कराः Trap underscore composite open parenthesis f comma zero comma one comma ten close parenthesis |
03:41 | एंटर दाबा. |
03:43 | कंसोलवर उत्तर दाखवले जाईल. |
03:47 | पुढे आपण Composite Simpson's rule बद्दल जाणून घेऊ. |
03:51 | या नियमात, आपण a comma b इंटरव्हल, सारख्या लांबीच्या n greater than 1 सब-इंटरव्हल्समधे विभागतो. |
04:03 | प्रत्येक इंटरव्हलला Simpson's rule लागू करतो. |
04:06 | आपल्याला अशाप्रकारे इंटिग्रलची व्हॅल्यू मिळते: |
04:10 | h by three multiplied by the sum of f zero, four into f one, two into f two to f n. |
04:19 | हे उदाहरण Composite Simpson's नियमाच्या सहाय्याने सोडवू. |
04:24 | आपल्याला one by one plus x cube d x’’’ हे फंक्शन 1 ते 2 या इंटरव्हलसाठी दिलेले आहे. |
04:32 | इंटरव्हल्सची संख्या 20 घेऊ. |
04:37 | Composite Simpson's Rule चा कोड पाहू. |
04:42 | प्रथम आपण f , a , b , n हे पॅरामीटर्स असणारे फंक्शन घोषित करणार आहोत. |
04:49 | f हे फंक्शन आहे जे आपल्याला सोडवायचे आहे. |
04:52 | a ही इंटिग्रलची लोअर लिमिट आहे, |
04:56 | b ही इंटिग्रलची अप्पर लिमिट आहे. |
04:58 | n हे इंटरव्हल्सची संख्या दाखवते. |
05:02 | आपण पॉईंटसचे दोन सेट काढू. |
05:04 | एक सेट वापरून आपण फंक्शनची व्हॅल्यू काढू व त्याला 2 ने गुणू. |
05:10 | दुस-या सेटमधे व्हॅल्यू काढून त्याला 4 ने गुणू. |
05:16 | या व्हॅल्यूजची बेरीज करून त्याला आपण h भागिले 3 ने गुणू आणि उत्तर I मधे संचित करू. |
05:24 | कोड कार्यान्वित करू. |
05:28 | Simp underscore composite dot s c i ही फाईल सेव्ह करून कार्यान्वित करू. |
05:39 | प्रथम स्क्रीन क्लियर करू. |
05:42 | उदाहरणात दिलेले फंक्शन घोषित करण्यासाठी टाईप करा: |
05:45 | d e f f open parenthesis open single quote open square bracket y close square bracket is equal to f of x close quote comma open quote y is equal to one divided by open parenthesis one plus x cube close parenthesis close quote close parenthesis |
06:12 | एंटर दाबा. |
06:14 | टाईप करा Simp underscore composite open parenthesis f comma one comma two comma twenty close parenthesis |
06:24 | एंटर दाबा. |
06:26 | कंसोलवर उत्तर दाखवले जाईल. |
06:31 | आता Composite Midpoint नियम पाहू. |
06:35 | या द्वारे 1 किंवा कमी डिग्रीच्या पॉलिनॉमियलचे इंटिग्रल काढता येतात, |
06:40 | यात a comma b इंटरव्हल, सारख्या रुंदीच्या सब-इंटरव्हल्समधे विभागतात. |
06:49 | प्रत्येक इंटरव्हलचा मध्य x i हा काढला जातो. |
06:54 | प्रत्येक मध्याशी इंटिग्रलची व्हॅल्यू काढून त्यांची बेरीज केली जाते. |
07:00 | Composite Midpoint नियम वापरून हा प्रॉब्लेम सोडवू. |
07:05 | आपल्याला one minus x square d x हे फंक्शन 0 ते 1.5 या इंटरव्हलसाठी दिले आहे. |
07:15 | n ची व्हॅल्यू 20 मानू. |
07:18 | Composite Midpoint नियमाचा कोड पाहू. |
07:24 | प्रथम आपण f , a , b , n हे पॅरामीटर्स असणारे फंक्शन घोषित करणार आहोत. |
07:30 | f हे फंक्शन आहे जे आपल्याला सोडवायचे आहे |
07:33 | a ही इंटिग्रलची लोअर लिमिट आहे, |
07:36 | b ही इंटिग्रलची अप्पर लिमिट आहे. |
07:39 | n ही इंटरव्हल्सची संख्या दाखवते. |
07:41 | आपण प्रत्येक इंटरव्हलचा मध्य काढू. |
07:45 | प्रत्येक मध्याशी इंटिग्रलची व्हॅल्यू काढून त्यांची बेरीज करू आणि ती I मधे संचित करू. |
07:53 | आता हे उदाहरण सोडवू. |
07:55 | mid underscore composite dot s c i ही फाईल सेव्ह करून कार्यान्वित करू. |
08:04 | स्क्रीन क्लियर करू. |
08:08 | उदाहरणात दिलेले फंक्शन घोषित करण्यासाठी टाईप करा: |
08:13 | d e f f open parenthesis open single quote open square bracket y close square bracket is equal to f of x close quote comma open quote y is equal to one minus x square close quote close parenthesis |
08:37 | एंटर दाबा. |
08:39 | नंतर टाईप करा mid underscore composite open parenthesis f comma zero comma one point five comma twenty close parenthesis |
08:53 | एंटर दाबा. कंसोलवर उत्तर दाखवले जाईल. |
08:59 | या पाठाचा सारांश पाहू. |
09:02 | या पाठात आपण: |
09:04 | न्युमरिकल इंटिग्रेशनसाठी Scilab कोड तयार करणे, |
09:08 | इंटिग्रलची व्हॅल्यू मिळवणे ह्याबद्दल जाणून घेतले. |
09:11 | खाली दिलेल्या लिंकवर आपण व्हिडिओ पाहू शकता. |
09:15 | हा स्पोकन ट्युटोरियल प्रोजेक्टचा सारांश देतो. |
09:18 | जर तुमच्याकडे चांगली Bandwidth नसेल तर व्हिडिओ डाऊनलोड करूनही पाहू शकता. |
09:23 | स्पोकन ट्युटोरियल प्रॉजेक्ट टीम: |
09:25 | Spoken Tutorial च्या सहाय्याने कार्यशाळा चालविते. |
09:29 | ऑनलाईन परीक्षा उत्तीर्ण होणा-या विद्यार्थ्यांना प्रमाणपत्रही दिले जाते. |
09:32 | अधिक माहितीसाठी कृपया contact@spoken-tutorial.org वर लिहा. |
09:40 | स्पोकन ट्युटोरियल प्रॉजेक्ट हे टॉक टू टीचर या प्रॉजेक्टचा भाग आहे. |
09:45 | यासाठी नॅशनल मिशन ऑन एज्युकेशन थ्रू आय. सी. टी., एम .एच. आर. डी. गव्हरमेण्ट ऑफ इंडिया कडून अर्थसहाय्य मिळाले आहे. |
09:52 | अधिक माहितीसाठी खालील लिंकला भेट द्या. |
10:03 | हे भाषांतर मनाली रानडे यांनी केले असून आवाज .... यांनी दिला आहे. सहभागाबद्दल धन्यवाद. |