Difference between revisions of "Scilab/C4/Linear-equations-Iterative-Methods/Marathi"
From Script | Spoken-Tutorial
| Line 121: | Line 121: | ||
|- | |- | ||
|02:34 | |02:34 | ||
| − | | नंतर आपण तपासूया की मॅट्रिक्स '''A'' '''diagonally dominant''' आहे की नाही. | + | | नंतर आपण तपासूया की मॅट्रिक्स '''A''' '''diagonally dominant''' आहे की नाही. |
|- | |- | ||
| Line 178: | Line 178: | ||
| 03:54 | | 03:54 | ||
| आता प्रत्येक प्रॉंप्ट साठी वॅल्यूज प्रविष्ट करू. | | आता प्रत्येक प्रॉंप्ट साठी वॅल्यूज प्रविष्ट करू. | ||
| − | |||
|- | |- | ||
Revision as of 15:49, 3 August 2016
| Time | Narration |
| 00:01 | नमस्कार ! |
| 00:02 | Iterative Methods वापरून लीनियर इक्वेशन्सचे सिस्टम सोडवणे ह्या वरील स्पोकन ट्यूटोरियल मध्ये आपले स्वागत. |
| 00:10 | ह्या ट्यूटोरियलच्या शेवटी शिकणार आहोत: |
| 00:14 | iterative मेथड्स वापरून लीनियर इक्वेशन्सचे सिस्टम कसे सोडवणे. |
| 00:18 | लीनियर इक्वेशन्स सोडवण्यासाठी Scilab कोड कसे तयार करणे. |
| 00:22 | हा ट्यूटोरियल रेकॉर्ड करण्यास, मी वापरत आहे |
| 00:25 | उबंटू 12.04 ऑपरेटिंग सिस्टम |
| 00:28 | आणि Scilab वर्जन 5.3.3 |
| 00:33 | ह्या ट्यूटोरियलचा सराव करण्यापूर्वी तुम्हाला Scilab चे प्राथमिक ज्ञान आणि लीनियर ईक्वेशन्स कसे सोडवणे माहीत असले पाहिजे. |
| 00:42 | Scilab साठी, कृपया स्पोकन ट्यूटोरियल वेबसाइट वरील उपलब्ध संबंधित ट्यूटोरियल्स पहा. |
| 00:50 | पहिला iterative method ज्याचा आपण अध्यन करू तो Jacobi method आहे. |
| 00:56 | n इक्वेशन्स आणि n अननोन्स सह लीनियर इक्वेशनचा सिस्टम दिला आहे. |
| 01:02 | आपण ईक्वेशनला पुन्हा लिहु जसे की x of i k + 1 इज ईक्वल टू b i माइनस समेशन ऑफ़ a i j x j k j ईक्वल टू 1 टू n डिवाइडेड बाइ a i i जेथे i 1 पासून n पर्यंत आहे. |
| 01:24 | आपण प्रत्येक x of i साठी वॅल्यूज गृहीत धरतो. |
| 01:27 | नंतर आपण मागील स्टेप मध्ये प्राप्त इक्वेशन्स मध्ये वॅल्यूज ठेवतो. |
| 01:34 | आपण इटरेशन तो पर्यंत सुरू ठेवू जो पर्यंत सल्यूशन कन्वर्ज म्हणजे संमिलीत होऊन जात नाही. |
| 01:39 | आपण Jacobi Method वापरून हे उदाहरण सोडवू. |
| 01:44 | आपण Jacobi Method साठी कोड पाहु. |
| 01:48 | Scilab कंसोल वर प्रदर्शित उत्तरचे फॉर्मॅट स्पष्ट करण्यासाठी आपण फॉर्मॅट मेथड वापरतो. |
| 01:56 | येथे e दाखवते की उत्तर साइंटिफिक नोटेशन मध्ये असले पाहिजे. |
| 02:01 | आणि 20 प्रदर्शित होणारे डिजिट्स दर्शवतो. |
| 02:06 | नंतर आपण निम्न मेट्राइसिसची वॅल्यू प्राप्त करण्यास इनपुट फंक्शन वापरतो. |
| 02:10 | coefficient मॅट्रिक्स, |
| 02:12 | right hand side मॅट्रिक्स, |
| 02:14 | initial values मॅट्रिक्स, |
| 02:17 | maximum number of iteration आणि |
| 02:19 | convergence tolerance. |
| 02:22 | नंतर आम्ही हे तपासण्यासाठी size फंक्शन वापरतो कारण की A मॅट्रिक्स square मॅट्रिक्स आहे की नाही. |
| 02:29 | जर नसेल, तर आम्ही एरर दाखवण्यास एरर फंक्शन वापरतो. |
| 02:34 | नंतर आपण तपासूया की मॅट्रिक्स A diagonally dominant आहे की नाही. |
| 02:40 | पहिला अर्धा भाग मॅट्रिक्सची प्रत्येक रोची जोडणीची गणना करते. |
| 02:45 | नंतर हे तपासते की डाइएगनल एलिमेंट्सचे दुप्पट गुणनफळ हे त्या रोचे एलिमेंट्सची बेरीज पेक्षा जास्त आहे. |
| 02:54 | जर नसेल तर error फंक्शन वापरुन एरर प्रदर्शित केले जाते. |
| 03:01 | नंतर आपण इनपुट आर्ग्युमेंट्स सह Jacobi Iteration फंक्शन परिभाषित करतो. |
| 03:07 | A, b , x zero, |
| 03:09 | maximum iteration आणि tolerance level. |
| 03:14 | येथे x जिरो इनिशियल वॅल्यूज मॅट्रिक्स आहे. |
| 03:19 | आपण तपासूया की A मॅट्रिक्स आणि इनिशियल वॅल्यूज मॅट्रिक्स एकमेकांशी सुसंगत आहेत की नाही. |
| 03:28 | आपण x k p one च्या वॅल्यूची गणना करून तपासूया की relative error tolerance level शी कमी आहे की नाही. |
| 03:38 | जर हे tolerance level शी कमी असेल तर आपण इटरेशन ब्रेक करून सल्यूशन रिटर्न होतो. |
| 03:45 | शेवटी आपण फंक्शन स्माप्त करतो. |
| 03:48 | सेव्ह करून कार्यान्वित करू. |
| 03:51 | Scilab कंसोल वर जाऊ. |
| 03:54 | आता प्रत्येक प्रॉंप्ट साठी वॅल्यूज प्रविष्ट करू. |
| 03:57 | कोअफिशन्ट मॅट्रिक्स A आहे स्क्वेर ब्रॅकेट उघडा 2 स्पेस 1 सेमिकॉलन 5 स्पेस 7 स्क्वेर ब्रॅकेट बंद करा. |
| 04:08 | एंटर दाबा. |
| 04:10 | नंतर टाइप करा स्क्वेर ब्रॅकेट मध्ये 11 सेमिकॉलन 13 स्क्वेर ब्रॅकेट बंद करा. |
| 04:17 | एंटर दाबा. |
| 04:20 | initial वॅल्यूज मॅट्रिक्स आहे स्क्वेर ब्रॅकेट उघडा 1 सेमिकॉलन 1 स्क्वेर ब्रॅकेट बंद करा. |
| 04:28 | एंटर दाबा. |
| 04:30 | इटरेशन्सची जास्तीत जास्त संख्या 25 आहे. |
| 04:34 | एंटर दाबा. |
| 04:36 | convergence tolerance लेवल 0.00001 आहे. |
| 04:44 | एंटर दाबा. |
| 04:46 | आपण निम्न टाइप करून फंक्शन कॉल करू. |
| 04:48 | Jacobi Iteration ब्रॅकेट उघडा A कॉमा b कॉमा x जिरो कॉमा M a x I t e r कॉमा t o l ब्रॅकेट बंद करा. |
| 05:04 | एंटर दाबा. |
| 05:06 | 'x1' आणि 'x2' ची वॅल्यूज कंसोल वर दाखविले आहे. |
| 05:11 | इटरेशन्सची संख्या देखील दिसते. |
| 05:14 | आता Gauss Seidel मेथडचे अध्ययन करू. |
| 05:19 | n इक्वेशन्स आणि n अननोन्स सह लीनियर इक्वेशनचे सिस्टम दिले आहे. |
| 05:26 | आपण प्रत्येक अननोन साठी ईक्वेशन्सचे इतर वेरियबल्स आणि त्यांचे कोअफिशन्ट्सच्या संबंधित उजव्या हाताच्या एलिमेंट्स मधून कमी करून पुन्हा लिहु. |
| 05:37 | नंतर आपण हे त्या वेरियबल साठी अननोन वेरियबलचे कोअफिशन्ट a i i शी भागाकार करू. |
| 05:45 | हे प्रत्येक दिलेल्या ईक्वेशन साठी केले जाते. |
| 05:49 | Jacobi method मध्ये, x of i k + 1 च्या गणनासाठी, x of i k + 1 च्या शिवाय x of i k चे प्रत्येक एलिमेंट वापरले जाते |
| 06:03 | Gauss Seidel मेथड मध्ये, आपण x of i k ची वॅल्यू x of i k+1 शी ओवरराइट करतो. |
| 06:12 | आता हे उदाहरण Gauss Seidel मेथड वापरून सोडवू. |
| 06:17 | आता Gauss Seidel मेथड साठी कोड पाहु. |
| 06:21 | पहिली लाइन फॉर्मॅट फंक्शन वापरुन कंसोल वर प्रदर्शित उत्तरचे फॉर्मॅट दाखवते. |
| 06:29 | नंतर आपण निम्नची वॅल्यूज प्राप्त करण्यासाठी इनपुट फंक्शन वापरतो. |
| 06:32 | coefficient मॅट्रिक्स, |
| 06:34 | right hand side मॅट्रिक्स, |
| 06:36 | वेरियबल्सची initial वॅल्यूज मॅट्रिक्स, |
| 06:38 | maximum number of iterations आणि |
| 06:40 | tolerance level. |
| 06:43 | नंतर आपण इनपुट आर्ग्यूमेंट्स A कॉमा b कॉमा x जिरो कॉमा max इटरेशन्स आणि tolerance लेवल आणि आउटपुट आर्ग्यूमेंट सल्यूशन सह Gauss Seidel फंक्शन पारिभाषित करतो. |
| 06:58 | आपण size आणि length फंक्शन वापरून हे तपासूया की मॅट्रिक्स A स्क्वेर आहे की नाही आणि इनिशियल वेक्टर आणि मेट्रिक्स A अनुरूप आहे की नाही. |
| 07:10 | नंतर आपण इटरेशन्स सुरू करू. |
| 07:13 | आपण इनिशियल वॅल्यूज वेक्टर x 0 ला x k च्या समान आहे असे दाखवू. |
| 07:19 | आपण x k च्या समान साइज़ची जिरोजची मॅट्रिक्स तयार करून त्याला x k p 1 बोलूया. |
| 07:28 | आपण x k p 1 वापरून त्या ईक्वेशनच्या अननोन वेरियबलची वॅल्यू प्राप्त करण्यासाठी प्रत्येक ईक्वेशनला सोडवू. |
| 07:38 | प्रत्येक इटरेशन वर, x k p 1 ची वॅल्यू अपडेट होते. |
| 07:44 | आपण हे देखील तपासू की relative एरर दिलेल्या tolerance लेवलशी छोटी आहे की नाही. |
| 07:50 | जर हे असेल तर आपण इटरेशन ब्रेक करू. |
| 07:54 | नंतर x k p1 वेरियबल सल्यूशनच्या समान आहे असे दाखवू. |
| 07:59 | शेवटी, आपण फंक्शन स्माप्त करू. |
| 08:02 | आता फंक्शन सेव्ह करून कार्यान्वित करू. |
| 08:06 | Scilab कंसोल वर जाऊ. |
| 08:09 | पहिल्या प्रॉंप्ट साठी, आपण टाइप करू matrix A |
| 08:12 | टाइप करा स्क्वेर ब्रॅकेट उघडा 2 स्पेस 1 सेमिकॉलन 5 स्पेस 7 स्क्वेर ब्रॅकेट बंद करा. |
| 08:21 | एंटर दाबा. |
| 08:22 | पुढील प्रॉंप्ट साठी, |
| 08:24 | टाइप करा स्क्वेर ब्रॅकेट उघडा 11 सेमिकॉलन 13 स्क्वेर ब्रॅकेट बंद करा. |
| 08:31 | एंटर दाबा. |
| 08:33 | आपण निम्न टाइप करून इनिशियल वॅल्यू वेक्टरची वॅल्यूज देतो. |
| 08:38 | स्क्वेर ब्रॅकेट उघडा 1 सेमिकॉलन 1 स्क्वेर ब्रॅकेट बंद करा. |
| 08:43 | एंटर दाबा. |
| 08:45 | नंतर आपण इटरेशन्सची जास्तीत जास्त संख्या 25 करू. |
| 08:50 | एंटर दाबा. |
| 08:52 | आता tolerance लेवल 0.00001 परिभाषित करू. |
| 08:58 | एंटर दाबा. |
| 09:01 | शेवटी आपण निम्न टाइप करून फंक्शन कॉल करूया. |
| 09:04 | G a u s s S e i d e l ब्रॅकेट उघडा A कॉमा b कॉमा x जिरो कॉमा M a x I t e r कॉमा t o l ब्रॅकेट बंद करा. |
| 09:24 | एंटर दाबा. |
| 09:26 | x1 आणि x2 ची वॅल्यूज प्रदर्शित केली जातात. |
| 09:30 | समान प्रॉब्लेम सोडवणारी इटरेशन्सची संख्या Jacobi मेथडशी कमी असते. |
| 09:37 | Jacobi आणि Gauss Seidel methods वापरून हा प्रॉब्लेम स्वतः हुन सोडवा. |
| 09:43 | ह्या ट्यूटोरियल मध्ये आपण शिकलो: |
| 09:47 | लीनियर इक्वेशन्सच्या सिस्टम साठी Scilab कोड तयार करणे. |
| 09:52 | लीनियर इक्वेशन्सचे सिस्टमचे अननोन वेरियबल्सची वॅल्यू ज्ञात करणे. |
| 09:58 | प्रकल्पाची माहिती दिलेल्या लिंकवर उपलब्ध आहे. |
| 10:01 | ज्यामध्ये तुम्हाला प्रॉजेक्टचा सारांश मिळेल. |
| 10:04 | जर तुमच्याकडे चांगली Bandwidth नसेल तर आपण व्हिडिओ download करूनही पाहू शकता. |
| 10:09 | स्पोकन ट्युटोरियल प्रॉजेक्ट टीम: |
| 10:11 | Spoken Tutorial च्या सहाय्याने कार्यशाळा चालविते. |
| 10:15 | परीक्षा उतीर्ण होणा-या विद्यार्थ्यांना प्रमाणपत्रही दिले जाते. |
| 10:18 | अधिक माहितीसाठी कृपया contact@spoken-tutorial.org वर लिहा. |
| 10:25 | "स्पोकन ट्युटोरियल प्रॉजेक्ट" हे "टॉक टू टीचर" या प्रॉजेक्टचा भाग आहे. |
| 10:30 | यासाठी अर्थसहाय्य National Mission on Education through ICT, MHRD, Government of India यांच्याकडून मिळालेले आहे. |
| 10:37 | यासंबंधी माहिती पुढील साईटवर उपलब्ध आहे. http://spoken-tutorial.org/NMEICT-Intro. |
| 10:49 | मी रंजना भांबळे आपला निरोप घेते. |
| 10:51 | सहभागासाठी धन्यवाद. |
