Difference between revisions of "Scilab/C4/Linear-equations-Gaussian-Methods/Marathi"
From Script | Spoken-Tutorial
(Created page with "{| Border=1 |'''Time''' |'''Narration''' |- | 00:01 | नमस्कार, |- | 00:02 | Gauss Elimination आणि Gauss-Jordan मेथड्स वापरून ल...") |
|||
| Line 17: | Line 17: | ||
|- | |- | ||
|00:15 | |00:15 | ||
| − | | '''Scilab''' | + | | '''Scilab''' वापरून लीनियर इक्वेशन्सचे सिस्टम कसे सोडवणे |
|- | |- | ||
| Line 29: | Line 29: | ||
|- | |- | ||
|00:27 | |00:27 | ||
| − | | उबंटू 12.04 | + | | उबंटू 12.04 ऑपरेटिंग सिस्टम सह |
|- | |- | ||
| Line 37: | Line 37: | ||
|- | |- | ||
| 00:36 | | 00:36 | ||
| − | | ह्या ट्यूटोरियलचा सराव करण्यापूर्वी तुम्हाला '''Scilab''' | + | | ह्या ट्यूटोरियलचा सराव करण्यापूर्वी तुम्हाला '''Scilab''' चे प्राथमिक ज्ञान |
|- | |- | ||
|00:40 | |00:40 | ||
| − | | आणि | + | | आणि लीनियर ईक्वेशन्स कसे सोडवणे माहीत असले पाहिजे. |
|- | |- | ||
| Line 49: | Line 49: | ||
|- | |- | ||
| 00:52 | | 00:52 | ||
| − | | | + | | लीनियर ईक्वेशन्स सिस्टम हे आहे, जे वेरियबल्सच्या समान सेटचे परिमीत संग्रह लीनियर ईक्वेशन्स आहे. |
|- | |- | ||
| Line 69: | Line 69: | ||
|- | |- | ||
|01:27 | |01:27 | ||
| − | | आपण '''augmented matrix''' | + | | आपण '''augmented matrix''' ला अप्पर ट्राईएंग्युलर फॉर्म मॅट्रिक्स मध्ये कसे बॅदलुया? |
|- | |- | ||
| Line 101: | Line 101: | ||
|- | |- | ||
|02:17 | |02:17 | ||
| − | | कमांड '''funcprot''', | + | | कमांड '''funcprot''', '''Scilab''' ला हे सांगण्यात वापरले जाते की जेव्हा वेरियबल्स पुन्हा पारिभाषित होत असेल तेव्हा काय करायचे. |
|- | |- | ||
| Line 149: | Line 149: | ||
|- | |- | ||
| 03:34 | | 03:34 | ||
| − | | ज्याअर्थी हे टू डायमेंशनल मेट्राइसिस आहे, आपण मॅट्रिक्स '''A''' च्या साइज़ला संचयित करण्यासाठी | + | | ज्याअर्थी हे टू डायमेंशनल मेट्राइसिस आहे, आपण मॅट्रिक्स '''A''' च्या साइज़ला संचयित करण्यासाठी '''n''' आणि '''n 1''' चा वापर करतो. |
|- | |- | ||
| Line 165: | Line 165: | ||
|- | |- | ||
| 03:57 | | 03:57 | ||
| − | | जर '''n''' आणि '''n 1''' समान | + | | जर '''n''' आणि '''n 1''' समान नसेल तर आपण एक मेसेज दर्शवतो की '''Matrix A must be square.''' |
|- | |- | ||
| Line 174: | Line 174: | ||
|04:10 | |04:10 | ||
| '''incompatible dimension of A and b.''' | | '''incompatible dimension of A and b.''' | ||
| − | |||
| Line 251: | Line 250: | ||
|- | |- | ||
| 05:58 | | 05:58 | ||
| − | | स्क्वेर ब्रॅकेट उघडा 4.72 | + | | स्क्वेर ब्रॅकेट उघडा 4.72 सेमिकॉलन 3.1 सेमिकॉलन 2.91 स्क्वेर ब्रॅकेट बंद करा. |
|- | |- | ||
| Line 263: | Line 262: | ||
|- | |- | ||
| 06:16 | | 06:16 | ||
| − | | '''naive gaussian elimination ब्रॅकेट उघडा A कॉमा b ब्रॅकेट बंद करा. | + | | '''naive gaussian elimination''' ब्रॅकेट उघडा A कॉमा b ब्रॅकेट बंद करा. |
|- | |- | ||
| Line 287: | Line 286: | ||
|- | |- | ||
| 06:42 | | 06:42 | ||
| − | | हे करण्यासाठी, कोअफिशन्ट '''matrix A''' आणि उजव्या बाजूची ''matrix b''' एकसोबत एका मेट्रिक्स मध्ये ठेवा. | + | | हे करण्यासाठी, कोअफिशन्ट '''matrix A''' आणि उजव्या बाजूची '''matrix b''' एकसोबत एका मेट्रिक्स मध्ये ठेवा. |
|- | |- | ||
| Line 311: | Line 310: | ||
|- | |- | ||
| 07:27 | | 07:27 | ||
| − | | आता हे उदाहरण | + | | आता हे उदाहरण '''Gauss-Jordan''' मेथड ने सोडवू. |
|- | |- | ||
| Line 331: | Line 330: | ||
|- | |- | ||
| 07:55 | | 07:55 | ||
| − | | नंतर आपण इनपुट फंक्शन वापरून '''A''' आणि '''b मॅट्रिक्स प्राप्त करतो. | + | | नंतर आपण इनपुट फंक्शन वापरून '''A''' आणि '''b''' मॅट्रिक्स प्राप्त करतो. |
|- | |- | ||
| 08:00 | | 08:00 | ||
| − | | आपण इनपुट आर्ग्युमेंट्स '''A''' आणि '''b''' आणि आउटपुट आर्ग्युमेंट 'x' सह '''Gauss Jordan Elimination''' | + | | आपण इनपुट आर्ग्युमेंट्स '''A''' आणि '''b''' आणि आउटपुट आर्ग्युमेंट 'x' सह '''Gauss Jordan Elimination''' फंक्शन पारिभाषित करतो. |
|- | |- | ||
| Line 371: | Line 370: | ||
|- | |- | ||
| 09:08 | | 09:08 | ||
| − | | नंतर आपण '''x''' | + | | नंतर आपण '''x''' ची वॅल्यू रिटर्न करतो. |
|- | |- | ||
| Line 391: | Line 390: | ||
|- | |- | ||
| 09:23 | | 09:23 | ||
| − | | स्क्वेर ब्रॅकेट मध्ये 0.7 कॉमा 1725 | + | | स्क्वेर ब्रॅकेट मध्ये 0.7 कॉमा 1725 सेमिकॉलन |
|- | |- | ||
| Line 403: | Line 402: | ||
|- | |- | ||
| 09:43 | | 09:43 | ||
| − | | पुढील प्रॉंप्ट वेक्टर 'b' | + | | पुढील प्रॉंप्ट वेक्टर 'b' साठी आहे. |
|- | |- | ||
| Line 431: | Line 430: | ||
|- | |- | ||
| 10:10 | | 10:10 | ||
| − | | '''x one''' आणि '''x two''' | + | | '''x one''' आणि '''x two''' ची वॅल्यूज कंसोल वर दाखवली आहेत. |
|- | |- | ||
| Line 490: | Line 489: | ||
|- | |- | ||
| − | |||
| 11:21 | | 11:21 | ||
| मी रंजना भांबळे आपला निरोप घेते. | | मी रंजना भांबळे आपला निरोप घेते. | ||
Revision as of 15:39, 3 August 2016
| Time | Narration |
| 00:01 | नमस्कार, |
| 00:02 | Gauss Elimination आणि Gauss-Jordan मेथड्स वापरून लीनियर इक्वेशन्सचे सिस्टम सोडवणे ह्या वरील स्पोकन ट्यूटोरियल मध्ये आपले स्वागत. |
| 00:12. | ह्या ट्यूटोरियलच्या शेवटी शिकणार आहोत: |
| 00:15 | Scilab वापरून लीनियर इक्वेशन्सचे सिस्टम कसे सोडवणे |
| 00:20 | लीनियर इक्वेशन्स सोडवण्यास Scilab कोड कसे तयार करणे. |
| 00:25 | हा ट्यूटोरियल रेकॉर्ड करण्यास, मी वापरत आहे |
| 00:27 | उबंटू 12.04 ऑपरेटिंग सिस्टम सह |
| 00:31 | Scilab वर्जन 5.3.3 |
| 00:36 | ह्या ट्यूटोरियलचा सराव करण्यापूर्वी तुम्हाला Scilab चे प्राथमिक ज्ञान |
| 00:40 | आणि लीनियर ईक्वेशन्स कसे सोडवणे माहीत असले पाहिजे. |
| 00:45 | Scilab शिकण्यासाठी, कृपया स्पोकन ट्यूटोरियल वेबसाइट वर उपलब्ध Scilab ट्यूटोरियल्स पहा. |
| 00:52 | लीनियर ईक्वेशन्स सिस्टम हे आहे, जे वेरियबल्सच्या समान सेटचे परिमीत संग्रह लीनियर ईक्वेशन्स आहे. |
| 01:00 | आपण Gauss elimination मेथडचे अध्ययन करू. |
| 01:04 | ईक्वेशन्सचे सिस्टम दिले आहे. |
| 01:06 | m ईक्वेशन्स आणि n अननोन्स सह A x is equal to b |
| 01:12 | आपण augmented (वाढलेला) मॅट्रिक्स नामक एक मॅट्रिक्स मध्ये ईक्वेशन्सचे सिस्टमचे कॉन्स्टेंट्स 'b1' ते 'bn' सह वेरियबल्स 'a1' ते 'a n' पर्यन्त कोअफिशन्ट्स लिहितात. |
| 01:27 | आपण augmented matrix ला अप्पर ट्राईएंग्युलर फॉर्म मॅट्रिक्स मध्ये कसे बॅदलुया? |
| 01:33 | आपण अशे मॅट्रिक्सच्या रो (पंक्ती) मध्ये बदलावच्या अनुसार करतो. |
| 01:40 | आपण Gaussian elimination मेथड वापरून इक्वेशन्सची ही सिस्टम सोडवू. |
| 01:45 | सिस्टम सोडवण्यापूर्वी, आपण Gaussian elimination मेथड साठी कोड पाहु. |
| 01:52 | कोडची पहिली लाइन format e comma 20 आहे. |
| 01:58 | हे पारिभाषित करते की उत्तर मध्ये किती अंक प्रदर्शित झाले पाहिजे. |
| 02:04 | सिंगल कोट्स मध्ये अक्षर 'e' दाखवतो की उत्तर साइंटिफिक नोटेशन मध्ये प्रदर्शित झाले पाहिजे. |
| 02:12 | नंबर '20' अंकांची ती संख्या आहे जी प्रदर्शित झाली पाहिजे. |
| 02:17 | कमांड funcprot, Scilab ला हे सांगण्यात वापरले जाते की जेव्हा वेरियबल्स पुन्हा पारिभाषित होत असेल तेव्हा काय करायचे. |
| 02:26 | आर्ग्युमेंट जिरो निर्दिष्ट करतो की जर वेरियबल्स पुन्हा पारिभाषित होत असेल तर Scilab ला काहीही करण्याची गरज नाही. |
| 02:33 | जर वेरियबल्स पुन्हा पारिभाषित होत असेल तर इतर आर्ग्युमेंट्स चेतावण्या किंवा चुका दाखवण्यात वापरले जातात. |
| 02:40 | पुढे आपण इनपुट फंक्शन वापरु. |
| 02:43 | हे यूज़रला एक मेसेज दर्शवेल आणि मेट्राइसिस A आणि b ची वॅल्यूज मिळतील. |
| 02:51 | मेसेज डबल कोट्समध्ये दाखवले पाहिजे. |
| 02:55 | मेट्राइसिस जे यूज़र प्रविष्ट करतात, वेरियबल्स A आणि b मध्ये संचित केले जातील. |
| 03:02 | येथे A कोअफिशन्ट मॅट्रिक्स आहे b राइट-हँड-साइड म्हणजे उजव्या बाजूची मॅट्रिक्स किंवा कॉन्स्टेंट्स मॅट्रिक्स आहे. |
| 03:11 | नंतर आपण फंक्शन naive gaussian elimination पारिभाषित करूया. |
| 03:15 | आणि आम्ही स्पष्ट करतो की A आणि b naive gaussian elimination फंक्शनचे आर्ग्युमेंट्स आहे. |
| 03:22 | आपण वेरियबल x मध्ये आउटपुट संचयित करतो. |
| 03:27 | नंतर आपण size कमांड वापरुन मेट्राइसिस 'A' आणि 'b' चा साइज़ ज्ञात करू. |
| 03:34 | ज्याअर्थी हे टू डायमेंशनल मेट्राइसिस आहे, आपण मॅट्रिक्स A च्या साइज़ला संचयित करण्यासाठी n आणि n 1 चा वापर करतो. |
| 03:42 | त्याचप्रकारे आपण मॅट्रिक्स b साठी m 1 आणि p चा वापर करू शकतो. |
| 03:48 | नंतर आपल्याला निश्चित करायचे आहे की मेट्राइसिस एकमेकांशी सुसंगत आहे की नाही आणि |
| 03:53 | A स्क्वेर मॅट्रिक्स आहे की नाही. |
| 03:57 | जर n आणि n 1 समान नसेल तर आपण एक मेसेज दर्शवतो की Matrix A must be square. |
| 04:05 | जर n आणि m 1 समान नसेल, तर आपण एक मेसेज दर्शवतो की |
| 04:10 | incompatible dimension of A and b.
|
| 04:15 | जर मेट्राइसिस सुसंगत असेल तर आपण मेट्राइसिस A आणि b ला एक मॅट्रिक्स C मध्ये ठेऊया. |
| 04:23 | ह्या मॅट्रिक्स C ला augmented मॅट्रिक्स म्हणतात. |
| 04:28 | कोडचा पुढील ब्लॉक forward elimination करतो. |
| 04:32 | हा कोड augmented मॅट्रिक्सला अप्पर ट्राईएंग्युलर मेट्रिक्सच्या फॉर्म मध्ये बदलतो. |
| 04:39 | शेवटी, आपण back substitution करू या. |
| 04:42 | एकदा जेव्हा अप्पर ट्राईएंग्युलर मेट्रिक्स प्राप्त होते तेव्हा शेवटची रो घेऊन त्या रो मध्ये वेरियबलची वॅल्यू ज्ञात करतात. |
| 04:52 | नंतर पुन्हा एकदा जेव्हा एक वेरियबल सोडवला जातो तेव्हा आपण इतर वेरियबल्सना सोडवण्यासाठी ह्या वेरियबलला घेतो. |
| 04:59 | अशा प्रकारे लीनियर इक्वेशन्सचे सिस्टम सोडवले जाते. |
| 05:03 | फाइल सेव्ह करून कार्यनवित करू. |
| 05:06 | उदाहरणे सोडवण्यासाठी Scilab कंसोल वर जा. |
| 05:10 | कंसोलवर, कोअफिशन्ट मॅट्रिक्सची वॅल्यू प्रविष्ट करण्यासाठी आमच्या जवळ प्रॉंप्ट आहे. |
| 05:17 | त्यामुळे आपण मॅट्रिक्स A ची वॅल्यूज प्रविष्ट करूया. |
| 05:20 | टाइप करा: स्क्वेर ब्रॅकेट 3.41 स्पेस 1.23 स्पेस -1.09 सेमिकॉलन |
| 05:33 | '2.71 स्पेस 2.14 स्पेस 1.29 सेमिकॉलन' |
| 05:41 | '1.89 स्पेस -1.91 स्पेस -1.89 स्क्वेर ब्रॅकेट बंद करा. |
| 05:53 | एंटर दाबा. |
| 05:54 | पुढील प्रॉंप्ट मॅट्रिक्स b साठी आहे. |
| 05:57 | त्यामुळे टाइप करा |
| 05:58 | स्क्वेर ब्रॅकेट उघडा 4.72 सेमिकॉलन 3.1 सेमिकॉलन 2.91 स्क्वेर ब्रॅकेट बंद करा. |
| 06:10 | एंटर दाबा. |
| 06:13 | नंतर आपण निम्न टाइप करून फंक्शन कॉल करूया. |
| 06:16 | naive gaussian elimination ब्रॅकेट उघडा A कॉमा b ब्रॅकेट बंद करा. |
| 06:24 | एंटर दाबा. |
| 06:26 | लीनियर इक्वेशन्स सिस्टमचे सल्यूशन Scilab कंसोलवर दर्शविले आहे. |
| 06:32 | पुढे आपण Gauss-Jordan मेथडचे अध्ययन करूया. |
| 06:36 | Gauss-Jordan मेथड मध्ये, |
| 06:38 | पहिले स्टेप augmented मॅट्रिक्स तयार करते. |
| 06:42 | हे करण्यासाठी, कोअफिशन्ट matrix A आणि उजव्या बाजूची matrix b एकसोबत एका मेट्रिक्स मध्ये ठेवा. |
| 06:50 | नंतर आपण मॅट्रिक्स A ला डाइयगनल फॉर्म मध्ये बदलण्यासाठी रो ऑपरेशन्स करूया. |
| 06:56 | डाइयगनल फॉर्म मध्ये, फक्त एलिमेंट्स a i i नॉन-जिरो आहेत. उर्वरित एलिमेंट्स जिरो आहेत. |
| 07:05 | नंतर आपण डाइयगनल एलिमेंटशी, डाइयगनल एलिमेंट आणि उजव्या बाजूच्या संबंधित एलिमेंटला विभागून घ्या. |
| 07:14 | आपण डाइयगनल एलिमेंट्स 1 च्या समान करण्यासाठी असे करतात. |
| 07:19 | उजव्या बाजूच्या मेट्रिक्सची प्रत्येक रो (row) ची एलिमेंट्सची परिणामी वॅल्यू प्रत्येक वेरियबलची व्हॅल्यू देते. |
| 07:27 | आता हे उदाहरण Gauss-Jordan मेथड ने सोडवू. |
| 07:33 | आता पहिले कोड पाहु. |
| 07:36 | कोडची पहिली लाइन प्रदर्शित उत्तरांच्या फॉर्मॅटला निर्देशीत करण्यासाठी फॉर्मॅट फंक्शन वापरते. |
| 07:44 | पॅरमीटर 'e' स्पष्ट करते की उत्तर साइंटिफिक नोटेशन मध्ये असले पाहिजे. |
| 07:49 | '20' दाखवतो की फक्त 20 डिजिट्स प्रदर्शित पाहिजे. |
| 07:55 | नंतर आपण इनपुट फंक्शन वापरून A आणि b मॅट्रिक्स प्राप्त करतो. |
| 08:00 | आपण इनपुट आर्ग्युमेंट्स A आणि b आणि आउटपुट आर्ग्युमेंट 'x' सह Gauss Jordan Elimination फंक्शन पारिभाषित करतो. |
| 08:11 | आपल्याला मॅट्रिक्स 'A' ची साइज़ मिळते आणि आपण ह्याला m आणि n मध्ये संचयित करतो. |
| 08:17 | त्याचप्रमाणे, आपल्याला मॅट्रिक्स 'b' ची साइज़ मिळते आणि आपण ह्याला r आणि s मध्ये संचयित करतो. |
| 08:23 | जर A आणि b ची साइज़ सुसंगत नसेल, तर आपण एरर फंक्शन वापरून कंसोल वर एक एरर दाखवतो. |
| 08:33 | नंतर आपण मॅट्रिक्सची डाइयागनल फॉर्म प्राप्त करण्यासाठी रो ऑपरेशन्स करूया. |
| 08:38 | येथे pivot कॉलमच्या पहिल्या नॉन-जिरो एलिमेंटला दाखवतो. |
| 08:45 | नंतर आपण 'm' रोज आणि 's' कॉलम्स सह जिरोजची 'x' नामक एक मॅट्रिक्स तयार करतो. |
| 08:52 | एकदा का आपल्या जवळ डाइयागनल फॉर्म असेल, तर प्रत्येक वेरियबलची वॅल्यू प्राप्त करण्यासाठी augmented matrix च्या उजव्या बाजूच्या भागाच्या संबंधित डाइयागनल एलिमेंटशी भागाकार करतो. |
| 09:04 | आपण प्रत्येक वेरियबलची वॅल्यू x मध्ये संचयित करतो. |
| 09:08 | नंतर आपण x ची वॅल्यू रिटर्न करतो. |
| 09:11 | शेवटी, आपण फंक्शन समाप्त करतो. |
| 09:13 | आता फंक्शन सेव्ह करून कार्यनवित करू. |
| 09:18 | प्रॉंप्ट आपल्याला मॅट्रिक्स 'A' ची वॅल्यू प्रविष्ट करण्यासाठी सांगतो. |
| 09:22 | तर टाइप करा |
| 09:23 | स्क्वेर ब्रॅकेट मध्ये 0.7 कॉमा 1725 सेमिकॉलन |
| 09:31 | '0.4352 कॉमा -5.433 स्क्वेर ब्रॅकेट बंद करा. |
| 09:41 | एंटर दाबा. |
| 09:43 | पुढील प्रॉंप्ट वेक्टर 'b' साठी आहे. |
| 09:45 | तर टाइप करा स्क्वेर ब्रॅकेट मध्ये 1739 सेमिकॉलन |
| 09:51 | 3.271 स्क्वेर ब्रॅकेट बंद करा. |
| 09:55 | एंटर दाबा. |
| 09:58 | नंतर आपण निम्न टाइप करून फंक्शन कॉल करतो. |
| 10:01 | Gauss Jordan Elimination ब्रॅकेट उघडा A कॉमा b ब्रॅकेट बंद करा. |
| 10:08 | एंटर दाबा. |
| 10:10 | x one आणि x two ची वॅल्यूज कंसोल वर दाखवली आहेत. |
| 10:15 | थोडक्यात |
| 10:18 | ह्या ट्यूटोरियल मध्ये आपण शिकलो: |
| 10:21 | लीनियर इक्वेशन्सचे सिस्टम सोडवण्यासाठी Scilab कोड तयार करणे. |
| 10:25 | लीनियर इक्वेशन्स सिस्टमचे अज्ञात वेरिएबल्सची वॅल्यू ज्ञात करणे. |
| 10:32 | प्रकल्पाची माहिती दिलेल्या लिंकवर उपलब्ध आहे. |
| 10:35 | ज्यामध्ये तुम्हाला प्रॉजेक्टचा सारांश मिळेल. |
| 10:38 | जर तुमच्याकडे चांगली Bandwidth नसेल तर आपण व्हिडिओ download करूनही पाहू शकता. |
| 10:43 | स्पोकन ट्युटोरियल प्रॉजेक्ट टीम: |
| 10:45 | Spoken Tutorial च्या सहाय्याने कार्यशाळा चालविते. |
| 10:48 | परीक्षा उतीर्ण होणा-या विद्यार्थ्यांना प्रमाणपत्रही दिले जाते. |
| 10:52 | अधिक माहितीसाठी कृपया contact@spoken-tutorial.org वर लिहा. |
| 10:59 | "स्पोकन ट्युटोरियल प्रॉजेक्ट" हे "टॉक टू टीचर" या प्रॉजेक्टचा भाग आहे. |
| 11:03 | यासाठी अर्थसहाय्य National Mission on Education through ICT, MHRD, Government of India यांच्याकडून मिळालेले आहे. |
| 11:10 | यासंबंधी माहिती पुढील साईटवर उपलब्ध आहे. http://spoken-tutorial.org/NMEICT-Intro. |
| 11:21 | मी रंजना भांबळे आपला निरोप घेते. |
| 11:23 | सहभागासाठी धन्यवाद. |
