Difference between revisions of "Linux/C2/File-Attributes/Malayalam"
(Created page with ' {| border=1 |Time ||Narration |- |0:00 ||ലിനക്സ് ഫയൽ ആട്രിബ്യൂട്ടിനെ കുറിച്ചുള്ള ഈ സ്പോകൺ…') |
|||
Line 1: | Line 1: | ||
− | |||
− | |||
{| border=1 | {| border=1 | ||
− | |Time | + | |'''Time''' |
− | | | + | |'''Narration''' |
− | + | ||
|- | |- | ||
− | | | + | | 00:00 |
− | | | + | | Linux File Attributes എന്ന സ്പോകെന് ട്യൂട്ടോറിയലിലേക്ക് സ്വാഗതം. |
− | + | ||
|- | |- | ||
− | | | + | | 00:05 |
− | | | + | | ഇതിനായി example1, example2, example3, example4, example5, testchown എന്നീ ഒഴിഞ്ഞ ഫയലുകൾ സൃഷ്ടിക്കുവാൻ അറിഞ്ഞിരിക്കണം. |
− | + | ||
|- | |- | ||
− | | | + | |00:18 |
− | | | + | |test_chown, directory1 തുടങ്ങിയ ഒഴിഞ്ഞ directoriesഉം സൃഷ്ടിക്കുക. |
− | + | ||
|- | |- | ||
− | | | + | | 00:25 |
− | + | | ഒരു കംപ്യൂട്ടർ ഫയലുമായി ബന്ധപ്പെട്ട അല്ലെങ്കിൽ അത് വിശദീകരിക്കുന്ന ഒരു metadata ആണ് file attribute. | |
− | + | ||
|- | |- | ||
− | | | + | |00:33 |
− | | | + | |File attribute, ഒരു ഫയലിന്റെ പ്രത്യേകതകളായ, owner, file type, access permissions മുതലായവ ഉൾകൊള്ളുന്നു. |
− | + | ||
|- | |- | ||
− | | | + | | 00:45 |
− | + | | c-h own കമാൻഡ് ഒരു ഫയലിന്റെ അല്ലെങ്കിൽ directoryയുടെ ownershipൽ മാറ്റം വരുത്താൻ ഉപയോഗിക്കുന്നു. ഇത് ഒരു adminകമാൻഡ് ആണ്. അതായത് root userന് മാത്രമേ ഒരു ഫയലിന്റെ അല്ലെങ്കിൽ directoryയുടെ ownerനെ മാറ്റാൻ കഴിയുകയുള്ളൂ. | |
− | + | ||
|- | |- | ||
− | | | + | | 01:00 |
− | + | | chown commandന്റെ ഘടന '''<nowiki>chown space options space ownername space filename അല്ലെങ്കിൽ directoryname </nowiki>''' | |
− | + | ||
|- | |- | ||
− | | | + | | 01:13 |
− | | | + | | Chown കമാൻഡിനോടൊപ്പം താഴെ പറയുന്ന ഓപ്ഷനുകൾ നൽകാം. |
− | + | ||
|- | |- | ||
− | | | + | |01:18 |
− | | | + | |'''-R''' : നിങ്ങൾ ഇപ്പോൾ നിൽക്കുന്ന directoryയിലെ subdirectoriesൽ ഉള്ള filesന്റെ permission മാറ്റുന്നതിന്. |
− | + | ||
|- | |- | ||
− | | | + | |01:28 |
− | | | + | |'''-c ''': ഓരോ ഫയലിന്റേയും permission മാറ്റുന്നതിന്. |
− | + | ||
|- | |- | ||
− | | | + | |01:33 |
− | | | + | |'''-f''' : error messages കാണിക്കുന്നതിൽ നിന്നും ch ownനെ തടയുന്നതിന് |
− | + | ||
|- | |- | ||
− | | | + | | 01:37 |
− | | | + | | ഇപ്പോൾ ചില ഉദാഹരണങ്ങൾ നോക്കാം. |
− | + | ||
|- | |- | ||
− | | | + | | 01:40 |
− | + | | ടെർമിനലിലേക്ക് പോകുക. ഇപ്പോൾ നമ്മൾ ഒഴിഞ്ഞ ഫയലുകളും ഫോൾഡറുകളും സൃഷ്ടിച്ച directoryയിലേക്ക് പോകാം. അതിനായി cd space Desktop slash file attribute എന്നിട്ട് എന്റർ കൊടുക്കുക. | |
− | + | ||
− | + | ||
|- | |- | ||
− | | | + | | 01:56 |
− | | | + | | ഇപ്പോൾ കമാൻഡ് ടൈപ്പ് ചെയ്യാം. $ ls space -l space testchown എന്റർ കൊടുക്കുക. |
− | + | ||
− | + | ||
|- | |- | ||
− | | | + | | 02:11 |
− | | | + | |ഇവിടെ നമുക്ക് 'testchown' ഫയലിന്റെ owner shahid ആണെന്ന് കാണാം. |
− | + | ||
|- | |- | ||
− | | | + | | 02:18 |
− | | | + | | ഫയലിന്റെ ownerനെ മാറ്റുന്നതിനായി ടൈപ്പ് ചെയ്യുക, $ sudo space c-h own space anusha space testchown എന്നിട്ട് എന്റർ പ്രസ് ചെയ്യുക. |
− | + | ||
|- | |- | ||
− | | | + | | 02:36 |
− | + | | sudo പാസ് വേർഡ് നൽകിയിട്ട് വീണ്ടും എന്റർ കൊടുക്കുക. | |
− | | | + | |
− | + | ||
− | + | ||
|- | |- | ||
− | | | + | | 02:44 |
− | | | + | | ടൈപ്പ് ചെയ്യുക $ ls space -l space t-e-s-t-c-h-o-w-n എന്റർ കൊടുക്കുക. ഇപ്പോൾ പുതിയ owner anushaആണെന്ന് കാണാം. |
− | + | ||
|- | |- | ||
− | | | + | | 03:03 |
− | + | | ഇപ്പോൾ ഒരു directoryയുടെ ownerനെ എങ്ങനെ മാറ്റുമെന്ന് നോക്കാം. | |
− | | | + | |
− | + | ||
|- | |- | ||
− | | | + | |03:07 |
− | | | + | |കമാൻഡ് ടൈപ്പ് ചെയ്യുക $ ls -l എന്റർ പ്രസ് ചെയ്യുക. ഇവിടെ 'test_chown' directoryയുടെ owner shahid ആണെന്ന് കാണാം. |
− | + | ||
|- | |- | ||
− | | | + | | 03:21 |
− | | | + | | directoryയുടെ ownerനെ മാറ്റുന്നതിനായി ഈ കമാൻഡ് ടൈപ്പ് ചെയ്യുക. |
− | + | ||
|- | |- | ||
− | | | + | |03:26 |
− | | | + | |$ sudo space chown space minus capital R space a-n-u-s-h-a space test_chown അതായത് directoryയുടെ പേര്. എന്റർ കൊടുക്കുക. |
− | + | ||
|- | |- | ||
− | | | + | |03:44 |
− | | | + | |ആവശ്യമെങ്കിൽ sudo പാസ് വേർഡ് കൊടുത്ത് വീണ്ടും എന്റർ പ്രസ് ചെയ്യുക. |
− | + | ||
|- | |- | ||
− | | | + | | 03:49 |
− | | | + | | Clt+L പ്രസ് ചെയ്ത് സ്ക്രീൻ ക്ലിയർ ചെയ്യാം. എന്നിട്ട് ടൈപ്പ് ചെയ്യുക $ ls space -l. എന്റർ കൊടുക്കുക. ഇപ്പോൾ നമുക്ക് directoryയുടെ പുതിയ owner anusha ആണെന്ന് കാണാം. |
− | + | ||
|- | |- | ||
− | | | + | | 04:06 |
− | | | + | |ഒന്നോ അതിലധികമോ ഫയലുകളുടെ access mode അല്ലെങ്കിൽ permissions മാറ്റുന്നതിനായി chmod കമാൻഡ് ഉപയോഗിക്കുന്നു. |
− | + | ||
|- | |- | ||
− | | | + | | 04:13 |
− | | | + | | chmod കമാൻഡിന്റെ ഘടന <nowiki>chmod space [options] space mode space filename space chmod space [options] space filename </nowiki> |
− | + | chmod കമാൻഡിനോടൊപ്പം നൽകുന്ന ഓപ്ഷനുകൾ ഇവയാണ്. | |
|- | |- | ||
− | | | + | |04:29 |
− | | | + | | -c : മാറ്റം വരുത്തിയ ഫയലുകളുടെ Print information. |
− | + | ||
|- | |- | ||
− | | | + | |04:34 |
− | | | + | | -f : chmodന് , മാറ്റാൻ കഴിയില്ലെന്ന് ഫയലുകളുടെ യൂസറിനെ കാണിക്കാതിരിക്കാൻ. |
− | + | ||
|- | |- | ||
− | | | + | | 04:41 |
− | | | + | | വിവിധ തരം access അല്ലെങ്കിൽ permissions ഇവയാണ്. |
− | + | ||
|- | |- | ||
− | | | + | |04:44 |
− | | | + | |r : റീഡ് |
+ | w : റൈറ്റ് | ||
− | + | x : എക്സിക്യൂട്ട് | |
− | + | ||
− | + | ||
+ | s : സെറ്റ് യൂസർ (അല്ലെങ്കിൽ ഗ്രൂപ്പ്) ID | ||
|- | |- | ||
− | | | + | | 04:54 |
− | | | + | | മറ്റൊരു രീതിയിൽ, permissions സൂചിപ്പിക്കുന്നതിനായി ഒരു മൂന്നക്ക octal number ഉപയോഗിക്കാം. |
− | + | ||
|- | |- | ||
− | | | + | |05:00 |
− | | | + | |ആദ്യ അക്കം owner permission സൂചിപ്പിക്കുന്നു, രണ്ടാമത്തേത് ഗ്രൂപ്പ് permission, മൂന്നാമത്തേത് മറ്റുള്ളവരുടെ permission. |
− | + | ||
|- | |- | ||
− | | | + | | 05:09 |
− | | | + | | Permissions കണക്കാക്കുന്നതിനായി ഈ octal മൂല്യങ്ങൾ സങ്കലനം ചെയ്യുന്നു. |
− | + | 4 റീഡ് | |
+ | 2 റൈറ്റ് | ||
+ | 1 എക്സിക്യൂട്ട് | ||
|- | |- | ||
− | | | + | | 05:20 |
− | | | + | | ഇപ്പോൾ chmod ന്റെ ചില ഉദാഹരണങ്ങൾ നോക്കാം. ടെർമിനലിലേക്ക് പോയി example1 ഫയലിന് execute-by-user permission നൽകുന്നതിനുള്ള കമാൻഡ് എന്റർ ചെയ്യുക. |
− | + | ||
|- | |- | ||
− | | | + | |05:30 |
− | | | + | | അതിന് മുൻപ് Clt+l പ്രസ് ചെയ്ത് സ്ക്രീൻ വൃത്തിയാക്കുന്നു. |
− | + | ||
|- | |- | ||
− | | | + | | 05:36 |
− | | | + | | ടൈപ്പ് ചെയ്യുക |
− | + | $ chmod space u+x space example1 | |
+ | എന്റർ പ്രസ് ചെയ്യുക. | ||
|- | |- | ||
− | | | + | | 05:49 |
− | | | + | | വരുത്തിയ മാറ്റങ്ങൾ കാണുന്നതിനായി $ ls space -l space example1 ടൈപ്പ് ചെയ്ത് എന്റർ കൊടുക്കുക. |
− | + | ||
|- | |- | ||
− | | | + | |06:01 |
− | | | + | |ഇവിടെ നിങ്ങൾക്ക് example1 ഫയലിന് ownerക്കായി read/write/execute permissionഉം groupനായി read/execute permission ഉം മറ്റുള്ളവർക്കായി execute-only permissionഉം നൽകുന്നത് കാണാം. |
− | + | ||
|- | |- | ||
− | | | + | | 06:15 |
− | | | + | |കമാൻഡ് ടൈപ്പ് ചെയ്യുക chmod space 751 space example1. എന്റർ. |
− | + | ||
|- | |- | ||
− | | | + | | 06:26 |
− | | | + | | ടൈപ്പ് ചെയ്യുക |
− | + | $ ls space -l space example1 എന്റർ. | |
|- | |- | ||
− | | | + | |06:35 |
− | | | + | |മുകളിലത്തെ കമാൻഡ് example1 ഫയലിന് owner ക്കായി read/write/execute permissionഉം groupനായി read/execute permissionഉം മറ്റുള്ളവർക്കായി execute-only permission ഉം നൽകിയതായി കാണാം. |
− | + | ||
|- | |- | ||
− | | | + | | 06:52 |
− | | | + | |example1 ഫയലിന് എല്ലാവർക്കും read-only permission naൽകുന്നതിനായി ഈ കമാൻഡ് ടൈപ്പ് ചെയ്യുക. chmod space =r space example1. എന്റർ കൊടുക്കുക. |
− | + | ||
|- | |- | ||
− | | | + | | 07:08 |
− | | | + | | ഇപ്പോൾ ഈ കമാൻഡ് ടൈപ്പ് ചെയ്യുക $ ls space -l space example1 എന്റർ. |
− | + | ||
|- | |- | ||
− | | | + | |07:19 |
− | | | + | |ഇവിടെ example1 ഫയലിന് എല്ലാവർക്കും read-only permission നൽകിയതായി കാണാം. |
− | + | ||
|- | |- | ||
− | | | + | | 07:30 |
− | + | | എല്ലാവർക്കും read and execute accessഉം ownerന് write access ഉം നൽകി കൊണ്ട് directory1 directory permission recursively ആയി മാറ്റുന്നതിന് വേണ്ടി ഈ കമാൻഡ് ടൈപ്പ് ചെയ്യുക. | |
− | + | ||
− | + | ||
− | + | ||
− | | | + | |
− | + | ||
− | + | ||
− | + | ||
− | + | ||
− | + | ||
− | + | ||
− | + | ||
− | + | ||
− | + | ||
− | + | ||
− | + | ||
− | + | ||
− | + | ||
− | + | ||
− | + | ||
− | + | ||
− | + | ||
− | + | ||
− | + | ||
− | + | ||
− | + | ||
− | + | ||
− | + | ||
− | + | ||
− | + | ||
− | + | ||
− | + | ||
− | + | ||
− | + | ||
− | + | ||
− | + | ||
− | + | ||
− | + | ||
− | + | ||
− | + | ||
− | + | ||
− | + | ||
− | + | ||
− | + | ||
− | + | ||
− | + | ||
− | + | ||
− | + | ||
− | + | ||
− | + | ||
− | + | ||
− | + | ||
− | + | ||
− | + | ||
− | + | ||
− | + | ||
− | + | ||
− | + | ||
− | + | ||
− | + | ||
− | + | ||
− | + | ||
− | + | ||
− | + | ||
− | + | ||
− | + | ||
− | + | ||
− | + | ||
|- | |- | ||
|7:44 | |7:44 | ||
− | + | |$ chmod space minus capital R space 755 space directory1 എന്റർ. | |
− | + | ||
|- | |- | ||
− | | | + | | 08:00 |
− | | | + | | മാറ്റങ്ങൾ കാണുന്നതിനായി $ ls space -l ടൈപ്പ് ചെയ്ത് എന്റർ കൊടുക്കുക. |
− | + | ||
|- | |- | ||
− | | | + | | 08:09 |
− | | | + | | example2 ഫയലിന് user execute permission നൽകുന്നതിനായി ഈ കമാൻഡ് ടൈപ്പ് ചെയ്യുക |
− | + | $ chmod space u+x space example2 എന്റർ. | |
|- | |- | ||
− | | | + | | 08:27 |
− | | | + | | കമാൻഡ് ടൈപ്പ് ചെയ്യുക |
− | + | $ ls space -l space example2 | |
+ | എന്റർ. | ||
|- | |- | ||
− | | | + | |08:40 |
− | | | + | |ഇവിടെ example2ന് user എക്സിക്യൂട്ട് permission നൽകിയതായി കാണാം. |
− | + | ||
|- | |- | ||
− | | | + | | 08:50 |
− | | | + | | example3 ഫയലിൽ groupനായി റൈറ്റ് permissions ചേർക്കുന്നതിനായി ഈ കമാൻഡ് ടൈപ്പ് ചെയ്യുക |
− | + | $ chmod space g+w space example3 | |
+ | എന്റർ. | ||
|- | |- | ||
− | | | + | | 09:10 |
− | | | + | | ടൈപ്പ് ചെയ്യുക |
− | + | $ ls space -l space example3 | |
+ | എന്റർ. | ||
|- | |- | ||
− | | | + | |09:23 |
− | | | + | |ഇവിടെ groupന് റൈറ്റ് permission ചേർക്കപ്പെട്ടതായി കാണാം. |
− | + | ||
|- | |- | ||
− | | | + | | 09:30 |
− | | | + | |എല്ലാവർക്കും റൈറ്റ് permissions നീക്കം ചെയ്യുന്നതിനായി ഈ കമാൻഡ് ടൈപ്പ് ചെയ്യുക. |
− | + | $ chmod space a-w space example3 | |
+ | എന്റർ | ||
|- | |- | ||
− | | | + | | 09:45 |
− | | | + | | ടൈപ്പ് ചെയ്യുക |
− | + | $ ls space -l space example3 | |
+ | എന്റർ | ||
|- | |- | ||
− | | | + | |09:55 |
− | | | + | |ഇവിടെ നമുക്ക് എല്ലാവരിൽ നിന്നും റൈറ്റ് permissionനീക്കം ചെയ്യപ്പെട്ടതായി കാണാം. |
− | + | ||
|- | |- | ||
− | + | | 10:02 | |
− | + | | ഒന്നോ അതിലധികമോ ഫയലുകളുടെ ഗ്രൂപ്പിനെ ഒരു പുതിയ ഗ്രൂപ്പിലേക്ക് മാറ്റുന്നതിന് chgrp കമാൻഡ് ഉപയോഗിക്കുന്നു. | |
− | + | ||
− | + | ||
− | + | ||
− | + | ||
− | + | ||
− | + | ||
− | + | ||
− | + | ||
− | + | ||
− | + | ||
− | + | ||
− | + | ||
− | + | ||
− | + | ||
− | + | ||
− | + | ||
− | + | ||
− | + | ||
− | + | ||
− | + | ||
− | + | ||
− | + | ||
− | + | ||
− | + | ||
− | + | ||
− | + | ||
− | + | ||
− | + | ||
− | + | ||
− | + | ||
− | + | ||
− | + | ||
− | + | ||
− | + | ||
− | + | ||
− | |10:02 | + | |
− | + | ||
− | + | ||
|- | |- | ||
|10:10 | |10:10 | ||
− | + | | പുതിയ ഗ്രൂപ്പ് എന്നത് /etc/groupൽ ലൊക്കേറ്റ് ചെയ്തിരിക്കുന്ന ഒരു group ID number അല്ലെങ്കിൽ ഗ്രൂപ്പ് നെയിം ആയിരിക്കും. | |
− | + | ||
|- | |- | ||
|10:20 | |10:20 | ||
− | | | + | | ഒരു ഫയലിന്റെ ownerനോ അല്ലെങ്കിൽ ഒരു privileged userനോ മാത്രമേ group മാറ്റം വരുത്താൻ കഴിയുകയുള്ളൂ. |
− | + | ||
|- | |- | ||
− | |10:26 | + | | 10:26 |
− | + | | chgrp കമാൻഡിന്റെ ഘടന, | |
− | + | <nowiki>chgrp space [options] space newgroup space files.</nowiki> | |
|- | |- | ||
− | + | | 10:36 | |
− | + | | ടെർമിനലിലേക്ക് പോയി chgrp കമാൻഡിന്റെ ചില ഉദാഹരണങ്ങൾ നോക്കാം. | |
− | + | കമാൻഡ് ടൈപ്പ് ചെയ്യുക, $ ls space -l space example4 | |
− | + | എന്റർ. | |
− | |10:36 | + | |
− | | | + | |
− | + | ||
− | + | ||
− | + | ||
− | + | ||
− | + | ||
|- | |- | ||
|10:57 | |10:57 | ||
− | + | |ഇവിടെ group permission, യൂസർ shahidന് ആണെന്ന് കാണാം. | |
− | + | ||
|- | |- | ||
− | |11:03 | + | | 11:03 |
− | | | + | | group permission മാറ്റുന്നതിനായി ഈ കമാൻഡ് ടൈപ്പ് ചെയ്യുക $ sudo space chgrp space rohit space example4 |
− | + | ||
|- | |- | ||
|11:20 | |11:20 | ||
− | | | + | |എന്റർ കൊടുക്കുക |
− | + | ആവശ്യമെങ്കിൽ sudo പാസ് വേർഡ് നൽകുക. | |
|- | |- | ||
− | + | | 11:27 | |
− | + | | ഇപ്പോൾ കമാൻഡ് ടൈപ്പ് ചെയ്യാം , $ ls space -l space example4 | |
− | + | എന്റർ | |
− | + | ||
− | |11:27 | + | |
− | | | + | |
− | + | ||
− | + | ||
− | + | ||
− | + | ||
− | + | ||
|- | |- | ||
|11:38 | |11:38 | ||
− | + | | ഇവിടെ നമുക്ക് ഗ്രൂപ്പ് shahidൽ നിന്ന് rohitലേക്ക് മാറിയതായി കാണാം. | |
− | + | ||
|- | |- | ||
− | |11:46 | + | | 11:46 |
− | | | + | | Deviceന് അസൈൻ ചെയ്തിട്ടുള്ള ഒരു uniqueഇന്റിജർ ആണ് inode നമ്പർ. |
− | + | ||
|- | |- | ||
|11:51 | |11:51 | ||
− | | | + | | ഒരു ഫയൽ അല്ലെങ്കിൽ directoryയെ കുറിച്ചുള്ള അടിസ്ഥാന വിവരങ്ങൾ inode സ്റ്റോർ ചെയ്യുന്നു. |
− | + | ||
|- | |- | ||
|11:57 | |11:57 | ||
− | + | |എല്ലാ ഫയലുകളും inodesലേക്കുള്ള hard linksആണ്. | |
− | + | ||
|- | |- | ||
|12:00 | |12:00 | ||
− | | | + | |ഒരു പ്രോഗ്രാം ഒരു ഫയലിനെ അതിന്റെ പേര് ഉപയോഗിച്ച് റെഫർ ചെയ്യുമ്പോൾ, യഥാർത്ഥത്തിൽ സിസ്റ്റം ബന്ധപ്പെട്ട inode തിരയുന്നതിനായിട്ടാണ് ആ ഫയൽ നെയിം ഉപയോഗിക്കുന്നത്. |
− | + | ||
|- | |- | ||
− | |12:12 | + | | 12:12 |
− | + | | ഒരു ഫയലിന്റെ inodeനമ്പർ കാണുന്നതിനായി ls space -i കമാൻഡ് ഉപയോഗിക്കാം. | |
− | + | ||
|- | |- | ||
|12:19 | |12:19 | ||
− | | | + | |കമാൻഡ് ടൈപ്പ് ചെയ്യുക, $ ls space -i space example5 |
− | + | എന്റർ. | |
− | + | ||
− | + | ||
− | + | ||
− | + | ||
|- | |- | ||
|12:29 | |12:29 | ||
− | | | + | |ഫയലിന് മുൻപ് എഴുതപ്പെട്ടിട്ടുള്ള അക്കം ആണ് ഫയലിന്റെ inode number. |
− | + | ||
|- | |- | ||
− | |12:35 | + | | 12:35 |
− | | | + | | ഒരു സമയത്ത് inodes കൃത്യമായി ഒരു directoryയുമായി ബന്ധപ്പെട്ടിരിക്കുന്നു. |
− | + | ||
|- | |- | ||
|12:41 | |12:41 | ||
− | | | + | |ഒറ്റ inode മായി ഒന്നിലധികം directories ബന്ധിപ്പിക്കുന്നതിനായി hardlinks ഉപയോഗിക്കുന്നു. ഈ ലിങ്ക് ഉണ്ടാക്കുന്നതിനുള്ള കമാൻഡ് ആണ് ln. |
− | + | ||
|- | |- | ||
− | + | | 12:52 | |
− | + | | hard link സൃഷ്ടിക്കുന്നതിനുള്ള ln കമാൻഡിന്റെ ഘടന | |
− | + | ||
− | + | ||
− | |12:52 | + | |
− | | | + | |
− | + | ||
|- | |- | ||
|12:57 | |12:57 | ||
− | + | |ln space source space link, ഇവിടെ source നിലവിലുള്ള ഫയലും link സൃഷ്ടിക്കേണ്ട ഫയലുമാണ്. | |
− | + | ||
|- | |- | ||
− | |13:06 | + | | 13:06 |
− | | | + | | ഇപ്പോൾ hard linksന് ചില ഉദാഹരണങ്ങൾ നോക്കാം. |
− | + | ||
|- | |- | ||
|13:10 | |13:10 | ||
− | | | + | |സ്ക്രീൻ വീണ്ടും വൃത്തിയാക്കട്ടെ. കമാൻഡ് ടൈപ്പ് ചെയ്യുക |
− | + | $ ln space example1 space exampleln. എന്റർ പ്രസ് ചെയ്യുക. | |
|- | |- | ||
− | + | | 13:25 | |
− | + | | രണ്ട് ഫയലുകളുടേയും inode നമ്പർ കാണിക്കുന്നതിനായി ഈ കമാൻഡ് ടൈപ്പ് ചെയ്യുക | |
− | + | $ ls space -i space example1 space exampleln | |
− | + | എന്റർ | |
− | |13:25 | + | |
− | + | ||
− | + | ||
− | + | ||
− | + | ||
− | + | ||
− | + | ||
|- | |- | ||
|13:41 | |13:41 | ||
− | + | |ഇവിടെ രണ്ട് ഫയലുകളുടേയും inode നമ്പർ ഒന്ന് തന്നെയാണെന്ന് കാണാം. example1 ഫയലിന്റെ hard link ആണ് ഫയൽ exampleln | |
− | + | ||
|- | |- | ||
− | |13:54 | + | | 13:54 |
− | | | + | | മറ്റൊരു ഫയൽ അല്ലെങ്കിൽ directoryയുടെ reference absolute അല്ലെങ്കിൽ relative pathന്റെ രൂപത്തിൽ ഉൾകൊള്ളുന്ന ഒരു പ്രത്യേക ഫയൽ ടൈപ്പ് ആണ് soft link അല്ലെങ്കിൽ symbolic link. |
− | + | ||
|- | |- | ||
− | |14:07 | + | | 14:07 |
− | | | + | | soft links സൃഷ്ടിക്കുന്നതിനുള്ള ln കമാൻഡിന്റെ ഘടന |
− | + | ||
|- | |- | ||
|14:12 | |14:12 | ||
− | + | |ln space -s space {target-filename} space {symbolic-filename} | |
− | + | ||
|- | |- | ||
− | |14:19 | + | | 14:19 |
− | + | | ഇപ്പോൾ soft linkന് ചില ഉദാഹരണങ്ങൾ നോക്കാം. | |
− | + | ||
|- | |- | ||
− | |14:25 | + | | 14:25 |
− | | | + | | soft link സൃഷ്ടിക്കുന്നതിനായി ഈ കമാൻഡ് ടൈപ്പ് ചെയ്യുക |
− | + | $ ln space -s space example1 space examplesoft | |
− | + | ||
− | + | ||
− | + | ||
− | + | ||
|- | |- | ||
|14:40 | |14:40 | ||
− | | | + | |എന്റർ പ്രസ് ചെയ്യുക. |
− | + | ||
|- | |- | ||
− | |14:43 | + | | 14:43 |
− | | | + | | ഇപ്പോൾ രണ്ട് ഫയലുകളുടെ ലിസ്റ്റും inode നമ്പറും കാണിക്കുന്നതിനായി ഈ കമാൻഡ് ടൈപ്പ് ചെയ്യുക |
− | + | $ ls space -li space example1 space examplesoft | |
|- | |- | ||
|15:01 | |15:01 | ||
− | | | + | |എന്റർ പ്രസ് ചെയ്യുക. |
− | + | ||
|- | |- | ||
|15:03 | |15:03 | ||
− | + | |ഇവിടെ രണ്ട് ഫയലുകളുടേയും inode നമ്പർ വ്യത്യസ്ഥമാണെന്നും examplesoft, example1ന്റെ softlink ആണെന്നും കാണാം. | |
− | + | ||
|- | |- | ||
− | |15:16 | + | | 15:16 |
− | | | + | |ഇവിടെ പഠിച്ചത്, ഒരു ഫയലിന്റെ permision, ownership, group എന്നിവ മാറ്റുന്നത് പോലുള്ള linux file attributes. |
− | + | ||
|- | |- | ||
|15:26 | |15:26 | ||
− | | | + | |ഒരു ഫയലിന്റെ inode, soft and hard link കൾ. |
− | + | ||
|- | |- | ||
|15:31 | |15:31 | ||
− | | | + | | ഇതോടെ ട്യൂട്ടോറിയലിന്റെ അവസാന ഭാഗത്ത് എത്തിയിരിക്കുന്നു. |
− | + | ||
|- | |- | ||
|15:35 | |15:35 | ||
− | | | + | |സ്പോകെന് ട്യൂട്ടോറിയല് പ്രൊജക്റ്റ്, ടോക്ക് ടു എ ടീച്ചര് പ്രൊജക്റ്റിന്റെ ഭാഗമാണ്. ഇതിനെ പിന്താങ്ങുന്നത് "നാഷണല് മിഷന് ഓണ് എഡ്യൂക്കേഷന് ത്രൂ ICT, MHRD, ഗവന്മെന്റ് ഓഫ് ഇന്ത്യ". |
− | + | ||
|- | |- | ||
|15:44 | |15:44 | ||
− | | | + | |ഈ മിഷനെ കുറിച്ചുള്ള കുടുതല് വിവരങ്ങള് ഇവിടെ ലഭ്യമാണ്. |
− | + | ||
|- | |- | ||
|15:50 | |15:50 | ||
− | + | | ഈ ട്യൂട്ടോറിയല് സമാഹരിച്ചത് ദേവി സേനന്, IIT Bombay. നന്ദി. | |
− | + | ||
− | + | ||
|} | |} |
Revision as of 17:47, 9 November 2014
Time | Narration |
00:00 | Linux File Attributes എന്ന സ്പോകെന് ട്യൂട്ടോറിയലിലേക്ക് സ്വാഗതം. |
00:05 | ഇതിനായി example1, example2, example3, example4, example5, testchown എന്നീ ഒഴിഞ്ഞ ഫയലുകൾ സൃഷ്ടിക്കുവാൻ അറിഞ്ഞിരിക്കണം. |
00:18 | test_chown, directory1 തുടങ്ങിയ ഒഴിഞ്ഞ directoriesഉം സൃഷ്ടിക്കുക. |
00:25 | ഒരു കംപ്യൂട്ടർ ഫയലുമായി ബന്ധപ്പെട്ട അല്ലെങ്കിൽ അത് വിശദീകരിക്കുന്ന ഒരു metadata ആണ് file attribute. |
00:33 | File attribute, ഒരു ഫയലിന്റെ പ്രത്യേകതകളായ, owner, file type, access permissions മുതലായവ ഉൾകൊള്ളുന്നു. |
00:45 | c-h own കമാൻഡ് ഒരു ഫയലിന്റെ അല്ലെങ്കിൽ directoryയുടെ ownershipൽ മാറ്റം വരുത്താൻ ഉപയോഗിക്കുന്നു. ഇത് ഒരു adminകമാൻഡ് ആണ്. അതായത് root userന് മാത്രമേ ഒരു ഫയലിന്റെ അല്ലെങ്കിൽ directoryയുടെ ownerനെ മാറ്റാൻ കഴിയുകയുള്ളൂ. |
01:00 | chown commandന്റെ ഘടന chown space options space ownername space filename അല്ലെങ്കിൽ directoryname |
01:13 | Chown കമാൻഡിനോടൊപ്പം താഴെ പറയുന്ന ഓപ്ഷനുകൾ നൽകാം. |
01:18 | -R : നിങ്ങൾ ഇപ്പോൾ നിൽക്കുന്ന directoryയിലെ subdirectoriesൽ ഉള്ള filesന്റെ permission മാറ്റുന്നതിന്. |
01:28 | -c : ഓരോ ഫയലിന്റേയും permission മാറ്റുന്നതിന്. |
01:33 | -f : error messages കാണിക്കുന്നതിൽ നിന്നും ch ownനെ തടയുന്നതിന് |
01:37 | ഇപ്പോൾ ചില ഉദാഹരണങ്ങൾ നോക്കാം. |
01:40 | ടെർമിനലിലേക്ക് പോകുക. ഇപ്പോൾ നമ്മൾ ഒഴിഞ്ഞ ഫയലുകളും ഫോൾഡറുകളും സൃഷ്ടിച്ച directoryയിലേക്ക് പോകാം. അതിനായി cd space Desktop slash file attribute എന്നിട്ട് എന്റർ കൊടുക്കുക. |
01:56 | ഇപ്പോൾ കമാൻഡ് ടൈപ്പ് ചെയ്യാം. $ ls space -l space testchown എന്റർ കൊടുക്കുക. |
02:11 | ഇവിടെ നമുക്ക് 'testchown' ഫയലിന്റെ owner shahid ആണെന്ന് കാണാം. |
02:18 | ഫയലിന്റെ ownerനെ മാറ്റുന്നതിനായി ടൈപ്പ് ചെയ്യുക, $ sudo space c-h own space anusha space testchown എന്നിട്ട് എന്റർ പ്രസ് ചെയ്യുക. |
02:36 | sudo പാസ് വേർഡ് നൽകിയിട്ട് വീണ്ടും എന്റർ കൊടുക്കുക. |
02:44 | ടൈപ്പ് ചെയ്യുക $ ls space -l space t-e-s-t-c-h-o-w-n എന്റർ കൊടുക്കുക. ഇപ്പോൾ പുതിയ owner anushaആണെന്ന് കാണാം. |
03:03 | ഇപ്പോൾ ഒരു directoryയുടെ ownerനെ എങ്ങനെ മാറ്റുമെന്ന് നോക്കാം. |
03:07 | കമാൻഡ് ടൈപ്പ് ചെയ്യുക $ ls -l എന്റർ പ്രസ് ചെയ്യുക. ഇവിടെ 'test_chown' directoryയുടെ owner shahid ആണെന്ന് കാണാം. |
03:21 | directoryയുടെ ownerനെ മാറ്റുന്നതിനായി ഈ കമാൻഡ് ടൈപ്പ് ചെയ്യുക. |
03:26 | $ sudo space chown space minus capital R space a-n-u-s-h-a space test_chown അതായത് directoryയുടെ പേര്. എന്റർ കൊടുക്കുക. |
03:44 | ആവശ്യമെങ്കിൽ sudo പാസ് വേർഡ് കൊടുത്ത് വീണ്ടും എന്റർ പ്രസ് ചെയ്യുക. |
03:49 | Clt+L പ്രസ് ചെയ്ത് സ്ക്രീൻ ക്ലിയർ ചെയ്യാം. എന്നിട്ട് ടൈപ്പ് ചെയ്യുക $ ls space -l. എന്റർ കൊടുക്കുക. ഇപ്പോൾ നമുക്ക് directoryയുടെ പുതിയ owner anusha ആണെന്ന് കാണാം. |
04:06 | ഒന്നോ അതിലധികമോ ഫയലുകളുടെ access mode അല്ലെങ്കിൽ permissions മാറ്റുന്നതിനായി chmod കമാൻഡ് ഉപയോഗിക്കുന്നു. |
04:13 | chmod കമാൻഡിന്റെ ഘടന chmod space [options] space mode space filename space chmod space [options] space filename
chmod കമാൻഡിനോടൊപ്പം നൽകുന്ന ഓപ്ഷനുകൾ ഇവയാണ്. |
04:29 | -c : മാറ്റം വരുത്തിയ ഫയലുകളുടെ Print information. |
04:34 | -f : chmodന് , മാറ്റാൻ കഴിയില്ലെന്ന് ഫയലുകളുടെ യൂസറിനെ കാണിക്കാതിരിക്കാൻ. |
04:41 | വിവിധ തരം access അല്ലെങ്കിൽ permissions ഇവയാണ്. |
04:44 | r : റീഡ്
w : റൈറ്റ് x : എക്സിക്യൂട്ട് s : സെറ്റ് യൂസർ (അല്ലെങ്കിൽ ഗ്രൂപ്പ്) ID |
04:54 | മറ്റൊരു രീതിയിൽ, permissions സൂചിപ്പിക്കുന്നതിനായി ഒരു മൂന്നക്ക octal number ഉപയോഗിക്കാം. |
05:00 | ആദ്യ അക്കം owner permission സൂചിപ്പിക്കുന്നു, രണ്ടാമത്തേത് ഗ്രൂപ്പ് permission, മൂന്നാമത്തേത് മറ്റുള്ളവരുടെ permission. |
05:09 | Permissions കണക്കാക്കുന്നതിനായി ഈ octal മൂല്യങ്ങൾ സങ്കലനം ചെയ്യുന്നു.
4 റീഡ് 2 റൈറ്റ് 1 എക്സിക്യൂട്ട് |
05:20 | ഇപ്പോൾ chmod ന്റെ ചില ഉദാഹരണങ്ങൾ നോക്കാം. ടെർമിനലിലേക്ക് പോയി example1 ഫയലിന് execute-by-user permission നൽകുന്നതിനുള്ള കമാൻഡ് എന്റർ ചെയ്യുക. |
05:30 | അതിന് മുൻപ് Clt+l പ്രസ് ചെയ്ത് സ്ക്രീൻ വൃത്തിയാക്കുന്നു. |
05:36 | ടൈപ്പ് ചെയ്യുക
$ chmod space u+x space example1 എന്റർ പ്രസ് ചെയ്യുക. |
05:49 | വരുത്തിയ മാറ്റങ്ങൾ കാണുന്നതിനായി $ ls space -l space example1 ടൈപ്പ് ചെയ്ത് എന്റർ കൊടുക്കുക. |
06:01 | ഇവിടെ നിങ്ങൾക്ക് example1 ഫയലിന് ownerക്കായി read/write/execute permissionഉം groupനായി read/execute permission ഉം മറ്റുള്ളവർക്കായി execute-only permissionഉം നൽകുന്നത് കാണാം. |
06:15 | കമാൻഡ് ടൈപ്പ് ചെയ്യുക chmod space 751 space example1. എന്റർ. |
06:26 | ടൈപ്പ് ചെയ്യുക
$ ls space -l space example1 എന്റർ. |
06:35 | മുകളിലത്തെ കമാൻഡ് example1 ഫയലിന് owner ക്കായി read/write/execute permissionഉം groupനായി read/execute permissionഉം മറ്റുള്ളവർക്കായി execute-only permission ഉം നൽകിയതായി കാണാം. |
06:52 | example1 ഫയലിന് എല്ലാവർക്കും read-only permission naൽകുന്നതിനായി ഈ കമാൻഡ് ടൈപ്പ് ചെയ്യുക. chmod space =r space example1. എന്റർ കൊടുക്കുക. |
07:08 | ഇപ്പോൾ ഈ കമാൻഡ് ടൈപ്പ് ചെയ്യുക $ ls space -l space example1 എന്റർ. |
07:19 | ഇവിടെ example1 ഫയലിന് എല്ലാവർക്കും read-only permission നൽകിയതായി കാണാം. |
07:30 | എല്ലാവർക്കും read and execute accessഉം ownerന് write access ഉം നൽകി കൊണ്ട് directory1 directory permission recursively ആയി മാറ്റുന്നതിന് വേണ്ടി ഈ കമാൻഡ് ടൈപ്പ് ചെയ്യുക. |
7:44 | $ chmod space minus capital R space 755 space directory1 എന്റർ. |
08:00 | മാറ്റങ്ങൾ കാണുന്നതിനായി $ ls space -l ടൈപ്പ് ചെയ്ത് എന്റർ കൊടുക്കുക. |
08:09 | example2 ഫയലിന് user execute permission നൽകുന്നതിനായി ഈ കമാൻഡ് ടൈപ്പ് ചെയ്യുക
$ chmod space u+x space example2 എന്റർ. |
08:27 | കമാൻഡ് ടൈപ്പ് ചെയ്യുക
$ ls space -l space example2 എന്റർ. |
08:40 | ഇവിടെ example2ന് user എക്സിക്യൂട്ട് permission നൽകിയതായി കാണാം. |
08:50 | example3 ഫയലിൽ groupനായി റൈറ്റ് permissions ചേർക്കുന്നതിനായി ഈ കമാൻഡ് ടൈപ്പ് ചെയ്യുക
$ chmod space g+w space example3 എന്റർ. |
09:10 | ടൈപ്പ് ചെയ്യുക
$ ls space -l space example3 എന്റർ. |
09:23 | ഇവിടെ groupന് റൈറ്റ് permission ചേർക്കപ്പെട്ടതായി കാണാം. |
09:30 | എല്ലാവർക്കും റൈറ്റ് permissions നീക്കം ചെയ്യുന്നതിനായി ഈ കമാൻഡ് ടൈപ്പ് ചെയ്യുക.
$ chmod space a-w space example3 എന്റർ |
09:45 | ടൈപ്പ് ചെയ്യുക
$ ls space -l space example3 എന്റർ |
09:55 | ഇവിടെ നമുക്ക് എല്ലാവരിൽ നിന്നും റൈറ്റ് permissionനീക്കം ചെയ്യപ്പെട്ടതായി കാണാം. |
10:02 | ഒന്നോ അതിലധികമോ ഫയലുകളുടെ ഗ്രൂപ്പിനെ ഒരു പുതിയ ഗ്രൂപ്പിലേക്ക് മാറ്റുന്നതിന് chgrp കമാൻഡ് ഉപയോഗിക്കുന്നു. |
10:10 | പുതിയ ഗ്രൂപ്പ് എന്നത് /etc/groupൽ ലൊക്കേറ്റ് ചെയ്തിരിക്കുന്ന ഒരു group ID number അല്ലെങ്കിൽ ഗ്രൂപ്പ് നെയിം ആയിരിക്കും. |
10:20 | ഒരു ഫയലിന്റെ ownerനോ അല്ലെങ്കിൽ ഒരു privileged userനോ മാത്രമേ group മാറ്റം വരുത്താൻ കഴിയുകയുള്ളൂ. |
10:26 | chgrp കമാൻഡിന്റെ ഘടന,
chgrp space [options] space newgroup space files. |
10:36 | ടെർമിനലിലേക്ക് പോയി chgrp കമാൻഡിന്റെ ചില ഉദാഹരണങ്ങൾ നോക്കാം.
കമാൻഡ് ടൈപ്പ് ചെയ്യുക, $ ls space -l space example4 എന്റർ. |
10:57 | ഇവിടെ group permission, യൂസർ shahidന് ആണെന്ന് കാണാം. |
11:03 | group permission മാറ്റുന്നതിനായി ഈ കമാൻഡ് ടൈപ്പ് ചെയ്യുക $ sudo space chgrp space rohit space example4 |
11:20 | എന്റർ കൊടുക്കുക
ആവശ്യമെങ്കിൽ sudo പാസ് വേർഡ് നൽകുക. |
11:27 | ഇപ്പോൾ കമാൻഡ് ടൈപ്പ് ചെയ്യാം , $ ls space -l space example4
എന്റർ |
11:38 | ഇവിടെ നമുക്ക് ഗ്രൂപ്പ് shahidൽ നിന്ന് rohitലേക്ക് മാറിയതായി കാണാം. |
11:46 | Deviceന് അസൈൻ ചെയ്തിട്ടുള്ള ഒരു uniqueഇന്റിജർ ആണ് inode നമ്പർ. |
11:51 | ഒരു ഫയൽ അല്ലെങ്കിൽ directoryയെ കുറിച്ചുള്ള അടിസ്ഥാന വിവരങ്ങൾ inode സ്റ്റോർ ചെയ്യുന്നു. |
11:57 | എല്ലാ ഫയലുകളും inodesലേക്കുള്ള hard linksആണ്. |
12:00 | ഒരു പ്രോഗ്രാം ഒരു ഫയലിനെ അതിന്റെ പേര് ഉപയോഗിച്ച് റെഫർ ചെയ്യുമ്പോൾ, യഥാർത്ഥത്തിൽ സിസ്റ്റം ബന്ധപ്പെട്ട inode തിരയുന്നതിനായിട്ടാണ് ആ ഫയൽ നെയിം ഉപയോഗിക്കുന്നത്. |
12:12 | ഒരു ഫയലിന്റെ inodeനമ്പർ കാണുന്നതിനായി ls space -i കമാൻഡ് ഉപയോഗിക്കാം. |
12:19 | കമാൻഡ് ടൈപ്പ് ചെയ്യുക, $ ls space -i space example5
എന്റർ. |
12:29 | ഫയലിന് മുൻപ് എഴുതപ്പെട്ടിട്ടുള്ള അക്കം ആണ് ഫയലിന്റെ inode number. |
12:35 | ഒരു സമയത്ത് inodes കൃത്യമായി ഒരു directoryയുമായി ബന്ധപ്പെട്ടിരിക്കുന്നു. |
12:41 | ഒറ്റ inode മായി ഒന്നിലധികം directories ബന്ധിപ്പിക്കുന്നതിനായി hardlinks ഉപയോഗിക്കുന്നു. ഈ ലിങ്ക് ഉണ്ടാക്കുന്നതിനുള്ള കമാൻഡ് ആണ് ln. |
12:52 | hard link സൃഷ്ടിക്കുന്നതിനുള്ള ln കമാൻഡിന്റെ ഘടന |
12:57 | ln space source space link, ഇവിടെ source നിലവിലുള്ള ഫയലും link സൃഷ്ടിക്കേണ്ട ഫയലുമാണ്. |
13:06 | ഇപ്പോൾ hard linksന് ചില ഉദാഹരണങ്ങൾ നോക്കാം. |
13:10 | സ്ക്രീൻ വീണ്ടും വൃത്തിയാക്കട്ടെ. കമാൻഡ് ടൈപ്പ് ചെയ്യുക
$ ln space example1 space exampleln. എന്റർ പ്രസ് ചെയ്യുക. |
13:25 | രണ്ട് ഫയലുകളുടേയും inode നമ്പർ കാണിക്കുന്നതിനായി ഈ കമാൻഡ് ടൈപ്പ് ചെയ്യുക
$ ls space -i space example1 space exampleln എന്റർ |
13:41 | ഇവിടെ രണ്ട് ഫയലുകളുടേയും inode നമ്പർ ഒന്ന് തന്നെയാണെന്ന് കാണാം. example1 ഫയലിന്റെ hard link ആണ് ഫയൽ exampleln |
13:54 | മറ്റൊരു ഫയൽ അല്ലെങ്കിൽ directoryയുടെ reference absolute അല്ലെങ്കിൽ relative pathന്റെ രൂപത്തിൽ ഉൾകൊള്ളുന്ന ഒരു പ്രത്യേക ഫയൽ ടൈപ്പ് ആണ് soft link അല്ലെങ്കിൽ symbolic link. |
14:07 | soft links സൃഷ്ടിക്കുന്നതിനുള്ള ln കമാൻഡിന്റെ ഘടന |
14:12 | ln space -s space {target-filename} space {symbolic-filename} |
14:19 | ഇപ്പോൾ soft linkന് ചില ഉദാഹരണങ്ങൾ നോക്കാം. |
14:25 | soft link സൃഷ്ടിക്കുന്നതിനായി ഈ കമാൻഡ് ടൈപ്പ് ചെയ്യുക
$ ln space -s space example1 space examplesoft |
14:40 | എന്റർ പ്രസ് ചെയ്യുക. |
14:43 | ഇപ്പോൾ രണ്ട് ഫയലുകളുടെ ലിസ്റ്റും inode നമ്പറും കാണിക്കുന്നതിനായി ഈ കമാൻഡ് ടൈപ്പ് ചെയ്യുക
$ ls space -li space example1 space examplesoft |
15:01 | എന്റർ പ്രസ് ചെയ്യുക. |
15:03 | ഇവിടെ രണ്ട് ഫയലുകളുടേയും inode നമ്പർ വ്യത്യസ്ഥമാണെന്നും examplesoft, example1ന്റെ softlink ആണെന്നും കാണാം. |
15:16 | ഇവിടെ പഠിച്ചത്, ഒരു ഫയലിന്റെ permision, ownership, group എന്നിവ മാറ്റുന്നത് പോലുള്ള linux file attributes. |
15:26 | ഒരു ഫയലിന്റെ inode, soft and hard link കൾ. |
15:31 | ഇതോടെ ട്യൂട്ടോറിയലിന്റെ അവസാന ഭാഗത്ത് എത്തിയിരിക്കുന്നു. |
15:35 | സ്പോകെന് ട്യൂട്ടോറിയല് പ്രൊജക്റ്റ്, ടോക്ക് ടു എ ടീച്ചര് പ്രൊജക്റ്റിന്റെ ഭാഗമാണ്. ഇതിനെ പിന്താങ്ങുന്നത് "നാഷണല് മിഷന് ഓണ് എഡ്യൂക്കേഷന് ത്രൂ ICT, MHRD, ഗവന്മെന്റ് ഓഫ് ഇന്ത്യ". |
15:44 | ഈ മിഷനെ കുറിച്ചുള്ള കുടുതല് വിവരങ്ങള് ഇവിടെ ലഭ്യമാണ്. |
15:50 | ഈ ട്യൂട്ടോറിയല് സമാഹരിച്ചത് ദേവി സേനന്, IIT Bombay. നന്ദി. |