View source for Moodle-Learning-Management-System/C2/Overview-of-Moodle/Sanskrit

 {| border=1
| <center>'''Time'''</center>
| <center>'''Narration'''</center>

|-
|00:01
| ''' Overview of Moodle''' इति स्पोकन् ट्युटोरियल् प्रति स्वागतम् । 
 |-
| 00:07
| पाठेऽस्मिन् वयं :  '''Learning Management Systems ''' (सङ्क्षेपेण '''LMS ''') इत्यस्य परिकल्पना ।  
|-
| 00:16
| Moodle इतीदमेकं '''LMS ''' वत्,   
|-
|00:19
| अस्योपयोगं कः कर्तुमर्हति अपि च '''Moodle ''' जालपुटानाम् उदाहरणानि इत्येतेषां विषयान् ज्ञास्यामः ।  
|-
| 00:26 
| '''Moodle ''' इतीदमनुसर्तुम् आवश्यकानि सोफ़्ट्वेर्स् तथा हार्ड्वेर्स् अपि च,
|-
| 00:33
| अस्मिन् सरणौ विवरिष्यमाणानि प्रधानवैशिष्ट्यानि, इत्येतेषां विषयान् ज्ञास्यामः । 
|-
| 00:39
| पाठस्यास्य अनुसरणाय उपयोक्तारः अन्तर्जाले ब्रौसिङ्ग् विषयं जानीयुः ।
|-
|00:45
| आदौ '''Learning Management System ''' अथवा '''LMS ''' नाम किमिति जानाम । 
|-
|00:53
| '''LMS''', अस्माकं किमपि '''eLearning content''' इत्यस्य रचनाय, निर्वहणाय, प्रापणाय च साहाय्यमाचरति । 
|-
|01:01
| उदाहरणार्थं : शैक्षणिकप्रणाल्यः तथा प्रशिक्षणकार्ययोजनाः च । 
|-
|01:07
| इदमस्माकं प्रणालीनां निर्वहणाय च सहाय्यमाचरति । 
|-
|01:11
| विषयस्य रचना, एडिट्-करणं, विद्यार्थिभ्यः एक्सेस् प्रदानं, तैः सब्मिट् कृतस्य ग्रेड् करणम् इत्यादीनि । 
|-
|01:21
| 'मूडल्' एकं प्रतिक्रियाशीलं निःशुल्कं ओपन्-सोर्स् सोफ़्ट्वेर् वर्तते । 
|-
|01:27
| जागतिकस्तरे शैक्षणिक-संस्थाभिः उपयुज्यमानेषु अत्यन्तजनप्रियेषु 'एल् एम् एस् ' (LMS) इत्येतेषु इदमन्यतमं वर्तते । 
|-
|01:33
| अस्य सेक्यूरिटि नियन्त्रणानि अस्माकं डेटा इतीदं सुरक्षितं स्थापयति । 
|-
|01:39
| इदमस्माकं अध्यापकेभ्यः ज्ञातृभ्यश्च अधिकारं दातुं वैशिष्ट्यानि प्राप्तवदस्ति । 
|- 
|01:47
| अस्य सुलभविनियोगाय, 'मूडल्' इतीदं, सविस्तरं डोक्युमेण्टेशन् प्रददाति ।  
|-
|01:54
| 'मूडल्' उपयोक्तॄणां समुदायस्य, फ़ोरम् इत्यस्य सहाय्यञ्च बहु-क्रियाशीलं वर्तते । 
|-
|02:00
| 'मूडल्' मध्ये उपलभ्यमानानि निःशुल्कनि प्लग् इन्स् इतीमानि, इदं विशेषं कारयति । 
|-
|02:06
| सर्वेषु साधनेषु मूडल् इत्यस्य नेविगेशन् सुलभमस्ति । 
'कोर्स्' तथा सैट् अनयोः स्तरे चर्या तथा सहभागित्वं प्रति विस्तृतविवरणं प्राप्तवदस्ति । 
|-
|02:18
| एककाले तथा स्वयमेव ज्ञातुमपि साहाय्यमाचरति । 
|-
|02:23
| एतदर्थं- फ़ोरम्स्, पीर् असैन्मेण्ट्स्, ग्रुप् मेनेज्मेण्ट्स्, लर्निङ्ग् पाथ्स् इत्यादीन् उपयोक्तुं शक्नुमः । 
|-
|02:32
| '''Moodle LMS''' कः उपयोक्तुमर्हन्तीति पश्याम । 
|-
|02:36
| विश्वविद्यालयः, महाविद्यालयाः, शालाः अपि च प्रशिक्षणसंस्थाः,
|-
| 02:44
| औद्यमिकप्रशिक्षणं ओरियेण्टेशन्स्, वाणिज्यम्,
|-
| 02:49
| चिकित्सालयः, आरोग्यरक्षणप्रशिक्षणानि अपि च 
|-
| 02:53
| या कापि eLearning आधारितसंस्था च । 
|-
| 02:57
| 'मूडल्' द्वारा निर्मितानि कानिचन जालपुटानि पश्याम । 
|-
|03:02
| एतादृशमहाविद्यालयाः, 
|-
|03:05
| एतादृश स्वीयविश्वविद्यालयाः,
|-
| 03:09
| एतादृशप्रशिक्षणसंस्थाः,
|-
|03:13
| एतादृश शिक्षाकेन्द्राणि,
|-
| 03:17
| ओन्लैन् मध्ये स्वप्रणालीः दातुमिच्छन्तः अध्यापकाः इत्यादयः । 
|-
|03:24
| अधस्तन URL, 'मूडल्' इत्यस्योपयोगस्य साङ्ख्यिकविवरणं प्राप्तवदस्ति । 
|-
|03:30
| अत्र, नाना राष्ट्रेभ्यः नामाङ्कितानि मूडल् जालपुटानि भवन्तः परीक्षितुमर्हन्ति । 
|-
|03:40
| '''Moodle''' इत्यस्य इन्स्टाल् करणाय अस्मभ्यं   '''Apache web-server''',
|-
|03:46
| '''MySQL, MariaDB ''' अथवा '''PostgreSQL''' सदृशानि डेटाबेस् तथा '''PHP''' इतीमान्यावश्यकानि । 
|-
| 03:54
| 'मूडल्' इतीदं, सम्पन्मूलस्वाधीनाय एकं सोफ़्ट्वेर् वर्तते । 
|-
|03:58
| 'मूडल्' रन् कर्तुम् उक्तानि हार्ड्वेर्स्:
|-
|  04:02
| 'डिस्क् स्पेस्': '''Moodle''' कोड् इत्यस्मै 200 MB अपि च विषयसङ्ग्रहणाय अधिष्ठानञ्च आवश्यकम् । तथापि वस्तुतः न्यूनातिन्यूनं 5GB आवश्यकम् । 
|-
| 04:15
| प्रोसेस्सर् (processor) : न्यूनातिन्यूनं 1 गिगा-हर्ट्स् (Gigahertz) आवश्यकं, परन्तु 2 Gigahertz dual core अथवा तदधिकं वा उत्तमपक्षः ।  
|-
|  04:23
| मेमोरि (Memory): न्यूनातिन्यूनं 512 MB आवश्यकं, परन्तु 1GB अथवा तदधिकमस्ति चेद्वरम् । 
|-
|  04:31
| 'सिस्टम्' इत्यस्योपरि विद्यमान लोड् आधृत्य आवश्यकता भिद्यते । 
|-
|  04:37
| उदाहरणार्थं: '''courses''' इत्येतेषां सङ्ख्या, युगपन्निरीक्षितानि लोग्-इन्स् इतीमानि च । 
|-
| 04:44
| अस्याः ततेः रचनाकाले, '''Moodle 3.3 ''' सद्यःकालीन-स्थिरावृत्तिः आसीत् । 
|- 
|  04:50
| उपलभ्यमानया सद्यःकालीनावृत्या सह कार्यकरणम् सर्वदा वरम्  । 
|-
|  04:57
| '''Moodle 3.3 ''' इत्यस्यार्थम् अधस्तन आवश्यकता अस्ति :
|-
|  05:01
| '''Apache''' 2.x (अथवा तदधिकावृत्तिः),

'''MariaDB ''' 5.5.30 (अथवा तदधिकावृत्तिः) अपि च
|-
|  05:11
| '''PHP''' 5.4.4 (अथवा तदधिकावृत्तिः) ।
|-
|   05:17
| अस्मिन् ततौ वयमधस्तन OS तथा सोफ़्ट्वेर् उपयुक्तवन्तः ।
'''Ubuntu Linux OS 16.04''',
|-
|  05:26
| ''' XAMPP 5.6.30 ''' द्वारा प्राप्तानि '''Apache, MariaDB ''' तथा ''' PHP''' अपि च '''Moodle 3.3 '''
|-
|  05:36
| अयं मूडल् ततिः द्विधा विभक्तः - 
|-
|  05:41
| एकः 'मूडल् सैट् एड्मिनिस्ट्रेटर्स्' (Moodle site administrators) इत्यस्यार्थम् अन्यच्च अध्यापकेभ्यः (teachers). 
|-
| 05:48
| '''Moodle site Administrators''' इतीदं : सर्वर् इत्यस्योपरि '''Moodle''' इतीदम् इन्स्टाल् करोति । 
|-
|  05:54
| इन्स्टिट्यूट् दिग्दर्शनानुसारेण '''course categories''' इतीदं रचयति । नाना प्रणालिभ्यः, '''courses''' तथा 'यूसर् अकौण्ट्' निर्वहणं करोति । 
|-
|06:04
| 'मूडल् सैट् एड्मिनिस्ट्रेटर्स्' इत्यस्यार्थं, अस्मिन् ततावुक्तानि कानिचन वैशिष्ट्यानि अत्रोक्तानि । 
|-
| 06:14
|'''Getting ready for Moodle installation''' ट्युटोरियल् इतीदं , 'लोकल् होस्ट्' इत्यस्योपरि पेकेजस् परिशीलनं कथं करणीयं तथा डेटाबेस् इत्यस्य सेट् अप् करणं कथमिति च वदति । 
|-
| 06:29 
| '''Installing Moodle on Local Server ''' इति ट्युटोरियल्, '''Moodle''' इतीदं कथं डौन्लोड् कृत्वा इन्स्टाल् करणीयमिति विवरिष्यति । 
|-
| 06:39
| '''Moodle''' मध्ये, '''Admin’s dashboard ''' इति ट्युटोरियल् - '''Admin Dashboard''', नाना '''block''' इतीमानि, '''profile page ''' अपि च '''preferences''' इत्यस्य एडिट् करणं कथमिति च विवरिष्यति । 
|-
| 06:53
| '''Blocks in Admin's Dashboard ''' इति ट्युटोरियल्  - '''blocks''' इत्यस्य संयोजनं निष्कासनं च कथमिति, तथैव   
|-
| 07:05
| '''Front page''' इत्यस्य सेट्-करणं कथमिति च विवरिष्यति । 
|-
| 07:08
| '''Categories in Moodle''' इत्यस्मिन् अग्रिमे ट्युटोरियल् मध्ये वयं '''categories & subcategories''' इत्यस्य रचनां च जानामः । 
|-
| 07:19
| '''Courses in Moodle''' इति टुटोरियल् मध्ये वयं '''course ''' इतीदं रचयित्वा तस्य कोन्फ़िगर् करणं जानामः । 
|-
|07:28
| '''Users in Moodle ''' इति ट्युटोरियल्,-  
'''user''' इतीदं कथं संयोजनीयम्,
|-
| 07:36
| '''user''' इत्यस्य प्रोफ़ैल् एडिट् करणं,
अपि च '''users''' इतीदं बृहत्परिमाणे अप्लोड् कर्तुं विवरिष्यति । 
|-
|07:43
| '''User Roles in Moodle ''' इति ट्युटोरियल्, उपयोक्तृभ्यः नाना पात्रनियोजनं च विवरिष्यति । 
|-
|07:52
| तद्यथा : '''secondary admin role, teacher role''' अपि च '''student role'''.
|-
|08:00
| '''Moodle site administrators''' इत्यस्यार्थं , अस्मिन् ततौ अग्रे बहूनि ट्युटोरियल्स् सन्ति । 
|-
|08:07
| वयमधुना अध्यापकेभ्यः विद्यमानानि ट्युटोरियल्स् जानाम । 
|-
|08:11
| अध्यापकाः – स्वकीयप्रणाल्यै विषयस्य अप्लोड् करणाय, एडिट्करणाय च , 
|-
|08:17
| विद्यार्थिनां प्रगतिः निर्धारयितुम् असैन्मेण्ट् तथा क्विझस्(quizzes) रचयितुम् अपि च,
|-
| 08:22
| विद्यार्थीन् स्वकीयानां 'कोर्सस्' मध्ये संयुज्य तैः सह सम्पर्काय उत्तरदायिनः वर्तन्ते । 
|-
|08:27
| अधुना, अध्यापकेभ्यः विद्यमानततौ विवृताः काश्चन विशिष्टताः दर्शयिष्यामि । 
|-
|08:34
| '''Teacher’s dashboard in Moodle ''' इति ट्युटोरियल् - 
'टीचर्स् डेश्-बोर्ड्' (teachers’ dashboard),
प्रोफ़ैल् एडिट्-करणम् अपि च '''preferences''' इत्यस्य एडिट्-करणञ्च विवरिष्यति । 
|-
|08:46
| '''Course Administration in Moodle ''' इति ट्युटोरियल् - '''course''' सेट्टिङ्ग्स् कथं कोन्फ़िगर् करणीयम्,
|-
|08:53
| अपि च '''course''' मध्ये, '''Activities''' तथा '''Resources''' इत्येतेषां निर्वहणं विवृणोति । 
|-
|08:59
| '''Formatting course material in Moodle ''' इति ट्युटोरियल् -    डीफ़ोल्ट् '''Moodle text editor''' मध्ये, फ़ोर्मेट् कर्तुं नाना विकल्पाः,
|-
| 09:10
| अपि च अधिकानि '''course material''' संयोजनञ्च विवृणोति । 
|-
|09:15
| '''Uploading and Editing Resources in Moodle ''' ट्युटोरियल्  - '''URL resource ''' इतीदं अपि च '''book resource ''' इतीदं कथम् अप्लोड् कर्तव्यं अपि च तानि रिसोर्सस् इत्येतेषाम् एडिट् करणञ्च विवृणोति । 
|-
|09:29
| अस्मिन् ततौ अग्रिमं ट्युटोरियल् '''Forums and Assignments in Moodle''' वर्तते ।
|-
|09:34
| अस्मिन् ट्युटोरियल् मध्ये वयं :  
'''Moodle''' मध्ये नाना प्रकारकाणि '''forums ''' इतीमानि,
|-
|09:39
| चर्चार्थं फ़ोरम्-संयोजनम् अपि च असैन्मेण्ट्स् रचना च कथमिति जानाम  । 
|-
|09:48
| '''Question bank in Moodle ''' इति ट्युटोरियल् मध्ये, '''questions''' इत्येतेषां '''Categories ''' इत्यस्य रचना अपि च प्रश्नान् '''question bank''' मध्ये संयोजनं कथमिति जानाम । 
|-
|09:58
| '''Quiz in Moodle ''' ट्युटोरियल् मध्ये: 
'''Quiz''' इत्यस्य रचना तथा 
'''Question bank''' तः प्रश्नान् '''Quiz''' मध्ये संयोजनं कथमिति जानाम । 
|-
| 10:12
| '''Enroll Students and Communicate in Moodle''' इति ट्युटोरियल् मध्ये वयम् :
'कोर्स्' इत्यस्मै 'CSV फ़ैल्' द्वारा अप्लोड् कृतान् छात्रान् संयोजितुम्,
|-
| 10:25
| कोर्स् इत्येतेषु ग्रुप्-रचना अपि च छात्रेभ्यः सन्देशान् टिप्पणीः च प्रेषयितुं जानाम । 
|-
| 10:31
| अस्मिन् ततौ पश्चात् अध्यापकेभ्यः छात्रेभ्यश्च अधिकानि ट्युटोरियल्स् सन्ति । 
|-
| 10:37
| सङ्क्षेपेण - 
पाठेऽस्मिन् वयं  'लर्निङ्ग् मेनेज्मेण्ट् सिस्टम्(LMS)' इत्यस्य परिकल्पना,
|-
|10:48
| LMS इतीव मूडल्,  
मूडल् केन उपयोक्तुमर्हति ? 
अपि च मूडल् जालपुटानां विवरणानि च ज्ञातवन्तः । 
|-
|10:57
| 'मूडल्' इत्यस्य रन् करणाय आवश्यकानि सोफ़्ट्वेर्स् अपि च हार्ड्वेर्स् तथा 'मूडल्' ततौ विवृतानि  प्रधानविशिष्टतानाम् अवलोकनं कृतवन्तः । 
|-
| 11:10
| स्पोकन् ट्युटोरियल् विषये अधिकविवरणं प्राप्तुं लिङ्क् मध्यस्थं चलच्चित्रं पश्यन्तु ।
उत्तमं बेण्ड्-विड्त् नास्ति चेत् अवचित्यापि दृष्टुं शक्यते तत् ।
|-
| 11:18
| स्पोकन् ट्युटोरियल् प्रकल्पगणः कार्यशालां चालयति अपि च , अन्तर्जालीयपरीक्षायाम् उत्तीर्णेभ्यः प्रमाणपत्रं च यच्छति । अधिकविवरणार्थम् अस्मभ्यं लिखन्तु । 
|-
|11:28
| अस्मिन् 'स्पोकन् ट्युटोरियल्' मध्ये प्रश्नाः सन्ति वा?  कृपया जालपुटमिदं पश्यन्तु ।
|-
| 11:35
| भवतां प्रश्नस्य मिनिट् सेकेण्ड् च चिन्वन्तु । 
भवतां प्रश्नान् सङ्क्षेपेण विवृण्वन्तु । अस्माकं गणेषु यः कोऽपि उत्तरं यच्छति । 
|-
|11:45
| स्पोकन् ट्युटोरियल् फ़ोरम्, पाठसम्बद्धाय प्रश्नाय वर्तते ।
|-
| 11:51
| कृपया अस्मबद्धप्रश्नान् न पृच्छन्तु । अनेन भ्रान्तिः सङ्कीर्णता च न जायते ।  
|-
| 11:59
| अनेन चर्चा अर्थपूर्णाभूत्वा ज्ञानाय सुलभः भविष्यति ।  
|-
|12:05
| स्पोकन् ट्युटोरियल् प्रकल्पः, NMEICT, MHRD द्वारा भारतसर्वकारस्य अनुदानं प्राप्तवानस्ति । अधिकविवरणार्थं अधस्तनपर्चनीं पश्यन्तु ।
|-
| 12:18
| लेखोऽयं प्रियाङ्का-महाभागायाः योगदानमस्ति । 
पाठस्यास्य अनुवादकः प्रवाचकश्च श्री नवीनभट्टः उप्पिनपट्टणम् । धन्यवादाः ।  
|}