View source for Biopython/C2/Parsing-Data/Sanskrit

{|Border=1
|'''Time'''
|'''Narration'''
|-
| 00:01
| सर्वेभ्योऽपि नमस्कारः । '''Parsing Data''' इत्याख्ये  अनुशिक्षणे  भवतां स्वागतम् ।
|-
| 00:06
| अस्मिन् अनुशिक्षणे वयं NCBI डाटाबेस्-जालपुटतः FASTA तथा GenBank सञ्चिकाः डौन्लोड्-करणं पठिष्यामः ।
|-
| 00:14
| तथैव सिक्वेनस् इन्पुट्-औट्पुट् मोड्यूल्-मध्ये विद्यमानफङ्क्षन्स् उपयुज्य, डेटा  सञ्चिकाः पार्स् कर्तुं पठिष्यामः ।
|-
| 00:19
| एतत्  अनुशिक्षणम् अवगन्तुम् , भवतां पदविपूर्वजीवरसायनशास्त्रम् अथवा  बयोइन्फर्मेटिक्स्
|-
| 00:26
|तथा च बेसिक् पैथान् प्रोग्रामिङ्ग् इत्येतेषां ज्ञानं भवेत् ।
|-
| 00:30
| पर्चन्यां दत्तं पैथान्  अनुशिक्षणं पश्यन्तु ।
|-
| 00:34
| एतत्  अनुशिक्षणं  रेकार्ड् कर्तुम् अहं Ubuntu OS इत्यस्य 14.10 आवृत्तेः
|-
| 00:40
| '''python''' इत्यस्य 2.7. 8 आवृत्तेः
|-
| 00:44
| I python interpreter इत्यस्य 2.3.0 आवृत्तेः
|-
| 00:48
| Bio python इत्यस्य 1.64 आवृत्तेः तथा च '''Mozilla Firefox'''ब्रौसर् इत्यस्य 35.0 आवृत्तेः च उपयोगं कृतवान्  अस्मि ।
|-
| 00:56
| जीवशास्त्रीय वैज्ञानिकदत्तांशान् सामान्यतया FASTA, GenBank, EMBL, Swiss-Prot  इत्यादिषु टेक्स्ट् सञ्चिकासु सङ्गृह्यते ।
|-
| 01:07
| डेटासञ्चिकाः डेटाबेस् जालपुटेभ्यः डौन्लोड् कर्तुं शक्यते ।	
|-
| 01:12
| यस्मिन् कस्मिन्नपि वेब् ब्रौसर् मध्ये, अधोनिर्दिष्ट-जालपुटस्य पर्चनीम्  उद्घाटयन्तु ।
|-
| 01:17
| किञ्चन वेब्-पेज् उद्घाटितं भवति ।
|-
| 01:19
| वयं मानवस्य इन्सुलिन् जीन्  निमित्तं FASTA तथा GenBank सञ्चिकाः डौन्लोड् कुर्मः ।
|-
| 01:25
| search box मध्ये “human insulin” इति टङ्कनं कृत्वा “search” इति क्लिक् कुर्वन्तु । ।
|-
| 01:31
| मानवस्य इन्सुलिन् जीन्  निमित्तं वेब्-पेज्,  बह्व्यः सञ्चिकाः प्रदर्शयति ।
|-
| 01:35
| अत्र विवरणार्थम् अहं Homo sapiens Insulin mRNA इत्याख्याः 4(चतस्रः) सञ्चिकाः चिनोमि ।
|-
| 01:43
| 500 बेस् पेर् अपेक्षया न्यूनतमाः सञ्चिकाः अहं चिनोमि ।
|-
| 01:48
| डौन्लोड् कर्तुं सञ्चिकां चेतुं, चेक् बाक्स् उपरि क्लिक् कुर्वन्तु ।
|-
| 01:56
| पेज् उपरि दक्षिणकोणस्थं Send to इति विकल्पस्य समीपे  कर्सर् आनयन्तु ।
|-
| 02:02
| '''Send to''' बटन् पार्श्वस्थम् डौन्लोड् इति लघ्वीं सेलेक्षन् बटन्  क्लिक् कुर्वन्तु ।
|-
| 02:09
| '''Choose destination'''  इति शीर्षिकायाः अधः विद्यमानं '''File''' इति विकल्पं क्लिक् कुर्वन्तु ।
|-
| 02:13
| '''Format''' इति  ड्राप्-डौन्-लिस्ट्-बाक्स्-मध्ये विद्यमाने  कस्मिंश्चिदपि  file फार्मेट्  मध्ये, भवन्तः एतां सञ्चिकां सेव् कर्तुं शक्नुवन्ति ।
|-
| 02:21
| प्रदत्तविकल्पेषु FASTA चिन्वन्तु  ।
|-
| 02:25
| पश्चात् Create file विकल्पं नुदन्तु ।
|-
| 02:29
| स्क्रीन् उपरि किञ्चन डैलाग् बाक्स् दृश्यते ।
|-
|02:32 
| '''Open with'''  इति विकल्पं चित्वा, '''OK'''  इति क्लिक् कुर्वन्तु । 
|-
| 02:36
| टेक्स्ट् एडिटर् मध्ये काचित् सञ्चिका उद्घाटिता भवति ।
|-
| 02:39
| अस्माभिः चतस्रः सञ्चिकाः डौन्-लोड् कर्तुं चयनं कृतं, अतः एषा सञ्चिका चतुरः रेकार्ड्स् प्रदर्शयति ।
|-
| 02:46
| प्रत्येकस्मिन् रेकार्ड् मध्ये प्रथमा पङ्क्तिः, ऐडेण्टिफयर् लैन् भवति । 
|-
| 02:50
| एतत्सा greater than (>) चिह्नात् आरभ्यते ।
|-
| 02:53
| तदनन्तरं '''sequence''' भविष्यति ।
|-
| 02:56
| सञ्चिकां भवतां '''home'''  फोल्डर् मध्ये '''sequence.fasta''' इति सेव् कुर्वन्तु ।
|-
| 03:01
| टेक्स्ट् एडिटर् पिधानं  कुर्वन्तु ।
|-
| 03:03
| आदौ चिताः सञ्चिकाः  GenBank फार्मेट् मध्ये डौन्लोड्-कर्तुं उपरि दर्शितानि सोपानानि एव अनुसरन्तु ।
|-
| 03:12
| '''file format ''' इत्येतं  '''GenBank''' इति चिन्वन्तु ।
|-
| 03:16
| एकां सञ्चिकां create कृत्वा टेक्स्ट् एडिटर् मध्ये open कुर्वन्तु ।
|-
| 03:21
| '''GenBank'''फार्माट्  मध्यस्थं सिक्वेन्स् सञ्चिकायाम्, '''FASTA'''सञ्चिकापेक्षया अधिकानि वैशिष्ट्यानि परिशीलयन्तु । 
|-
| 03:27
| इमां सञ्चिकां भवतां '''home''' फोल्डर् मध्ये, '''sequence.gb''' इति सेव्  कुर्वन्तु । टेक्स्ट् एडिटर्  close कुर्वन्तु ।
|-
| 03:34
 
| अत्र विवरणार्थम् , अस्मभ्यम् एक-रेकार्ड्-युक्तायाः FASTA सञ्चिकायाः आवश्यकता अस्ति । 
|-
| 03:39
| एतदर्थं चेक् बाक्स्स् उपरि पुनः क्लिक् कृत्वा, आदौ कृतं चयनं क्लियर् कुर्वन्तु ।  
|-
| 03:48
| अधुना '''Human insulin gene complete cds''' इति सञ्चिकां चिन्वन्तु ।
|-
| 03:54
| चेक् बाक्स् उपरि  क्लिक्-कुर्वन्तु  ।
|-
| 03:57
| तथा च सञ्चिकां '''home'''फोल्डर् मध्ये सेव् कर्तुम् , आदौ प्रदर्शितानि सोपानानि अनुसरन्तु ।
|-
| 04:01
| सञ्चिकां '''insulin.fasta''' इति सेव् कुर्वन्तु ।
|-
| 04:08
 
| Biopython library उपयुज्य , अस्यां सञ्चिकायां सङ्गृहीतान् biological डेटा पुनःप्राप्तुं परिवर्तयितुं च   शक्यते ।
|-
| 04:16
| टेक्स्ट् एडिटर्  close कुर्वन्तु ।
|-
| 04:19
| डेटा सञ्चिकाभ्यः डेटा स्वीकरणं  '''parsing''' इति उच्यते ।
|-
| 04:23
| '''SeqIO''' माड्यूल्-मध्ये उपलभ्यमानानि फङ्क्षन्स् उपयुज्य, अधिकानि file फार्मेट्स् पार्स्  कर्तुं शक्नुमः ।
|-
| 04:30
| सामन्यतया उपयुज्यमानानि '''SeqIO''' माड्यूल् फङ्क्षन्स् एवं वर्तन्ते :  '''parse, read, write''' तथा '''convert'''।
|-
| 04:38
| '''Ctrl, Alt''' तथा '''T''' बटन्स्  युगपत् नोदनद्वारा टर्मिनल् उद्घाटयन्तु ।
|-
| 04:44
|  प्राम्प्ट्मध्ये “iपैथान्” इति टैप्-करणद्वारा iपैथान् आरभ्यताम् । '''Enter''' की  नुदन्तु ।
|-
| 04:51
| अनन्तरं '''Bio''' प्याकेज् तः '''SeqIO''' माड्यूल् इम्पोर्ट् कुर्वन्तु ।
|-
| 04:56
| Prompt मध्ये “from Bio import SeqIO” इति टङ्कनं कृत्वा '''Enter''' की  नुदन्तु ।
|-
| 05:04
| वयं बहुमुख्यतः '''parse''' फङ्क्षन्-तः प्रारम्भं कुर्मः । 
|-
|05:07
| अत्र विवरणार्थं डेटाबेस्-तः पूर्वं डौन्लोड् कृतं , कांश्चन रेकार्ड्स्-युक्तानि    FASTA सञ्चिकाः अहम् उपयोगं करोमि । 
|-
| 05:17
| सरल  FASTA पार्सिङ्ग् निमित्तम् अधोनिर्दिष्टानि प्राम्पट् मध्ये टङ्कयन्तु ।
|-
| 05:22
| अत्र वयं '''sequence.fasta''' सञ्चिकास्थं पठितुं   '''parse''' फङ्क्षन् उपयोगं कुर्मः।
|-
| 05:30
| औट्पुट् निमित्तं रेकार्ड् id, रेकार्ड्-मध्ये स्थितं सीक्वेन्स् तथा सीक्वेन्स्-दैर्घ्यं प्रिण्ट् कुर्वन्तु ।
|-
| 05:41
| तथैव सिक्वेन्स् दत्तांशं सिक्वेनस् रेकार्ड् आब्जेक्ट्स्   इव रीड् कर्तुं '''parse'''फङ्क्षन् उपयुज्यते इति अवधार्यताम्।
|-
| 05:48
| सामान्यतः एतत् '''for'''लूप् इत्यनेन सह उपयुज्यते ।
|-
| 05:52
| एतत् 2 आर्ग्युमेण्ट्स् स्वीकर्तुं शक्यते । प्रथमं,  दत्तांशं  पठितुम् अपेक्षितं फैल्  नाम ।
|-
| 05:59
| द्वितीयं, सञ्चिका फार्मेट्  सूचयति ।
|-
| 06:02
| औट्पुट् प्राप्तुं , '''Enter''' की  द्विवारं नुदन्तु ।
|-
| 06:07
| औट्पुट्, ऐडेण्टिफयर् लैन् , सञ्चिकायां विद्यमानं सीक्वेन्स् तथा च सञ्चिकायां विद्यमानानाम् सर्वेषां रेकार्ड्सीक्वेन्स् इत्येतेषां दैर्घ्यं   प्रदर्शयति ।
|-
| 06:21
| '''FASTA''' फार्मेट् , अल्फाबेट्स्  न सूचयति इति अवधारयन्तु ।
|-
| 06:26
| अतः, औट्पुट्, एतत् DNA  सीक्वेनस् इति न सूचयति ।
|-
| 06:31
| GenBank सञ्चिकां पार्स् कर्तुम्, एतानि सोपानानि एव पुनरावर्तयितुं शक्यन्ते ।
|-
| 06:36
| विवरणार्र्थम्, वयम् आदौ डाटाबेस्-तः डौन्-लोड्-कृतायाः '''GenBank''' सञ्चिकायाः उपयोगं करिष्यामः ।
|-
| 06:43
| अस्माभिः पूर्वम् उपयुक्तानां कोड् इत्येतेषां पङ्क्तीः प्राप्तुं up-arrow की  नुदन्तु ।
|-
| 06:49
| सञ्चिकायाः नाम '''sequence.gb''' इति परिवर्तयन्तु ।
|-
| 06:53
| सञ्चिकायाः फार्मेट्  '''genbank''' प्रति परिवर्तयन्तु ।
|-
| 06:56
| अवशिष्टं कोड्  , पूर्ववदेव भवति ।
|-
| 06:58
| औट्पुट् प्राप्तुं  '''Enter'''की  द्विवारं नुदन्तु । 
|-
| 07:03
| अत्रापि औट्पुट् ,  रेकार्ड् id, सिक्वेन्स् तथा च सञ्चिकायाः सर्वेषां रेकार्ड् सीक्वेन्स् दैर्घ्यं प्रदर्शयति ।
|-
| 07:12
 
| '''GenBank''' फार्मेट् , सीक्वेन्स् इत्येतत् DNA सीक्वेन्स् सूचयति इति अवधार्यताम् ।
|-
| 07:19
| तथैव, '''Swiss-prot''' तथा च '''EMBL''' सञ्चिकाः , उपरितनकोड्  उपयुज्य पार्स् कर्तुं शक्यते ।
|-
| 07:27
| भवतां सञ्चिका एक-रेकार्ड्-युक्ता चेत् , पार्सिङ्ग् कृते अधस्तनाः पङ्क्तीः टङ्कयन्तु ।
|-
| 07:34
| अत्र, अस्माभिः पूर्वं सेव्  कृतम् , एक-रेकार्ड्-युक्तां  '''FASTA''' सञ्चिकां उपयुञ्ज्महे  । उदाहरणार्थम् - insulin.fasta.
|-
| 07:43
| पार्स् फङ्क्षन् परतया, वयं रीड् फङ्क्षन्  उपयोगं कृतवन्तः इति अवधानं कुरुत । '''Enter''' की  नुदन्तु ।
|-
| 07:50
| औट्पुट् , '''insulin.fasta'''सञ्चिकायाम् अस्ति इति प्रदर्शयति ।
|-
| 07:55
| एतत् सीक्वेन्स्, सीक्वेन्स् रेकार्ड् आब्जेक्ट् इव,
|-
| 07:59
| तथा च अन्यत् एट्रिब्यूट्स्  –  GI, accession number, description इत्येतानि  प्रदर्शयति ।
|-
| 08:06
| अस्य रेकार्ड् इत्येतस्य प्रत्येकानि गुणलक्षणानि, वयं अधः द्रष्टुं शक्नुमः  ।
|-
| 08:11
| Prompt मध्ये एवं टङ्कनं कुर्वन्तु :  '''record dot seq''' ; अनन्तरं '''Enter''' की  नुदन्तु ।
|-
| 08:18
| औट्पुट् , सञ्चिकास्थं सीक्वेन्स् प्रदर्शयति ।
|-
| 08:22
| अस्य रेकार्ड् इत्येतस्य ऐडेण्टिफयर्स्  द्रष्टुं, एवं टङ्कयन्तु : '''record dot id''' अनन्तरं '''Enter''' की  नुदन्तु ।
|-
| 08:29
 
| औट्पुट् , GI सङ्ख्यां तथा अक्सेशन् सङ्ख्यादीन् प्रदर्शयति ।
|-
| 08:34
| उपरि व्याख्यातं फङ्क्षन् इत्येतत्, भवतां अपेक्षितां डेटा  सञ्चिकां पार्स् कर्तुं उपयोक्तुं शक्यते ।
|-
| 08:40
| सङ्क्षेपेण,
|-
| 08:42
| अस्मिन् अनुशिक्षणे वयं,  FASTA सञ्चिकाः, GenBank सञ्चिकाश्च NCBI  डेटाबेस् जालपुट-तः डौन्लोड्- करणं तथा SeqIO माड्यूल् पार्सिङ्ग् तथा रीड् फङ्क्षन्स् उपयोगं,
|-
| 08:55
| '''FASTA''' तथा '''GenBank'''सञ्चिकाभ्यः रेकार्ड् id, विवरणं, सीक्वेन्स् इत्यादिनां डेटा एक्स्ट्राक्ट् करणं च ज्ञातवन्तः  ।
|-
| 09:03
| अधुना असैन्मेण्ट्  निमित्तं
|-
| 09:06
| '''NCBI''' डेटाबेस् तः, भवताम् अपेक्षितं न्यूक्लियोटैड्  सीक्वेन्स् निमित्तं, FASTA सञ्चिकाः डौन्लोड् कुर्वन्तु ।
|-
| 09:13
| एतेषां सीक्वेन्स् सञ्चिकां तस्याः रिवर्स् काम्प्लिमेण्ट् प्रति परिवर्तयन्तु ।
|-
| 09:17
| भवतां समाप्तम् असैन्मेण्ट्, अधस्तन-कोड्-युक्तं भवेत् ।
|-
| 09:22
| FASTA सञ्चिका-तः न्यूक्लियोटैड् सीक्वेन्स् लोड् कर्तुं, पार्स् फङ्क्षन् उपयुज्यताम् ।
|-
| 09:28
| अनन्तरं सीक्वेनस् आब्जेक्ट् इत्यस्य रिवर्स् काम्प्लिमेण्ट् इति बिल्ट् इन् मेथड्  उपयुज्य, रिवर्स् काम्प्लिमेण्ट्स् प्रिण्ट् कुर्वन्तु ।
|-
| 09:37
| अस्यां पर्चन्यां विद्यमानां  विडियो , स्पोकन्  ट्युटोरियल् प्राजेक्ट्  सूचयति ।
|-
| 09:42
| कृपया एतत् डौन्लोड् कृत्वा पश्यन्तु ।
|-
| 09:44
| स्पोकन्  ट्युटोरियल्  प्रोजेक्ट्  गणः कार्यशालाः   चालयति , तथा च आन्लैन् परीक्षायाम् उत्तीर्णेभ्यः प्रमाणपत्राणि ददाति ।
|-
| 09:51
| अधिकविवरणार्थं, कृपया अस्माकं सम्पर्कं कुर्वन्तु ।
|-
| 09:55
| स्पोकन्  ट्युटोरियल्  प्राजेक्ट् , राष्ट्रियसाक्षरता मिषन्, ICT, MHRD  द्वारा भारतसर्वकारस्य आधारं प्राप्तवती वर्तते ।
|-
| 10:01
| अस्याः संस्थायाः विषये अधिकं विवरणम् अत्र पर्चन्याम् उपलभ्यते ।
|-
| 10:06
|अस्य अनुशिक्षणस्य अनुवादकः डा. उदयन हेगडे  प्रवाचकश्च नवीन भट्टः उप्पिनपट्टणम् । धन्यवादाः ।