View source for Linux-AWK/C2/Built-in-Variables-in-awk/Sanskrit

{| border=1
| <center>'''Time'''</center>
| <center>'''Narration'''</center>

|-
| 00:01
| '''awk built-in variables and awk script''' इति पाठार्थं युष्माकं स्वागतम् । 
|-
|00:07
| पाठेऽस्मिन् वयम् –
'बिळ्ट्-इन्-वेरियेबल्स्'  अपि च 
'''awk ''' स्क्रिप्ट्, इत्यनयोः विषयं ज्ञास्यामः ।
|-
| 00:14
| इदं कानिचन उदाहरणैः सह साधयाम ।
|-
| 00:17
| पाठमिदं रेकोर्ड्-कर्तुमहं  : 
'''Ubuntu Linux 16.04''' ओपरेटिङ्ग्-सिस्टम् अपि च  

'''gedit ''' टेक्स्ट्-एडिटर् 3.20.1 इतीमे उपयुञ्जे ।
|-
| 00:30
| पाठेऽस्मिन् उपयुक्ताः सञ्चिकाः, पृष्टेऽस्मिन् '''Code Files''' लिङ्क्-मध्ये उपलभ्यन्ते ।
कृपया तदवचित्य उपयुज्यताम् । 
|-
|00:40
| अस्य टुटोरियल्-अभ्यासाय, भवन्तः अस्मिन् जालपुटे विद्यमानानि पूर्वतन '''awk''' टुटोरियल् पश्येयुः ।
|-
|00:47
| न दृष्टं चेत् तत्सम्बद्धं टुटोरियल् अस्मिन् जालपुटे पश्यन्तु ।
|-
|00:52
| आदौ, ''' awk ''' इत्यस्मिन्,  कानिचन ‘बिळ्ट्-इन्-वेर्येबल्स्’ पश्याम ।
|-
|00:57
| केपिटल् '''RS''', इन्पुट्-सञ्चिकास्थं  'रेकोर्ड्-सपरेटर्' इतीदं सूचयति । उत्सर्गतया '''newline''' (न्यु-लैन्)वर्तते । 
|-
|01:07
| केपिटल् '''FS''' इतीदम्, इन्पुट्-सञ्चिकास्थं ‘फील्ड्-सपरेटर्’ इतीदं सूचयति ।
|-
|01:13
| उत्सर्गतया, '''FS''' इत्यस्य मूल्यं '''whitespace''' वर्तते ।
|-
|01:18
| केपिटल् '''ORS''' इतीदं– ‘औट्पुट्-रेकोर्ड्-सपरेटर्’ इतीदं सूचयति ।
उत्सर्गतया इदं '''newline''' (न्युलैन्) वर्तते ।
|-
|01:27
| केपिटल् '''OFS'''इतीदं, 'औटपुट्-फील्ड्-सपरेटर्' सूचयति । उत्सर्गतया '''whitespace''' वर्तते । 
|-
|01:36
| एतेषु प्रत्येकस्य अर्थं ज्ञास्यामः ।
|-
| 01:40
| अधुना '''awkdemo''' सञ्चिकां पश्याम ।
|-
|01:44
| वयमियम्  '''awkdemo''' सञ्चिकां, '''awk''' कमाण्ड्-सह प्रोसेस्-करणकाले, इयमस्माकं 'इन्पुट्' सञ्चिका भविष्यति ।
|-
| 01:51
| पश्यतां यत्, '''newline''' केरेक्टर्-इत्यनेन सर्वाणि रेकोर्ड्स् पृथक्-क्रियन्ते ।
|-
|01:58
| रेकोर्ड्-सपरेटर् '''RS ''' वेरियेबल्-इत्यस्मै, '''newline''' इतीदं डीफोल्ट्-वेल्यू अस्ति । 
अतः किमपि कर्त्यव्यम् नास्ति ।
|-
| 02:08
| सर्वाणि फील्ड्स्  'पैप्' चिह्नेन पृथक्-कृतमिति अवलोकयन्तु ।
 इदं विषयं '''awk''' इत्यस्मै कथं निवेदनीयमिति ज्ञास्यामः ।
 
|-
| 02:18
| उत्सर्गतया, स्पेसस् अपि च टेब्स् , पीळ्ड्-इतीमानि पृथक्-कुर्वन्ति ।
|-
|02:24
| पूर्वतनपाठोक्तवत्, वयमिदं  'हैफन् केपिटल् F ' विकल्पस्य साहाय्येन रीसेट्-कर्तुं शक्नुमः ।
 |-
|02:33
| अथवा, '''BEGIN ''' विभागे '''FS''' वेरियेबल् उपयुज्य, इदं रीसेट्-कर्तुं शक्नुमः ।
|-
| 02:40
| एकेन उदाहरणेन इदं कुर्मः ।
Rs. 5000 इत्यस्मादधिकं स्टैपण्ड् ये विद्यार्थिनः प्राप्नुवन्ति, तेषां नामानि मया अन्वेष्टव्यानि इति भावयामः ।
|-
| 02:51
| '''CTRL, ALT''' अपि च '''T ''' कीलकानि युगपत् नोदनद्वारा, टर्मिनल् उद्घाटयन्तु ।
|-
| 02:57
| '''cd ''' कमाण्ड् उपयुज्य  भवन्तः,  '''Code Files''' इतीदं डौन्लोड् तथा extract कृतं फोल्डर् प्रति गच्छन्तु । 
|-
| 03:04
| अत्र यथा दर्शितं तथा कमाण्ड्-टङ्कयन्तु ।
|-
| 03:08
| अत्र वयं, '''BEGIN''' विभागे, '''FS''' इत्यस्य मूल्यं '''pipe ''' चिह्नमिति असैन् कृतवन्तः ।
एवमेव '''RS ''' वेरियेबल् इतीदं परिवर्तितुं शक्नुमः ।
|-
| 03:19
| कमाण्ड्-एक्सिक्यूट् कर्तुं  '''Enter''' नुदन्तु । 
|-
| 03:23
| Rs. 5000 इत्यस्मादधिकं स्टैपण्ड् यैः विद्यार्थिभिः प्राप्यन्ते, तेषाम् आवलिः दर्शिता ।
|-
| 03:30
| अत्र, '''name''' फील्ड् अथा '''stipend ''' फील्ड् इतीमे, स्पेस्-द्वारा पृथक्-कृते ।
|-
|03:36
| एवमेव, सर्वाणि रेकोर्ड्स् 'न्यूलैन् केरेक्टर्' द्वारा पृथक्-कृतानि ।
|-
| 03:42
| कोलन् इतीदं, ‘औट्पुट् फील्ड् सपरेटर्’ रूपेण अपि च ‘डबल् न्यू लैन्’ इतीदं, ‘औट्पुट् रेकोर्ड् सपरेटर्’ रूपेण आवश्यके इति कल्पयन्तु । 
|-
|03:52
| कथमिदं करणीयमिति पश्यामः ।
|-
| 03:55
| 'टर्मिनल्' मध्ये , पूर्वतन एक्सिक्यूटेड्-कमाण्ड् प्राप्तुं , 'अप्-एरो'  कीलकं नुदन्तु ।
|-
| 04:01
| अत्र यथा दर्शितं तथा कमाण्ड् परिवर्त्य, '''Enter''' नुदन्तु ।
|-
| 04:08
| अस्माभिः अपेक्षित-फोर्मेट्-मध्ये एव फलितं प्राप्यते ।
|-
| 04:12
| अधुना, '''sample.txt''' इतीदं , अस्माकं नूतना ‘इन्पुट्-सञ्चिका’ इति वदाम ।
|-
|04:18
| अवलोक्यतां यत्, अत्र न्यूलैन् इतीदं 'फील्ड् सपरेटर्' वर्तते, द्वे न्यूलैन्स् इतीमे ' रेकोर्ड् सपरेटर् ' वर्तेते ।
|-
| 04:27
| अनया सञ्चिकया, वयं '''roll no''' अपि च '''name''' इत्यनयोः वार्तां कथं प्राप्नुमः (extract)? 
|-
|04:32
| सत्यं, भवतां ऊहा । वयं '''FS''' तथा '''RS''' इत्यनयोः परिवर्तनं कुर्याम ।
|-
|04:39
| ट्युटोरियल् इत्यस्मै विरामं दत्वा इदम् असैन्मेण्ट् कुर्वन्तु ।
|-
| 04:43
| वयमधुना अन्यानि  ' बिल्ट-इन् वेरियेबल्स्' पश्याम ।
|-
|04:47
| केपिटल् '''NR''', '''awk''' द्वारा प्रोसेस्-कृतानि रेकोर्ड्स्-सङ्ख्यां (Number of Records) ददाति ।
|-
|04:53
| केपिटल् '''NF''', उपस्थिते रेकोर्ड्-मध्ये फील्ड्स्-सङ्ख्यां (Number of Fields) ददाति । 
|-
| 04:59
| अस्मिन् विषये एकमुदाहरणं पश्याम । अस्माभिः अस्यां सञ्चिकायां अपूर्णाः पङ्क्तीः शोधनीयाः इति कल्पयन्तु ।
|-
| 05:07
| अत्र, अपूर्णापङ्क्तिः इत्युक्ते , तया प्राप्तव्यात् 6फील्ड्स् इत्यस्मात् न्यूनमस्ति ।
|-
| 05:13
| 'टर्मिनल्' इत्यस्मै परिवर्तयन्तु । '''Ctrl''' तथा '''L''' कीलके नुत्वा टर्मिनल् इतीदं रिक्तं करोमि ।
|-
| 05:20
| अत्र यथा दर्शितं तथा कमाण्ड् टङ्कयन्तु ।
|-
| 05:24
| फील्ड् इतीमानि 'पैप्' चिह्नेन पृथक्-कृतमित्यतः, '''BEGIN ''' विभागे, '''FS''' इत्यस्य मौल्यं '''pipe''' चिह्नाय सेट् कुर्वन्तु ।
|-
| 05:33
|पश्चात् वयं '''NF not equal to 6''' इति लिखितवन्तः ।
|-
| 05:37
| अस्यां पङ्क्त्यां फील्ड्स्-सङ्ख्या, 6 इत्यस्मै सममस्ति वा इति तत् परीक्षते ।
|-
| 05:43
| तत् '''true''' अस्ति चेत्,  '''print ''' विभागः रेकोर्ड् लैन् नम्बर् '''NR''' इतीदं,  '''$0''' इत्यनेन सूचितया पङ्क्त्या सह मुद्रापयति ।
'''Enter''' नुदन्तु ।
|-
| 05:55
| औट्-पुट् मध्ये , रेकोर्ड्-सङ्ख्या16 इतीदम्, अपूर्णं रेकोर्ड् वर्तते इति ज्ञायते ।
इदं 6-फील्ड्स् न; परन्तु  5-फील्ड्स् प्राप्तवदस्ति ।
|-
| 06:05
| अन्यमेकम् उदाहरणं पश्याम ।
कति फील्ड्स् सन्ति इतीदम् उपेक्षां कृत्वा, प्रत्येकाय विद्यार्थिने , आदिमम् अन्तिमञ्च फील्ड् कथं प्रिण्ट् करणीयम् ?
|-
| 06:16
| अत्र, 'टर्मिनल्' मध्ये यथादर्शितं तथा कमाण्ड् टङ्कयन्तु ।
|-
| 06:21
| वयमत्र , '''FS''' वेरियेबल् इत्यस्य सेट्-करणस्थाने , 'हैफन् केपिटल् एफ़् ' विकल्पस्योपयोगं कृतवन्तः । 
'''Enter''' नुदन्तु ।
|-
| 06:30
| सञ्चिकायां प्रत्येकस्य रेकोर्ड् इत्यस्य आदिमम् अन्तिमञ्च फील्ड् वयं प्राप्नुमः ।
|-
| 06:36
| वयमधुना अन्यमेकं प्रयत्नं कुर्मः ।
|-
| 06:39
| विद्यार्तिनां रेकोर्ड्स् इतीमानि '''demo1.txt''' अपि च  '''demo2.txt'''  इति सञ्चिकाद्वये विभाजितानि इति कल्पयाम ।
|-
| 06:48
| अनयोः सञ्चिकयोः आदिमाः 3(तिस्रः) पङ्क्तयः मुद्रापनीयाः । वयमिदं  '''NR ''' (एन् आर्) वेरियेबल् उपयुज्य कर्तुं शक्नुमः ।
|-
| 06:57
| द्वयोः सञ्चिकयोः विद्यमानाः विषयाः अत्र सन्ति ।
|-
| 07:02
| प्रत्येकस्यां सञ्चिकायां आदिमाः  3(तिस्रः) पङ्क्तीः दर्शयितुं , इमानि कमाण्ड्स् टर्मिनल् मध्ये टङ्कयन्तु ।
|-
| 07:11
| '''Enter''' नुदन्तु ।
|-
| 07:13
| फलितं, '''demo1.txt '' सञ्चिकास्थं आदिमं 3 रेकोर्ड्स् दर्शयति ।
|-
| 07:20
| द्वियीयायै सञ्चिकायै अपि वयं तत् कथं मुद्रापयितुं शक्नुमः ?
|-
| 07:24
| '''NR''' इत्यस्य स्थाने '''FNR''' इत्यस्योपयोगः अस्य उत्तरं वर्तते ।
'''FNR''' इतीदं, अस्यां सञ्चिकायां '''current record number ''' वर्तते ।
|-
| 07:34
| प्रतिवारं, एकस्य रेकोर्ड्-पठनकाले , '''FNR''' (एफ़् एन् आर्) इतीदं वर्धयामः ।
|-
| 07:39
| प्रतिवारं, नूताना इन्पुट्-सञ्चिका यदा आरभ्यते तदा, इदं शून्याय इनिशियलैज़् कुर्मः ।
|-
| 07:46
| परन्तु '''NR'''इतीदं , प्रोग्रम् इत्यस्य एक्सिक्यूशन् इत्यस्य प्रारम्भानन्तरम्, '''awk''' प्रोसेस् कृतस्य इन्पुट् रेकोर्ड् सङ्ख्या वर्तते ।
|-
| 07:55
| नूतनया सञ्चिकया सह इदं शून्याय रीसेट् न करोति ।
|-
| 07:59
| टर्मिनल् प्रति आगच्छन्तु । पूर्वतन कमाण्ड् प्राप्तुं 'अप्-एरो' कीलकं नुदन्तु ।
|-
| 08:06
| पूर्वतन-कमाण्ड् इतीदम् एवं परिवर्तयन्तु ।
'''NR''' इत्यस्य स्थाने '''FNR''' इति टङ्कयन्तु ।
|-
| 08:14
| '''Print ''' विभागे, '''NR''' पार्श्वे '''FNR''' इति टङ्कयित्वा, 
'''Enter''' नुदन्तु ।
|-
| 08:21
| पश्यताम् यत्, अधुना अस्माभिः सम्यक् फलितं प्राप्यते ।
'''FNR''' (एफ़् एन् आर्) इतीदं नूतनसञ्चिकया सह शून्याय सेट् कृतम् । परन्तु  '''NR''' (एन् आर्) वर्धिष्यते ।
|-
| 08:31
| अधुना वयं कानिचन  ‘बिल्ट् इन् वेरियेबल्’ पश्याम ।
'''FILENAME''' वेरियेबल्, पठ्यमानायाः सञ्चिकायाः नाम ददाति ।
|-
| 08:40
| '''ARGC'''- कमाण्ड्-लैन् मध्ये दत्ताम् ओर्ग्युमेण्ट्-सङ्ख्यां द्योतयति ।
|-
| 08:46
| '''ARGV''' - कमाण्ड्-लैन्-आर्ग्युमेण्ट्स् इत्येतेषां, स्टोर्-क्रियमाणं 'अरे' इतीदं द्योतयति ।
|-
| 08:52
| '''ENVIRON''' (एन्विरोन्)- ‘शेल् एन्विरोन्मेण्ट् वेरियेबल्स्’ अपि च तेषां मौल्यानां 'अरे' इतीदं द्योतयति ।
|-
| 09:00
| '''ARGV''' अपि च '''ENVIRON''' इत्येते, '''awk ''' मध्ये 'अरे' इतीदं उपयुज्येते इत्यतः आगामिपाठेषु पश्याम ।
|-
| 09:09
| वयमधुना '''FILENAME''' इति वेरियेबल् पश्याम ।
अधुना प्रोसेस् जायमानं सञ्चिकानाम कथं प्रिण्ट्-क्रियते अस्माभिः ?
|-
| 09:18
| टर्मिनल् गत्वा अत्र दर्शितानि कमाण्ड्स् टङ्कयन्तु ।
|-
| 09:23
| वयमत्र  'स्पेस्' इतीदं, ‘स्ट्रिङ् कङ्केटिनेशन् ओपरेटर्’ रूपेण उपयुक्तवन्तः ।
कमाण्ड् एक्सिक्यूट्-कर्तुं , '''Enter''' नुदन्तु ।
|-
| 09:32
| ‘इन्पुट् फैल्’नाम बहुवारं फलितं दर्शयति ।
|-
| 09:37
| यतो हि इदं कमाण्ड्, '''awkdemo.txt''' सञ्चिकायाः प्रत्येकस्यै पङ्क्त्यै, एकवारं फैल्-नेम् मुद्रापयति ।
कथमिदं वयम् एकवारं मुद्रापयितुं शक्नुमः?
|-
| 09:48
| 'टर्मिनल्' इतीदं रिक्तं कुर्वन्तु ।
पूर्वतन कमाण्ड् प्राप्तुं , 'अप्-एरो' कीलकं नुदन्तु ।
|-
| 09:55
| अत्र यथा दर्शितं तथा कमाण्ड्स् परिवर्तयन्तु ।
'''Enter''' नुदन्तु ।
|-
| 10:02
| वयमधुना फैल्-नेम् इतीदं केवलम् एकवारं प्राप्नुमः ।
|-
| 10:06
| '''awk''' मध्ये इतोप्यधिकानि  ‘बिल्ट् इन् वेरियेबल्स्’ सन्ति ।
तेषामधिकं ज्ञानम् अन्तर्जालात् प्राप्नुवन्तु ।
|-
| 10:14
| उत्तीर्णान् अपि च  Rs.8000 इत्यस्मादधिकं स्टैपण्ड्-प्राप्तान् छात्रान् शोधनमवश्यकम् इति भावयाम ।
|-
| 10:22
| कोमा इतीदम्,  'औट्पुट् फील्ड् सपरेटर्' रूपेण उपयुज्यताम् । '''footer ''' विभागे, “'''The data is shown for file'''” इति  अपि च फैल्नेम् मुद्रापयन्तु । 
कथमिदं कर्तुं शक्यते ?
|-
| 10:36
| 'टर्मिनल्' मध्ये, इमानि कमाण्ड्स् टङ्कयित्वा , '''Enter''' नुदन्तु ।
|-
| 10:43
| वयं जानीमः यत्, एकैव छात्रः उत्तीर्णो भूत्वा , Rs. 8000 इत्यस्मादधिकं स्टैपण्ड् प्राप्नोति । रेकोर्ड् सङ्ख्या च 2 वर्तते ।
|-
| 10:53
| अभीष्टानुसारं वयं, सञ्चिकानाम '''footer''' स्थाने पश्यामः ।
|-
| 10:58
| वयं '''awk''' इत्यस्योपयोगं जटिलकार्यार्थमपि कर्तुं शक्नुमः ।
|-
| 11:03
| तत्सन्दर्भे, प्रतिवारं टर्मिनल् मध्ये कमाण्ड्-लेखनं कष्टाय भवति । 
|-
|11:09
| तदर्थं, '''awk''' प्रोग्राम-इतीदम् प्रत्येकसञ्चिकायां लेखनं वरम् ।
|-
| 11:14
| एक्सिक्यूट् भवितुं, सा सञ्चिका '''dot awk''' एक्स्टेन्शन्-युता (extension) स्यात् ।
|-
|11:19
| एक्सिक्यूट्-काले, वयं '''awk''' कमाण्ड्-इत्यनेन सह, अस्य '''awk''' प्रोग्राम्-सञ्चिका-नाम दातुं शक्नुमः ।
|-
| 11:26
|एवं कर्तुं अस्माभिः '''hyphen small f''' विकल्पः उपयोक्तव्यः । एकम् उदाहरणं पश्याम ।
|-
| 11:35
| अहमेकं '''awk''' प्रोग्राम् लिखितवानस्मि । तं '''prog1 dot awk'''  इति रक्षितवानस्मि ।
|-
| 11:42
|इदं कोड्, '''Code Files''' लिङ्क्-मध्येऽपि उपलभ्योऽस्ति ।
|-
| 11:46
| टर्मिनल् आगच्छतु ।
अन्ते एक्सिक्यूट्-कृते कमाण्ड्-इत्यस्य ‘सिङ्गल्-कोट्स्’ मध्ये किम् लिखितमिति पश्यन्तु ।
|-
|11:55
| '''Prog1.awk''' सञ्चिकायामपि तदेवास्ति ।
|-
|12:00
| भेदः अस्ति यत्, '''awk''' सञ्चिकायां, वयं सिङ्गल्-कोट्स्-मध्ये न लिखितवन्तः ।
|-
| 12:07
| फैल्-एक्सिक्यूट्-कर्तुं टर्मिनल् मध्ये एवं टङ्कयन्तु  -
'''awk space hyphen small f space prog1.awk space awkdemo.txt ''' 
अपि च  '''Enter''' नुदन्तु ।
|-
| 12:24
| वयं पूर्ववत् फलितं प्राप्नुमः ।
|-
|12:29
| एवं भवन्तः '''awk''' प्रोग्राम् लिखित्वा बहुवारम् उपयोक्तुमर्हन्ति ।
|-
| 12:35
| वयं पाठस्यान्तमागतवन्तः ।
सङ्क्षेपेण,
|-
| 12:40
| पाठेऽस्मिन् वयम् नाना उदाहरणानि उपयुज्य, ‘बिल्ट्-इन् वेरियेबल्स्’ अपि च '''awk ''' स्क्रिप्ट्-लेखनञ्च ज्ञातवन्तः ।
|-
| 12:48
| एकं पाठनियोजनम् - 
'''awkdemo.txt''' सञ्चिकायां, पञ्चम्याः पङ्क्त्याः फील्ड् मुद्रापयितुं  '''awk ''' स्क्रिप्ट् लिखन्तु ।
|-
| 12:58
| टर्मिनल् इत्यस्योपरि, '''/etc/passwd '''  इदं सिस्टम्-फैल् उद्घाटयन्तु । 
|-
|13:05
| तत्रत्यानि सर्वाणि ‘सपरेटर्स्’ अन्विष्यताम् ।
|- 
|13:09
| अधुना, 20तमायाः पङ्क्याः फैल्-प्रोसेस्-कर्तुं , 'स्क्रिप्ट्' लिखन्तु ।
|-
|13:15
| अत्रापि, 6तः अधिकं फील्ड्-युतां पङ्क्तीः एव ।
|-
|13:20
| लैन-नम्बर्, पूर्णा पङ्क्तिः, तस्यां पङ्क्त्यां विद्यमाना फील्ड्-सङ्ख्या च मुद्रापणीयाः ।
|-
| 13:28
| पर्चन्याम् विद्यमानं विडियो, “spoken tutorial” प्रकल्पस्य सारं दर्शयति । तदवचित्य पश्यन्तु ।
|-
| 13:36
| “spoken tutorial” प्रकल्पगणः, इमान् पाठान् उपयुज्य कार्यशालां चालयति । उत्तीर्णेभ्यः प्रमाणपत्रं ददाति । अधिकविवरणार्थम् अस्मभ्यं लिखन्तु । 
|-
| 13:47
| भवतां प्रश्नान् मिनिट् सेकेण्ड् इत्यनयोः सह फोरं मध्ये लिखन्तु ।
|-
| 13:51
| "Spoken Tutorial" प्रकल्पः,  '''NMEICT, MHRD''' द्वारा भारतसर्वकारस्य अनुदानं प्राप्तवान् अस्ति । अधिकविवरणं अस्यां पर्चन्याम् उपलभ्यते ।
|-
| 14:03
| पाठस्यास्य अनुवादकः प्रवाचकश्च श्री नवीनभट्टः उप्पिनपट्टणम् । धन्यवादाः ।
|}