View source for GChemPaint/C3/Resonance-Structures/Marathi

Title of script: '''Resonance Structures''' 

Author: Manali Ranade

Keywords: '''Show Electron shift and Resonance Structures, Create a reaction pathway, Create a mesomeric pathway, Build Retrosynthetic Pathway, Video tutorial'''.



{| border=1
!Time
!Narration


|-
| 00:01 
| नमस्कार.

|-
| 00:02 
| '''GChemPaint''' मधील '''Resonance Structures''' वरील पाठात आपले स्वागत.

|-
| 00:06 
| या पाठात शिकणार आहोत, 

|-
| 00:09 
| <nowiki>* रासायनिक अभिक्रिया </nowiki>दाखवण्यासाठी विविध अॅरो वापरणे. 

|-
| 00:14 
| <nowiki>* अणू</nowiki>वर भार आणि इलेक्ट्रॉनची जोडी समाविष्ट करणे.

|-
| 00:18 
| त्यासाठी आपण, 

|-
| 00:20 
| '''उबंटु लिनक्स''' OS वर्जन 12.04आणि

|-
| 00:24 
| '''GChemPaint''' वर्जन 0.12.10वापरू. 

|-
| 00:29 
| हा पाठ समजण्यासाठी तुम्हाला, '''GChemPaint''' ची माहिती असावी. 

|-
| 00:34 
| नसल्यास संबधित पाठांसाठी आपल्या वेबसाईटला भेट द्या.

|-
| 00:39 
| आता '''GChemPaint''' विंडोवर जाऊ. 

|-
| 00:42 
| '''GChemPaint''' नवी विंडो उघडलेली आहे. 

|-
| 00:45 
| येथे '''EthylChloride''' आणि '''Methylbromide''' च्या रचना तुम्ही बघू शकता. 

|-
| 00:50 
| '''Carbo-cation''' कसे मिळवायचे ते पाहू. 

|-
| 00:55 
| '''EthylChloride''' च्या क्लोरिन अणूवर इलेक्ट्रॉन्सची जोडी समाविष्ट करू. 

|-
| 01:01 
| '''Add an electron pair''' टूलवर क्लिक करा. 

|-
| 01:04 
| '''क्लोरिन '''अणूवर क्लिक करून निरीक्षण करा. 

|-
| 01:09 
| पुढे कार्बन-क्लोरिन बाँडमधील इलेक्ट्रॉन जोडीतील शिफ्ट पाहू. 

|-
| 01:14 
| '''Add a curved arrow to represent an electron pair move''' टूलवर क्लिक करा. 

|-
| 01:18 
| Property विंडो उघडेल. 

|-
| 01:21 
| '''End arrow at center of new bond''' चेक बॉक्सवर क्लिक करा. 

|-
| 01:26 
| हे इलेक्ट्रॉनची जोडी योग्य जागी सरकवेल. 

|-
| 01:30 
| कार्बन-क्लोरिन बंधावर क्लिक करा. 

|-
| 01:33 
| कर्व्हड अॅरोवर कर्सर ठेवा आणि इलेक्ट्रॉन शिफ्टकडे लक्ष द्या. 

|-
| 01:39 
| या रचनेची आणखी एक कॉपी घेऊ. 

|-
| 01:42 
| आता '''Add an arrow''' वर क्लिक करून या दोन रचनांमधे क्लिक करा. 

|-
| 01:48 
| '''Sodium Hydroxide(NaOH)''' सारख्या आम्लारीद्वारे '''Carbo-cation''' ची घडण सुरू होते. 

|-
| 01:54 
| '''Add or modify a group of atoms''' टूलवर क्लिक करून अॅरोवर क्लिक करा. 

|-
| 02:00 
| टाईप करा '''NaOH'''. 

|-
| 02:04 
| '''Selection''' टूलवर क्लिक करून '''NaOH''' सिलेक्ट करा. 

|-
| 02:09 
| अॅरोवर राईट क्लिक करा. 

|-
| 02:12 
| सबमेनूतील'''Arrow''' पर्याय सिलेक्ट करा. 

|-
| 02:13 
| '''Attach selection to arrow ''' वर क्लिक करा. 

|-
| 02:18 
| '''Arrow associated''' असे शीर्षक असलेला डायलॉग बॉक्स उघडेल. 

|-
| 02:23 
| '''Role''' च्या ड्रॉपडाऊनमधील “Reactant” पर्याय सिलेक्ट करून '''Close '''वर क्लिक करा. 

|-
| 02:29 
| आता '''EthylChloride चे''' '''Ethyl Carbo-cation''' आणि '''Chloride''' आयन्समधे रूपांतर करू. 

|-
| 02:36 
| '''Eraser''' टूल वर क्लिक करून '''कार्बन-क्लोरिन''' बंधावर क्लिक करा. 

|-
| 02:42 
| '''Ethane(CH3-CH3''') आणि '''HCl''' बनेल. 

|-
| 02:45 
| कार्बनकडून क्लोरिनकडे इलेक्ट्रॉन्स शिफ्ट होताना कार्बनला धनभार प्राप्त होतो.

|-
| 02:51 
| '''Increment the charge''' टूलवर क्लिक करा. 

|-
| 02:54 
| कार्बन-क्लोरिन बंध डिलीट केलेल्या जागेवर क्लिक करा. 

|-
| 02:59 
| '''Ethyl Carbo-cation(CH3-CH2^+)''' बनेल. 

|-
| 03:02 
| क्लोराईड आयन बनवण्यासाठी, '''Decrement the charge''' टूलवर क्लिक करा. 

|-
| 03:07 
| '''HCl''' वर क्लिक करा. '''Chloride(Cl^-)''' आयन बनेल. 

|-
| 03:12 
| आता सिंगल इलेक्ट्रॉन शिफ्टबद्दल जाणून घेऊ. 

|-
| 03:15 
| फ्री रॅडिकल्स मिळवण्यासाठी '''Methylbromide''' रचनेचा वापर करू. 

|-
| 03:20 
| '''Add a curved arrow to represent a single electron move''' टूलवर क्लिक करा. 

|-
| 03:26 
| कर्व्हड अॅरो मिळवण्यासाठी '''Methylbromide''' बंधावर क्लिक करा. 

|-
| 03:30 
| बंधावर'''Pencil''' टूल थोडेसे सरकवा आणि दुसरा कर्व्हड अॅरो मिळवण्यासाठी पुन्हा क्लिक करा. 

|-
| 03:38 
| एक अॅरो '''bromo(Br)''' आणि दुसरा अॅरो '''methyl(CH3)''' कडे सरकेल. 

|-
| 03:44 
| '''Bromo(Br)''' आणि '''methyl(CH3)''' या दोहोंना इलेक्ट्रॉन जोडीच्या बंधाकडून प्रत्येकी एक इलेक्ट्रॉन मिळेल. 

|-
| 03:51 
| तयार प्रॉडक्ट दाखवण्यासाठी अॅरो समाविष्ट करा. 

|-
| 03:54 
| '''Add an arrow'''वर क्लिक करून '''डिस्प्ले एरिया'''वर '''Methylbromide''' च्याजवळ क्लिक करा. 

|-
| 04:00 
| फ्री रॅडिकल्स बनताना अभिक्रियेत उष्णता निर्माण होते. 

|-
| 04:04 
| '''Add or modify a text''' टूलवर क्लिक करा. 

|-
| 04:08 
| डिस्प्ले एरियावर अॅरोच्या वरच्या बाजूला क्लिक करा. 

|-
| 04:11 
| हिरव्या बॉक्समधे टाईप करा “Heat”. 

|-
| 04:14 
| '''Selection''' टूलवर क्लिक करा आणि “Heat” सिलेक्ट करा.

|-
| 04:19 
| अॅरोवर राईट क्लिक करा. 

|-
| 04:21 
| सबमेनूमधे '''Arrow''' सिलेक्ट करून '''Attach selection to arrow''' वर क्लिक करा. 

|-
| 04:27 
| '''Arrow associated''' असे शीर्षक असलेला डायलॉग बॉक्स उघडेल. 

|-
| 04:32 
| '''Role''' च्या ड्रॉपडाऊन सूचीत अनेक पर्याय असल्याचे दिसेल. 

|-
| 04:37 
| '''Role''' च्या ड्रॉपडाऊनमधील “Temperature” सिलेक्ट करा आणि

|-
| 04:40 
| '''Close''' वर क्लिक करा. 

|-
| 04:43 
| आता फ्री रॅडिकल्स बनवू. 

|-
| 04:46 
| या रचनेची कॉपी बनवू. 

|-
| 04:50 
| '''Eraser''' टूलवर क्लिक करून कार्बन-ब्रोमिन बाँडवर क्लिक करा. 

|-
| 04:55 
| '''Methane(CH4)''' आणि '''Hydrogen-bromide(HBr)''' बनेल. 

|-
| 04:59 
| '''Add an unpaired electron''' टूलवर क्लिक करा. 

|-
| 05:02 
| '''Methane(CH4)''' आणि '''Hydrogen-bromide(HBr)''' वर क्लिक करा.

|-
| 05:06 
| '''Methyl(CH3)''' आणि '''Bromium(Br)''' हे फ्री रॅडिकल्स बनतील. 

|-
| 05:10 
| '''Selection''' टूलवर क्लिक करा. 

|-
| 05:12 
| रिअॅक्शन पाथवे बनवण्यासाठी प्रथम संपूर्ण अभिक्रिया निवडा. 

|-
| 05:17 
| निवडलेल्या क्रियेवर राईट क्लिक करा. 

|-
| 05:20 
| सबमेनू उघडेल. 

|-
| 05:22 
| '''Create a new reaction''' वर क्लिक करा. 

|-
| 05:25 
| रिअॅक्शन पाथ बनेल. 

|-
| 05:28 
| रिअॅक्शन पाथवे बघण्यासाठी ड्रॅग करा. 

|-
| 05:30 
| तसेच आधीच्या रासायनिक क्रियेसाठी रिअॅक्शन पाथवे बनवू. 

|-
| 05:37 
| वाटल्यास रिअॅक्शन पाथवे काढून टाकू शकता. 

|-
| 05:41 
| त्यासाठी पुन्हा रासायनिक क्रियेवर राईट क्लिक करा. 

|-
| 05:45 
| '''Destroy the reaction''' वर क्लिक करा. 

|-
| 05:48 
| ही कृती रिअॅक्शन पाथवे डिलीट करेल. 

|-
| 05:51 
| ऑब्जेक्टसपैकी कुठलेही एक ड्रॅग करून ते एकेक हलवता येतात हे तुम्हाला दिसेल. 

|-
| 05:57 
| '''double headed arrow''' वापरून Resonance किंवा '''Mesomery''' बघू. 

|-
| 06:02 
| '''Nitromethane''' ची रचना असलेली नवी '''GChemPaint''' विंडो उघडली आहे. 

|-
| 06:08 
| रचनांमधील इलेक्ट्रॉन शिफ्ट दाखवण्यासाठी कर्व्हड अॅरो आणि भार समाविष्ट केला आहे.

|-
| 06:14 
| आता डबल हेडेड अॅरो समाविष्ट करू. 

|-
| 06:16 
| '''Add a double headed arrow''' वर क्लिक करा. 

|-
| 06:20 
| डिस्प्ले एरियावर '''Nitromethanes''' च्या मधे क्लिक करा. 

|-
| 06:25 
| दोन रचना ह्या '''Nitromethane''' च्या "रेझोनन्स स्ट्रक्चर्स" आहेत. 

|-
| 06:30 
| रचना सिलेक्ट करण्यासाठी CTRL+A दाबा. 

|-
| 06:33 
| निवडलेल्या रचनांवर राईट क्लिक करा. 

|-
| 06:35 
| सबमेनू उघडेल. 

|-
| 06:37 
| '''Create a new mesomery relationship''' वर क्लिक करा. 

|-
| 06:41 
| संबंध बघण्यासाठी ड्रॅग करा. 

|-
| 06:44 
| येथे बेंझिनच्या रेझोनन्स स्ट्रक्चर्सची स्लाईड आहे. 

|-
| 06:48 
| आता '''retro-synthetic''' पाथवे बनवण्याबद्दल जाणून घेऊ. 

|-
| 06:52 
| आवश्यक रचना असलेली नवी '''GChemPaint''' विंडो उघडली आहे. 

|-
| 06:57 
| '''Retrosynthetic''' पाथवे उत्पादनांपासून सुरू होऊन इंटरमिडियेटद्वारे रीअॅक्टंटपर्यंत पोचतो.

|-
| 07:04 
| या पाथवेमधे अंतिम प्रॉडक्ट '''Ortho-nitrophenol''' असून सुरूवातीचा पदार्थ बेंझिन आहे. 

|-
| 07:10 
| '''retro-synthetic''' पाथवे दाखवण्यासाठी '''retro-synthetic''' अॅरो समाविष्ट करा. 

|-
| 07:15 
| '''Add an arrow for a retrosynthetic step''' वर क्लिक करा. 

|-
| 07:20 
| सर्व संयुगांच्या मधे क्लिक करा. 

|-
| 07:25 
| रचना सिलेक्ट करण्यासाठी '''CTRL+A''' दाबा. 

|-
| 07:28 
| निवडलेल्या रचनांवर राईट क्लिक करा. 

|-
| 07:30 
| सबमेनू उघडेल. 

|-
| 07:32 
| '''Create a new retrosynthesis pathway''' वर क्लिक करा. 

|-
| 07:36 
| बनलेला पाथवे बघण्यासाठी तो ड्रॅग करा. 

|-
| 07:39 
| थोडक्यात, 

|-
| 07:41 
| या पाठात शिकलो, 

|-
| 07:44 
| <nowiki>* कर्व्ह</nowiki>ड अॅरोज द्वारे इलेक्ट्रॉन शिफ्टस दाखवणे

|-
| 07:48 
| <nowiki>* </nowiki>रीअॅक्शन अॅरोजना रीअॅक्शन कंडिशन्स जोडणे. 

|-
| 07:52 
| <nowiki>* </nowiki>रीअॅक्शन अॅरो द्वारे रिअॅक्शन पाथवे बनवणे व काढून टाकणे

|-
| 07:57 
| <nowiki>* </nowiki>डबल हेडेड अॅरो द्वारे नवी mesomery रिलेशनशीप बनवणे.

|-
| 08:01 
| <nowiki>* retro-synthetic अॅरो </nowiki>द्वारे retro-synthetic पाथवे बनवणे. 

|-
| 08:06 
| असाईनमेंट.

|-
| 08:07 
| अॅरो प्रॉपर्टीज वापरून, 

|-
| 08:10 
| 1. Butane आणि Sodiumbromideमिळवण्यासाठी Bromo-Ethane (C2H5Br) आणि Dryether द्रावकातील Sodium(Na) यांच्या प्रक्रियेचा पाथवे बनवणे. 

|-
| 08:20 
| 2. रीअॅक्शन रेणूंना stoichiometric सहगुणक समाविष्ट करणे. 

|-
| 08:24 
| 3. '''Naphthalene, Anthracene''' आणि कार्बन डाय ऑक्साईडचे रेझोनन्स स्ट्रक्चर्स काढा.

|-
| 08:30 
| हा आवश्यक रिअॅक्शन पाथवे आहे. 

|-
| 08:33 
| हे '''Naphthalene''', '''Anthracene''' आणि कार्बन डाय ऑक्साईडचे रेझोनन्स स्ट्रक्चर आहे. 

|-
| 08:39 
| स्क्रीनवर दिसत असलेल्या लिंकवर उपलब्ध असलेला व्हिडिओ बघा. 

|-
| 08:43 
| ज्यामध्ये तुम्हाला प्रॉजेक्टचा सारांश मिळेल. 

|-
| 08:45 
| जर तुमच्याकडे चांगली Bandwidth नसेल तर आपण व्हिडिओ download करूनही पाहू शकता. 

|-
| 08:50 
| स्पोकन ट्युटोरियल प्रॉजेक्ट टीम, Spoken Tutorial च्या सहाय्याने कार्यशाळा चालविते.

|-
| 08:54 
| परीक्षा उत्तीर्ण होणा-या विद्यार्थ्यांना प्रमाणपत्रही दिले जाते. 

|-
| 08:57 
| अधिक माहितीसाठी कृपया <nowiki>contact [at] spoken hyphen tutorial dot org वर लिहा.</nowiki>

|-
| 09:03 
| "स्पोकन ट्युटोरियल प्रॉजेक्ट" हे "टॉक टू टीचर" या प्रॉजेक्टचा भाग आहे. 

|-
| 09:08 
| यासाठी अर्थसहाय्य National Mission on Education through ICT, MHRD, Government of India यांच्याकडून मिळालेले आहे. 

|-
| 09:16 
| यासंबंधी माहिती पुढील साईटवर उपलब्ध आहे. 

|-
| 09:21 
| ह्या ट्युटोरियलचे भाषांतर मनाली रानडे यांनी केले असून मी ------- आपला निरोप घेते&nbsp;. सहभागासाठी धन्यवाद.

|}