View source for Linux/C2/Simple-filters/Sanskrit

{|border=1
|'''Time'''
|'''Narration'''
|-
|00:00
|नमस्ते, ‘Simple Filters with Linux’ इत्याख्यपाठे सर्वेषां स्वागतम्।
|-
|00:08
|अत्र एतान् अंशान् ज्ञास्यामः - ‘head, tail, sort, cut and paste’।
|-
|00:17
|एते आदेशाः command line इत्यत्र अक्षरसमूहानां विपरिणमनाय उपयुज्यन्ते।
|-
|00:22
|terminal इत्यत्र hash # इति चिह्नम् अस्ति चेत् आदेशनिर्वहणाय भवान् मूलोपयोक्ता भवेत्। (sudo su ಅಥವಾ su root)
|-
|00:29
|फलके dollar $ इति चिह्नम् अस्ति चेत् आदेशनिर्वहणाय सामान्योपयोक्ता भवति चेत् अलम्।
|-
|00:38
|यत्र च सञ्चिकाः रक्षिताः भवन्ति तत्र भवन्तः path इत्यस्य परिवर्तनेन विना औत्सर्गिक संस्थापनं मात्रं कृतवन्तः इति अहं चिन्तयामि।
|-
|00:46
|अहम् Ubuntu 10.10 इति तन्त्रांशम् उपयुञ्जामि।
|-
|00:51
|Mouse, key board अपि च window मध्ये maximize minimize इत्येतेषां पूर्वज्ञानं वर्गाय अनिवार्यम् अस्ति।
|-
|01:02
|उत्सर्गेण सञ्चिकायाः प्रथमदशपङ्क्तिप्रदर्शनार्थं ascii file इति नाम्ना अनुसृतम् head इति आदेशं उपयुञ्ज्महे।
|-
|01:10
|अधुना सञ्चिकां (file) सृजामः। एतस्य प्रात्यक्षिकतार्थं ESC (escape) इति नुदामि।
|-
|01:17
|अथ गच्छन्तु Aplications>Accessories>Text Editor
|-
|01:24
|समयाभावात् अहं एतावता एव इमां सङ्ख्याम् अपरसञ्चिकायाम् उद्घाटितवान् अस्मि।
|-
|01:30
|अधुना copy कृत्वा paste करोमि।
|-
|01:38
|File नुत्त्वा Save नुदन्तु।
|-
|01:41
|numbers dot txt इति सञ्चिकानाम दत्त्वा save इति नुदन्तु।
|-
|01:48
|सञ्चिकां पिदधतु।
|-
|01:53
|अथ गच्छन्तु Application>Accessories>Terminal
|-
|02:01
|अधुना सृष्टसञ्चिका (File) दृश्यते उत न इति पश्यामः।
|-
|02:05
|Ls इति टङ्कयित्वा enter नुदन्तु।
|-
|02:09
|एतेन गृह-सन्धारिकायां विद्यमानानां सर्वासां धारिकानां सञ्चिकानां च सूचीं निर्मितवन्तः।
|-
|02:15
|सृष्टसञ्चिकास्थविषयान् पठितुं cat इति आदेशम् उपयुञ्ज्महे।
|-
|02:21
|Cat n-u-m, संचिकानाम्नः स्वयं पूरणाय (autofill) tab नुदन्तु। enter नुदन्तु।
|-
|02:29
|एवमेव head इति आदेशे अपि कुर्मः।
|-
|02:33
|head numbers dot txt इति टङ्कयित्वा enter नुदन्तु।
|-
|02:39
|अधुना प्रथमदशपङ्क्तयः दर्शिताः।
|-
|02:43
|प्रथमपञ्चपङ्क्तीः द्रष्टुं hyphen n5 इति विकल्पम् head इति आदेशस्य सञ्चिकानाम्नः च मध्ये उपयुज्यताम्।
|-
|02:52
|Up कीलं नुत्त्वा मध्ये आगत्य hyphen n5 इति टङ्कयित्वा enter नुदन्तु।
|-
|02:58
|अधुना केवलं प्रथमपञ्चपङ्क्तयः दृष्टाः अभवन्।
|-
|03:02
|अधुना presentation प्रति गच्छामः।
|-
|03:08
|F5
|-
|03:14
|tail इति आदेशः head इति आदेशस्य विरुद्धतया प्रवर्तते। एषः उत्सर्गेण सञ्चिकायाः अन्तिमदशपङ्क्तीः दर्शयति।
|-
|03:22
|Terminal प्रतिगन्तुम् अहं ALT अपि च Tab इति नुदामि।
|-
|03:27
|tail numbers dot txt
|-
|03:31
|केवलम् अन्तिमपञ्चपङ्क्तीः द्रष्टुम् tail आदेशस्य सञ्चिकानाम्न: च मध्ये hyphen n5 इति विकल्पः उपयोक्तव्यः।
|-
|03:40
|Hyphen n5 इति विलिख्य enter नुदन्तु।
|-
|03:45
|Slides प्रति गच्छन्तु।
|-
|03:50
|उपकरणे घटितवृत्तं Log इति सञ्चिकायां भवति।
|-
|03:55
|उपयोक्तॄणां निर्गमनप्रवेशयोः विवरणम् auth dot log इति सञ्चिका निर्वहति।
|-
|04:01
|hyphen f इति विकल्पप्रयोगेन इतिवृत्तसञ्चिकानां (log files) अन्तज्ञानमेव tail इति आदेशस्य प्रमुखोपयोगः।
|-
|04:09
|इतिवृत्तसञ्चिकायां नूतनपङ्क्तिः युक्ता भवति चेत् tail आदेशः उत्सर्गेण तां पङ्क्तिम् अन्तिमत्वेन स्वीकृत्य ततः पूर्वतनदशपङ्क्तीः दर्शयति।
|-
|04:18
|Terminal प्रति गच्छन्तु।
|-
|04:21
|tail hyphen f forward slash var slash log slash auth dot log
|-
|04:31
|अधुना पटलाकृतिं न्यूनं करोमि।
|-
|04:39
|अधुना अपरं terminal उद्घाटयाम, Application>Accessories>Terminal
|-
|04:46
|अधुना पटलाकृतिं न्यूनं करोमि।
|-
|04:52
|येन च tail इति आदेशः कथम् इतिवृत्तसञ्चिकायाम् अन्तिमपङ्क्तिम् अनुसरति इति एकपटले एव प्रदर्शयितुं शक्नोमि।
|-
|05:00
|Su रूपेण स्वोपयोक्तृनाम दत्वा enter नुदन्तु।
|-
|05:05
|कञ्चित् दुष्टं कूटशब्दं विलिख्य enter नुदन्तु।
|-
|05:08
|tail इति यत्र कार्यं करोति तत्र काचित् नूतना पङ्क्तिः युक्ता वर्तते इति द्रष्टुं शक्नुवन्ति।
|-
|05:15
|दिनाङ्कसमयौ दृढीकरणवैफल्यं कदा जातम् इति सूचयति। 
|-
|05:23
|उपकरणस्य दिनाङ्कसमयनिश्चयार्थम् date इति टङ्कयित्वा enter नुदन्तु।
|-
|05:32
|terminal पिधातुं exit इति टङ्कयन्तु।
|-
|05:36
|प्रचलितं tail इति आदेशं पिधातुं Ctrl C नुदन्तु अपि च पटलं बृहत्कुर्वन्तु।
|-
|05:51
|वयं पूर्वोदाहरणे केवलं auth dot log file इति दृष्टवन्तः।
|-
|05:57
|एताः linux मध्ये सामान्यतः उपयोग्याः इतिवृत्तसञ्चिकाः।
|-
|06:01
|Linux उपकरणप्रशासकः इमाः इतिवृत्तसञ्चिकाः वीक्षते येन च सः यन्त्रे समस्यानिवारणार्थं विवरणं प्राप्नुयात्।
|-
|06:12
|Sort इति आदेशः अन्वर्थरूपेण आरोहणावरोहणक्रमयोः वा सञ्चिकास्थविषयान् व्यवस्थापयति।
|-
|06:23
|sort numbers dot txt इति आदेशः number dot txt इति सञ्चिकाम् आरोहणक्रमेण वर्गीकरोति।
|-
|06:31
|अत्र किञ्चित् विचित्रमवधेयं भवद्भिः, sort इति आदेशः केवलं प्रथमाक्षरं पश्यति। अतः १०, ११, १२ इति सङ्ख्याः २ इति सङ्ख्यायाः प्राक्दृश्यन्ते।
|-
|06:43
|तन्निवारणाय hyphen n इति विकल्पं योजयन्तु। hyphen n इति विलिख्य enter नुदन्तु।
|-
|06:53
|अधुना sort आदेशः सम्पूर्णां सङ्ख्यां पश्यति।
|-
|06:58
|number dot txt इत्येतं व्युत्क्रमेण वर्गीकर्तुम् hyphen r इति विकल्पं योजयन्तु।
|-
|07:09
|अत्र काश्चन सङ्ख्याः पुनरावृत्ताः सन्ति इति द्रष्टुं शक्नुमः। तन्निवारणाय hyphen u इति विकल्पं योजयन्तु।
|-
|07:17
|Terminal प्रति गच्छन्तु।
|-
|07:20
|Up कीलं नुदन्तु।
|-
|07:22
|u इति विलिख्य enter नुदन्तु।
|-
|07:26
|पूर्वं वारद्वयम् २ इति प्रदृष्टमासीत्। अधुना तु एकवारमेव प्रदृष्टमस्ति।
|-
|07:38
|अधुना स्तम्भाधारेण सञ्चिकाव्यवस्थापनं कथम् इति पश्यामः।
|-
|07:44
|अधुना अधोनिर्दिष्टमनुसृत्य सञ्चिकां सृजामः।
|-
|07:48
|गच्छन्तु Applications>Accessories>Text Editor
|-
|07:57
|समयरक्षणाय एतावता एव अन्यसञ्चिकायां विद्यमानं दत्ताशं copy कृत्वा paste करोमि। Ctrl + C; Ctrl + V
|-
|08:11
|File, इति नुत्त्वा इदम् marks dot txt नाम्ना रक्षामः, Save इति नुदन्तु।
|-
|08:21
|अत्रस्थाङ्कानां विषये अवधानस्य आवश्यकता नास्ति।
|-
|08:28
|इमां सञ्चिकां पिदधातु।
|-
|08:33
|marks dot txt इति सञ्चिकां द्वितीयस्तम्भस्य (second column) आधारेण व्यवस्थापयामः (sort)।
|-
|08:40
|Terminal प्रति गच्छन्तु।
|-
|08:42
|Sort space marks dot txt space hyphen t space open inverted commas space close inverted commas space
|-
|08:53
|अत्र hyphen t इति सीमानिर्धारणार्थम् अस्ति। उद्धरणचिह्नयोर्मध्यस्थरिक्तस्थानं तत्प्रतिनिधीकरोति।
|-
|09:02
|Hyphen k2 इति द्वितीयस्तम्भनिमित्तम् अस्ति यत्र च sort भवेत्।
|-
|09:14
|Enter नुदन्तु।
|-
|09:20
|cat marks dot txt
|-
|09:24
|यदा द्वितीयस्तम्भस्य आधारेण sort कुर्मः तदा यदि avir इति bala इत्यस्मात् उपरि आगच्छति तर्हि एषा मूलसञ्चिका अस्ति इति ज्ञातुं शक्नुमः।
|-
|09:43
|cut इति आदेशः सञ्चिकायां निर्दिष्टसूचनाः कर्तयितुम् उपयुज्यते।
|-
|09:51
|अथ marks dot txt इत्यस्मात् कतिचन नामानि कर्तयामः।
|-
|09:55
|अधुना terminal प्रति गच्छामः, Alt Tab
|-
|09:58
|cut space marks dot txt space hyphen d space open inverted commas space close inverted commas space.
|-
|10:08
|अत्र cut इति आदेशे d इति सीमां निर्धारयति अपि च उद्धरणचिह्नयोर्मध्यस्थरिक्तस्थानं नियामकं प्रतिनिधीकरोति।
|-
|10:20
|Hyphen f2 इति द्वितीयस्तम्भाय अस्ति। enter नुदन्तु।
|-
|10:31
|paste इति आदेशः अनेकसञ्चिकायाः पङ्क्तीः एकस्यां सञ्चिकायां विलयनं करोति।
|-
|10:36
|अधुना number dot txt, marks dot txt इति सञ्चिकयोः उपयोगं कुर्मः।
|-
|10:41
|Terminal प्रति गच्छन्तु।
|-
|10:43
|paste numbers dot txt marks dot txt इति विलिख्य enter नुदन्तु।
|-
|10:50
|अधुना marks dot txt इत्यस्य प्रथमपङ्क्तिः number dot txt इत्यस्य प्रथमपङ्क्तौ युक्तम् अभवत्।
|-
|10:57
|एतत्फलितम् (output) concate file इति नामकसञ्चिकां प्रति विचालयितुं redirect कुञ्चिका उपयुज्यते।
|-
|11:06
|Terminal प्रति गच्छन्तु।
|-
|11:08
|Up इति कीलं नुदन्तु। redirect अर्थात् greater than चिह्नं concatfile dot txt इति च टङ्कयित्वा enter नुदन्तु।
|-
|11:18
|cat concatfile dot txt
|-
|11:22
|अधुना slides प्रति गच्छामः।
|-
|11:25
|क्रमशः नियमितानां सङ्ख्यानां निर्माणं paste द्वारा यदि मुद्रापयितुमिच्छामः तर्हि
|-
|11:34
|paste hyphen s
|-
|11:39
|numbers dot txt
|-
|11:43
|slides प्रति गच्छन्तु।
|-
|11:45
|Spoken Tutorial इत्येतत् ‘talk to a teacher’ इति प्रकल्पस्य भागः अस्ति।
|-
|11:49
|यच्च National Mission on Education through ICT, MHRD, भारतसर्वकारेण साहाय्यीकृत: अस्ति।
|-
|11:55
|अधिकविवरणं जालपुटेऽस्मिन् उपलभ्यते।
|-
|11:59
|अस्याः लेखनप्रतेः अनुवादकर्त्री संस्कृतभारती अस्ति। अस्यप्रवाचकः देहलीतः वासुदेवः आपृच्छति। सम्पर्कार्थं धन्यवादः।
|-
|}