LibreOffice-Suite-Calc/C3/Formulas-and-Functions/Sanskrit

Time	Narration
00:00	‘लिब्रे आफिस् क्याल्क्’ मध्ये सूत्राणि, तेषां कार्याणि च बोध्यमानं प्रशिक्षणं प्रति स्वागतम्।
00:07	प्रशिक्षणेऽस्मिन् वयं निबन्धनात्मकम् आपरेटर (कंडीषनल् आपरेटर्), If, Or निर्बन्धानामुपयोगः, संख्याशास्त्रस्य मूलभूतकार्याणि अपि च संख्यासमीकरणम् इत्यादिकं ज्ञास्यामः।
00:19	अत्र वयम् ‘उबंटु लिनक्स्’ इत्यस्य ‘10.04’ तमम् आवृत्तिं ‘लिब्रे आफिस् सूट्’ इत्यस्य ‘3.3.4’ तमम् आवृत्तिं उपयुञ्जामहे।
00:30	वयमेतावता एव ‘दत्तांशानां संयोजनम्, वियोजनम्, मध्यमांशः’ इत्येवं यानि अङ्कगणितीय-मूलभूतकर्याणि सन्ति तानि ज्ञातवन्तः स्मः।
00:39	सम्प्रति इतराणि कानिचन कार्याणि अभ्यसामः।
00:43	तत्र सामान्यतः निबन्धनात्मकम् (Conditional) आपरेटर् उपयुज्यते।
00:51	निबन्धनात्मकम् (Conditional) आपरेटर् , दत्तांशानामुपरि उपयोक्तुः निबन्धनान् परिशीलयति।
00:56	अपि च TRUE अथवा FALSE इति फलितांशान् प्रकटयति।
01:01	“Personal-Finance-Tracker.ods” उद्घाटयामः।
01:05	अत्र, “Cost” इति शीर्षकस्य अधः ,केषाञ्चन वस्तूनां मौल्यानां पट्टिका कृता।
01:11	तत्र निबन्धात्मकं (conditional) आपरेटर् इत्यस्य अन्वयं कुर्मः। आगतं च फलितांशं चर्चयामः।
01:17	“B10” कोशं नुदन्तु। तत्र “Condition Result” इति टङ्कयन्तु।
01:24	अत्र, “C10” कोशं नुदामः।
01:28	अस्मिन् कोशे उपरि कृतं निबन्धनम् अन्वितं भवति। अपि च अत्रैव प्रदर्शितं भवति।
01:33	“House Rent” अस्य मौल्यं 6,000 रूप्यकाणि,
01:38	अपि च “Electricity Bill” अस्य मौल्यं 800 रूप्यकाणि।
01:43	“House Rent” अस्य मौल्यं “Electricity Bill” अस्य मौल्यात् अधिकमस्ति।
01:48	वयं यतयोः उपरि नाना-निबन्धनानि अन्वितानि कृत्वा फलितांशान् प्राप्नुमः।
01:54	“C10” कोशं नुदन्तु।
01:57	अस्मिन् कोशे, “ समचिह्नं C3 ग्रेटर् देन् C4 ” इति निबन्धनं टैप् कृत्वा “Enter” इति कीलकं नुदन्तु।
02:09	C3 कोशे विद्यमानं मौल्यं C4 कोशे विद्यमानात् मौल्यात् अधिकमस्ति, अतः “TRUE” इति फलितांशः प्रकटितः भवति।
02:18	इदानीं, “समचिह्नं C3 लेस् देन् C4” इति निबन्धनात्मकनिर्देशं परिवर्तयामः।
02:26	“Enter” कीलकं नुदामः।
02:28	“FALSE” इति फलितांशः प्रकट्यते।
02:32	अनया रीत्या वयम्, विविधनिबन्धनात्मकनिर्देशानाम् अन्वयनं कृत्वा फलितांशं परीक्षितुं शक्नुमः।
02:38	एतादृशनिर्देशाः अधिकानां दत्तांशानां व्यवहारेषु अनुकूलकराः भवन्ति।
02:44	एवमेव भवन्तः दत्तांशानाम् उपरि “If अथवा Or” निबन्धनानि उपयुज्य
02:49	TRUE इति उत्तरद्वारा निबन्धनानुसारं फलितांशान् प्रकटयितुं शक्नुमः।
02:55	“C10” कोशं नुदार्मः,
02:59	तत्र “समचिह्नं IF” इति, बन्धकस्य अन्तः “C3 ग्रेटर् देन् C4” इति, अर्धविरामः, पुनः डबल् कोट् अन्तः “Positive” इति, अर्धविरामः, पुनरपि डबल् कोट् अन्तः “Negative” इति च टङ्कयन्तु।
03:16	C3 कोशे विद्यमानं मौल्यं C4 कोशे विद्यमानात् मौल्यात् यदि अधिकमस्ति तर्हि, “Positive” इति
03:25	नो चेत् “Negative” इति च, प्रदर्शितमस्ति।
03:28	“Enter” कीलकं नुदामः।
03:31	6000 रूप्यकाणि 800 रूप्यकाणामपेक्षया अधिकम् इति कारणात् “Positive” फलितांशः आयाति।
03:39	इदानीं, निबन्धनात्मक-निर्देशं “ग्रेटर् देन्” तः “लेस् देन्” इति परिवर्तयामः। “Enter” कीलकं नुदामः।
03:47	C3 कोशे विद्यमानं मौल्यं C4 कोशस्थमौल्यात् अधिकमस्ति इति कारणात् “Negative” इति फलितांशः आयाति।
03:57	C3 , C4 कोशयोः विद्यमाने मौल्ये यदि परिवर्तयामः तर्हि फलितांशे अपि परिवर्तनं द्रष्टुं शक्नुमः।
04:04	“Negative” इति फलितांशः प्रकटितः वर्तते।
04:09	इदानीं, C4 कोशस्थं मौल्यं “7000” रूप्यकाणि प्रति वर्धयामः। अपि च “Enter” कीलकं नुदामः।
04:17	इदानीं फलितांशः स्वतः “Positive” इति परिवर्तितं भवति।
04:22	पुनरपि, C4 कोशस्थं मौल्यं “800” रूप्यकाणि प्रति न्यूनीकृत्य
04:26	“Enter” कीलकं नुदामः।
04:29	फलितांशः स्वतः प्राग्वत् “Negative” इति परिवर्तितं भवति।
04:34	सम्प्रति कृतानि सर्वाणि परिवर्तनानि डिलीट् कुर्मः।
04:38	अग्रे, अङ्कगणितस्य (arithmetic) संख्याशास्त्रस्य (statistic) च कार्याणि अभ्यसामः।
04:43	अङ्कगणितस्य मूलभूतानि कार्याणि नाम- संयोजनम् SUM, गुणाकारः PRODUCT, भागाकारः QUOTIENT अपि च प्राक्तन-प्रशिक्षणेषु अधीतानि अन्यानि कार्याणि।
04:57	इदानीं Sum, Product तथा Quotient (कोशंट्) एतेषां कार्याणि परिशीलयितुं किञ्चित् अभ्यासं कुर्मः।
05:05	“Sheet 3” चिन्वन्तु।
05:08	“50”,”100” तथा ”150” एताः संख्याः क्रमात् “B1”, “B2” , “B3” कोशेषु लिखामः।
05:19	“A4” कोशं नुदन्तु। तत्र “SUM” इति टङ्कयन्तु।
05:23	“B4” कोशं नुदन्तु।
05:26	अस्मिन् कोशे एव अस्मभिः फलितांशस्य गणना (compute) कार्या।
05:30	तत्र “समचिह्नं “SUM” इति बन्धकस्य अन्तः B1 अर्धविरामः B2 अर्धविरामः B3 इति च टङ्कयामः।
05:37	Enter कीलकं नुदन्तु।
05:39	“300” इति फलितांशः प्रकटितः भवति।
05:43	भवन्तः कोशस्थमौल्यानां व्याप्तिम् (range) अपि प्राप्तुं शक्नुवन्ति।
05:47	“B4” कोशं पुनः नुदन्तु।
05:49	इदानीं, बन्धकस्य अन्तः, B1 अर्धविरामः B2 अर्धविरामः B3 इत्यस्य स्थाने, B1 विवरणात्मकचिह्नं B3 , इति टङ्कयामः।
05:58	Enter कीलकं नुदन्तु।
06:00	पुनः ,“300” इति फलितांशः प्रकटितः भवति।
06:03	“A5” कोशं नुत्वा “PRODUCT” इति टङ्कयामः।
06:08	“B5” कोशं नुदन्तु।
06:10	अत्र “समचिह्नं” “PRODUCT” इति बन्धकस्य अन्तः B1 “विवरणात्मकचिह्नं” B3 इति च टङ्कयन्तु।
06:18	Enter कीलकं नुदन्तु।
06:20	“7,50,000” इति फलितांशः प्रकटितः भवति।
06:26	Quotient इत्यस्य कार्याणि पश्यामः।
06:29	“A6” कोशं नुत्वा तत्र “QUOTIENT” इति टङ्कयन्तु।
06:34	इदानीं “B6” कोशं नुदामः।
06:37	वयं कोशमिमं फलितांशानां प्रकटनार्थम् उपयोक्ष्यामः।
06:40	किञ्च तत्र “समचिह्नं QUOTIENT” इति बन्धक्स्य अन्तः B2 अर्धविरामः B1 इति च टङ्कयन्तु।
06:47	Enter कीलकं नुदन्तु।
06:49	संख्या “100”, संख्या “50” तः भाजितः भवति इत्यतः “2” इति फलितांशः प्रकटितः भवति।
06:59	एवमेव वयं क्याल्क् उपयुज्य विविधानि अङ्कणितस्य कार्याणि कर्तुं शक्नुमः।
07:05	इदानीं, संख्याशास्त्रस्य (Statistic) कार्याणाम् अन्वयनं जानीमः।
07:09	संख्याशास्त्रस्य कार्याणि स्प्रेड् शीट् मध्ये दत्तांशानां वर्गीकरणाय उपयुक्तानि सन्ति। यथा - COUNT, MIN, MAX, MEDIAN, MODE इत्यादीनि कार्याणि। किञ्च स्वभावतः संख्याशास्त्रसम्बन्धीनि कार्याणि।
07:27	प्रथमतः, sheet 1 नुदन्तु।
07:30	संख्याशास्त्रमुपयुज्य कनिष्टं (minimum), गरिष्ठं(maximum) मध्यमं (median) वा मौल्यं ज्ञातुं शक्नुमः।
07:37	“C10” कोशं नुदामः। यत्र च फलितांशः प्रकट्यते।
07:44	“Cost” शीर्षकस्य अधः कतिपय अंशाः सन्ति।
07:48	300 रूप्यकाणि इति कनिष्टतमं मौल्यम् अस्ति।
07:51	6000 रूप्यकाणि इति गरिष्ठतमं मौल्यमस्ति।
07:55	एते सर्वे अपि तत्तत्कार्यानन्तरम् प्रकट्यमानाः फलितांशाः।
08:00	“C10” कोशे “ समचिह्नं MAX” इति, बन्धकस्य अन्तः“C3” विवरणात्मकचिह्नं “C7” इति च टङ्कयन्तु।
08:10	“Enter” कीलकं नुदन्तु।
08:13	स्तम्भे (कोलम् मध्ये) गरिष्ठमौल्यं “6000” इतीदं फलितांशत्वेन प्रकटितमस्ति।
08:20	इदानीं, “MAX” इत्यस्य निर्देशस्य स्थाने “MIN” इति निर्देशं लिखन्तु।
08:25	तदुत्तरं “Enter” कीलकं नुदन्तु।
08:28	सम्भस्य (कोलम् मध्ये) कनिष्टतमं मौल्यं “300” इतीदं फलितांशत्वेन प्रकटितमस्ति।
08:34	मध्यमं मौल्यम् (median value) ज्ञातुं , “MIN” इत्यस्य स्थाने “MEDIAN” इति स्थापयन्तु।
08:40	अनन्तरं “Enter” कीलकं नुदन्तु।
08:43	स्तम्भे (कोलम् मध्ये) मध्यमं मौल्यं “800” इतीदं फलितांशत्वेन प्रकटितमस्ति।
08:50	एवमेव संख्याशास्त्रस्य कार्याणि उपयुज्य तदनुसारं दतांशान् विभक्तुं शक्नुवन्ति।
08:58	कोशे कृतानि परिवर्तनानि परिमार्जयामः (डिलीट् कुर्मः)।
09:02	संख्याः समीकर्तुं (round off) जानीमः।
09:05	“Cost” शीर्षकस्य अधः कानिचन परिवर्तनानि करणीयानि।
09:09	वयम् “6000” इतीमां संख्याम् “6000.34” इति,“600” इतीमां “600.4” इति, ”300” इतीमां “300.3” इति संख्यां प्रति च परिवर्तयामः।
09:23	इदानीं, “B11” कोशं नुत्वा “ROUNDING OFF” इति शीर्षकं टङ्कयामः।
09:31	“C11” कोशं नुदन्तु। यत्र च वयं “Cost” शीर्षकस्य अधोभागस्थमौल्यानां सङ्कलितं मौल्यं ज्ञास्यामः।
09:39	C11 कोशे “समचिह्नं SUM” इति, बन्धकस्य अन्तः “C3” विवरणात्मकचिह्नं “C7” इति च टङ्कयन्तु।
09:49	सम्प्रति, Enter कीलकं नुदन्तु।
09:53	“9701.04” इतीदं सङ्कलितं मौल्यमिति जानन्तु।
09:59	अस्मकं फलितांशे दशमांशस्थानं मास्तु इति चिन्तयामः।
10:04	अस्य कृते सरलः उपायः नाम फलितांशं प्रति यः निकटतमः पूर्णाङ्कः भवति तेन सह समीकरणम्।
10:09	“9701.04” इति सङ्कलितमौल्यसहितं कोशं नुदन्तु।
10:15	तत्र “समचिह्नं ROUND” इति, बन्धकम् उद्घाट्य “SUM” इति, पुनः बन्धकस्य अन्तः“C3” विवराणात्मकचिह्नं “C7” इति च टङ्कयन्तु।
10:25	बन्धकं पिधाय Enter किलकं नुदन्तु।
10:29	इदानीं फलितांशः “9701.04” इति दशमांशयुक्तसंख्यायाः निकटस्थं “9701” इति पूर्णाङ्कं प्रति परिवर्तितमस्ति।
10:44	दशमांशसहितसंख्याः उपरिष्टम् अधस्थं वा पूर्णाङ्कं प्रति समीकर्तुं शक्यन्ते।
10:52	फलितांशसहितं कोशं नुत्वा तत्रत्यं “ROUND” इतीमं निर्देशं “ROUNDUP” इति परिवर्तयन्तु।
10:59	इदानीं, “Enter” कीलकं नुदन्तु।
11:02	“9702” इति फलितांशः प्रकटितः भवति। अयम् उपरितनः पूर्णाङ्कः।
11:10	अधस्थपूर्णाङ्केन सह समीकर्तुं, “ROUNDUP” तः “ROUNDDOWN” इति निर्देशं परिवर्तयन्तु।
11:17	किञ्च “Enter” कीलकं नुदन्तु।
11:19	इदानीं “9701” इति अधस्थः पूर्णाङ्कः फलितांशत्वेन प्रकटितः भवति।
11:28	“Personal-Finance-Tracker.ods” इत्यस्य मूलस्वरूपं प्राप्तुं undo कुर्मः।
11:37	अत्र LibreOffice Calc इत्यस्य प्रशिक्षणं समाप्यते।
11:43	वयमत्र अधोनिर्दिष्टान् विषयान् अधीतवन्तः :- निबन्धनात्मकम् आपरेटर्, If तथा Or निर्देशौ, संख्याशास्त्रस्य मूलभूतकार्याणि।संख्यानां समीकरणम्।
11:55	अधः विद्यमाने लिंक मध्ये उपलभ्यं चलच्चित्रं पश्यन्तु।
11:58	एतत् स्पोकन ट्युटोरियल प्रोजेक्ट इत्यस्य सारांशं दर्शयति।
12:06	यदि भवतां समीपे उत्तमं bandwidth नास्ति तर्हि एतत् अवचित्य पश्यन्तु।
12:08	spoken tutorial team पाठमिममुपयुज्य कार्यशालां चालयति।
12:11	ये online परीक्षायाम् उत्तीर्णतां यान्ति तेभ्य प्रमाणपत्रमपि दीयते।
12:15	अधिकविवरणार्थं contact @spoken-tutorial.org इति अणुसङ्केते सम्पृच्यताम्।
12:21	स्पोकन ट्युटोरियल प्रोजेक्ट Talk to a Teacher इति परियोजनायाः भागः अस्ति।
12:26	इमं प्रकल्पं राष्ट्रियसाक्षरतामिषन् इति संस्था ICT, MHRD भारतसर्वकार इत्यस्य माध्यमेन समर्थितवती अस्ति।
12:37	अधिकविवरणार्थं spoken hyphen tutorial dot org slash NMEICT hyphen Intro इत्यत्र पश्यन्तु।
12:45	अस्य पाठस्य अनुवादकः प्रज्वलः अपि च प्रवाचकः ऐ ऐ टी बाम्बे तः वासुदेवः, धन्यवादः।

Contributors and Content Editors

PoojaMoolya, Vasudeva ahitanal