Health-and-Nutrition/C2/Pre-pregnancy-Nutrition/Konkani

Time	Narration
00:01	पुर्व – गुरवारपणांत (प्री-प्रेग्नन्सी) पोशण विशयाचेर “स्पोकन ट्यूटोरियलांत” तुमकां येवकार
00:05	ह्या ट्यूटोरियलांत आमी रीप्रोडकटीव वय आनी पुर्व – गुरवारपणाच्या काळांत पोशक आहाराच्या आवश्यकते बद्दल शिकतली.
00:14	पयली आमी प्रोटीन पासून सुरू करूया
00:17	स्नायुच्या वा मसल तिश्यु वाडीखातीर आनी पालनपोशणा खातीर प्रोटीन भोव गरजेचे आसता
00:22	हे बोडी सेल्स दुरूस्त करता , हाडांचो विकास करता तशेंच सांद्यां खातीर उपेगी आसा
00:27	प्रोटीन रोग प्रतिकारशक्ती सुदारपाक , निरोगी यकृत दवरपाक ,तशेंच शक्ती पुरवण करपाक मदत करता
00:34	प्रोटीन रसायन तयार करता ,जाका लागून शरिरांतल्या विषारी पदार्थांचे पचन जावपाक मदत जाता.
00:41	रक्तांतल्या साखरेचो सांबाळ करप आनी मेंदुकडे आनी मेंदुकडच्यान सिग्नल घेवन वचप
00:47	प्रोटिनच्या उण्यापणाक लागून, गर्भाची वाड ताज्या वयाचें मानान कमी जाता.
00:52	भुरग्याची उंची कमी जावपाक शकता,तशेंच स्मरणशक्ती आनी मोटर कौशल्यां चेर व्हडलो परिणाम जावपाची शक्यता आसता.
01:00	वयांत आयिल्ल्या मनशांच्या कातीक सुरकुत्यो पडटात,केंस गळटात
01:05	पुरो जावप आनी अशक्तपणां येता
01:08	परत परत इन्फेक्शन आनी स्नायू नश्ट जाता
01:11	किरेंटीन नावाचो आनीक एक प्रोटीन आसा जो केंस, नाकटां आनी कातीचो एक म्हत्वाचो भाग आसा.
01:18	विशेश म्हळ्यार प्रोटीन हे अमीनो एसीड पासून तयार केल्ले आसता
01:24	एकूण 22 अमीनो “एसीडस आसात”तातूंतलें 9 अमीनो एसीडस आहारांतल्यान घेवच्यो पडटात.
01:33	आता आमी दोन प्रकारचे प्रोटीन पळोवया ते म्हळ्यार पूर्ण प्रोटीन आनी अपुर्ण प्रोटीन.
01:41	पयली उल्लेख केल्लें सगळें 9 अमीनो एसीड मावसाहार प्रोटीनांत आसतात.
01:46	म्हणूनच मावसाहार प्रोटीनाक पूर्ण प्रोटीन म्हणटात.
01:51	दुसरेवटेन, वनस्पती आदारीत प्रोटीनांत ,हातूंतले कांय गरजेचे 9 अमीनो एसीडस कमी प्रमाणांत आसतात.
02:00	देखीक, कडधान्यांत लायसीनचे प्रमाण कमी आसता जाल्यार दाळींत मीथिओनिनचे प्रमाण कमी आसता
02:07	ताका लागून शिवराक जेवणातले कांय प्रकार एकठाय खावप म्हत्वाचे आसा.
02:13	देखीक, कडडणा आनी दाळीं एकठांय खावंक जाय कारण ती दोनूय आवश्यक प्रमाणांत अमीनो एसीडाची पुरवण करतात.
02:23	आता आमी आनीक एका म्हत्वाच्या पौश्टीक तत्वा बद्दल शिकुया – चरबी वा फेट
02:28	बऱ्या आरोग्याखातीर अन्न पदार्थां पासून मेळपी बरी चरबी म्हत्वाची आसता.
02:32	अश्यो कांय चरबी आसात जो शरीरांतल्यान तयार जावंक शकनात, जशें ओमेगा – 3 फॅटी एसीड्स, म्हणून त्यो आहारांतल्यान घेवंक जाय.
02:40	ही चरबी काळजाच्या आरोग्याचो सांबाळ करता
02:42	शरीरांत जळजळ कमी करता आनी गुरवार जावपाची शक्यता सुदारपाक मदत करूंक शकता
02:48	ते भुरग्याच्या प्रीमेंत्च्युर जल्माचो धोको लेगीत कमी करता आनी भुरग्याची बुद्द वाडयता.
02:56	प्रोटीन आनी चरबी बद्दल जाणून घेतल्या उपरांत आतां आमी विटामीन -A बदद्ल शिकूया.
03:01	विटामीन -A निरोगी दोळे दवरपाक मदत करता तशेच पेशींची वाड नियमीत करता
03:07	गुरवार जावपाची शक्यता वाडयता आनी पुर्व – गुरवारपणाच्या काळांत रोग प्रतिकार शक्ती सुधारता.
03:14	विटामीन -A सारकेच, विटामीन B-कॉमप्लेक्स सुध्दा आयुष्याच्या प्रत्येक वेळार बायलांक शक्त दिवपाक आनी भलायकेखातीर म्हत्वाची भुमीका निभयता
03:24	सगळ्या B-विटामीन मदीं आमी पयली “विटामीन B-6” - “पिरीडोक्साईन” पळोवया
03:31	नरवस सिस्टमाचे कार्य करपाक “विटामीन B6-पिरीडोक्साईन” गरजेचे आसा, जाकालागून मेंदूचो विकास सुदारता.
03:39	तशेंच हे गुरवार संबंदीत ओकाऱ्या पासून सुसेग दिता
03:44	आनीक एक पोशक घटक म्हळ्यार विटामीन बी 12 जो “फोलेट” आनी “कोलीन”ह्या विटामिना वांगडा , अशक्तपणा आनी “न्युरल ट्यूब डिफेक्ट्स” टाळपाखातीर मदत करता
03:54	“न्युरल ट्यूब” दोश हो जल्मजात दोश आसतात ज्यापासत भुरग्याच्या कण्यार आनी मुखेल नरवस सिस्टमाचेर परिणाम करतात, जे गुरवारपणाच्या पयल्या म्हयन्यांत तयार जातात
04:04	लक्षांत घेयात, “न्युरल ट्यूब” हो मेंदू आनी फाटीच्या कण्यांत विकसीत जाल्ल्या गर्भाचो एक भाग आसा.
04:11	म्हणून गुरवार जावचें पयली शरीरांत जाय तितलें “फोलेट”, “विटामीन बी 12” आनी “कोलीन” आसप गरजेचे.
04:20	“विटामीन बी 12” च्या उणेपणाखातीर “अशक्तपणा”, वंध्यत्व आनी गर्भपात जावपाक शकता
04:27	आता आमी आनीक एका म्हत्वाच्या पौश्टीक तत्वा बद्दल शिकुया –ते जावन आसा “फोलेट”
04:31	“विटामीन बी 9” म्हूण वळखूपी “फोलेट” शरीराक निरोगी नवीन पेश्यो तयार करपाक मदत करता.
04:38	ह्यो पेशी फुफ्फुसांतल्यान ,शरिराच्या सगळ्या भागांत ऑक्सिजन व्हरतात.
04:43	गुरवार आवयक “फोलेटचे” उणेंपण आशिल्ल्यान “अशक्तपणा” आनी मेंदू आनी कण्याचो दोश जाता जाका “न्युरल ट्यूब दोश” म्हणटात.
04:52	लक्षांत घेयात: पयलीच्या ट्युटोरियलांत “न्युरल ट्यूब दोश” हाजेर माहिती दिल्ली आसा .
04:58	आता आमी आयनच्या कार्या बद्दल शिकुया.आयरन रक्तांत हिमोग्लोबीन निर्मीतीखातीर आनी गर्भाच्या वाडीखातीर आवश्यक आसता
05:07	गुरवारपणांत हिमोग्लोबीन कमी प्रमाणांत आशिल्ल्यान गुरवारपणांत उच्च रक्तदाब जावपाक शकता, तशेच.
05:13	मुदतपुर्व (वा प्रीटर्म) बांळटेर,
05:15	कमी वजनाचें भुरगें तशेच गर्भपातुय जावपाक शकता.
05:18	ह्याशिवाय, हिमोग्लोबीन ,ओक्षिजन हेर टीशूत आनी पेशींत पावोपाक मदत करता
05:25	हिमोग्लोबीन वा आयन कमी आशिल्ल्यान अशक्तपणा येता,
05:30	मासीक पाळये खातीर बायलांमदीं आयन कमी जाव शकता
05:36	तशेच दंता खातीरुय आयन कमी जाव येता
05:38	आहारांत कमी लोह (आयन) आनी जेंवणांत “फायटीक एसीड” आनी “ऑक्सॅलेट्स” आशिल्ल्या जिन्नसां खातीर आयनाचे कमी शोशण वा एबसोर्ब्शन जाता.
05:45	“फायटीक एसीड” आनी “ऑक्सॅलेट्स” कमी करपाखातीर आनी पोशक तत्वांची जिरवण वाडोवपाखातीर –
05:52	जेवण करच्यापयली ह्यो पद्दती वापरात – कड्डणा फुगत घालप, कोंब काडप, भाजप आनी आंबेवप
06:00	आयनच्या उण्यापणाक लागून अशक्तपणाची चिन्नां जावन आसात – पुरो जावप आनी आळ्रशीपणा येवप
06:06	खरस मारप / कासावीस जावप, काळजाची गती वाडप
06:10	आनी आंग धवे पडप
06:11	लक्षांत दवरांत, आयना सयत सदांच “विटामीन सी” युक्त खाद्य पदार्थांचे सेवन करपाक जाय कारण ते आयन शोशण करपाक मदत करता.
06:19	“विटामीन सी” रोग प्रतिकारशक्ती लेगीत वाडयता आनी ताकालागून इन्फेक्शन कमी करता
06:25	आता आमी कॅल्शियम आनी “विटामीन डी” चे म्हत्व जाणून घेवया.
06:30	“कॅल्शियमाचे” सेवन करप गरजेचे कारण हें हाडांचो विकास करपाक मदत करता
06:35	हाडां आनी दांताच्या विकासाखातीर गर्भाक “कॅल्शियम” गरजेचें आसा.
06:39	कॅल्शियमाचें प्रमाण कमी आशिल्ल्या कारणान हाडां अशक्त जावंक शकतात
06:43	ताका लागून लक्षांत दवरात की शरीरांत “कॅल्शियम” बरे तरेन आमच्या कुडीक मेळपा खातीर “विटामीन डी” भो गरजेचे आसा
06:50	सकाळी 11.00 ते दनपरां 3.00 मेरेन 15 ते 20 मिनटाखातीर सुर्याची किरणा घेवप हो “विटामीन डी” मेळोवपाचो बरो मार्ग आसा.
06:59	फुडे आमी “कोलीन” बद्दल शिकुया
07:02	भुरग्याच्या मेंदुच्या विकासाखातीर “कोलीन” म्हत्वाचे कारण ते स्मरणशक्ती आनी लक्ष वाडयता.
07:09	“कोलीन”च्या उण्यापणाक लागून प्रौढांमदीं फॅटी लिवर जाता
07:13	तशेच गर्भपात आनी “न्युरल ट्यूब दोश” जाचो उल्लेख ह्या ट्युटोरियलांत हाचे पयली केल्लो आसा, हेय जावपाक शकता
07:20	चलात तर , आता झिंकाचें म्हत्व जाणून घेवया.
07:24	रोग प्रतिकारशक्ती आनी पेशीच्या वाडीखातीर झिंक म्हत्वाचें आसा-हे शरिरांत अनुवंशीक जिनस आनी प्रोटीन तयार करपाक मदत करता
07:31	झिंक घावे बेग्गीन पेकपाक उपयोगाचो,तशेंच बायलांमदी स्त्रीबीज आनी फरटीलिटी खातीर योगदान दिता.
07:37	आनी गर्भाच्या वाडीखातीर हें म्हत्वाचें आसा.
07:40	लक्षांत घेयात – आहारांत “झिंक” चो उणाव ,चव आनी वासाच्या भावनांचेर परिणाम करूं शकता.
07:46	तशेच प्लेसेंटाच्या वाडीचेर परिणाम जाता: प्लेसेंटा ही गर्भनाळ आसा जी आवयकडल्यान गर्भामेरेन ,पोशक तत्वां पावयता.
07:53	झिंकचो उणाव गर्भाच्या वाडीचेर लेगीत परिणाम करता आनी हाचो परिणाम म्हळ्यार कमी वजनाचे भुरगें
08:00	आनीक एक म्हत्वाचे पौश्टीक तत्व जो आमी पळयतली तो आसा आयोडीन.
08:05	थायरॉयड होरमोनची सामान्य पातळी राखपाखातीर शरीराक “आयोडीन” गरजेचे आसता. जे “थायरॉयड ग्लेन्डा” पासून तयार जाता.
08:13	आवय भितर आयोडीनाच्या उणावाखातीर गर्भपात तशेच मेल्ले भुरगे जल्माक येवपाक शकता.
08:21	हे जल्म- विकृतीचे लेगीत कारण जावं शकता , म्हळयार भुरग्याचें वजन कमी जावप, वाड न जावप आनी मानसीक मंदी
08:30	“मॅग्नेशियम” हे आनीक एक पोशक तत्व आसा जे नरवस सिस्टम शांत करपाक मदत करता
08:35	हें मेंदूतल्या रक्तवाहिन्यांक सुसेग दिवन हातपाय मुयेवप कमी आनी अर्दशिंशेल (मायग्रेन) वा तकली दुखप बंद करता.
08:41	हे रक्तदाब नियंत्रण करता आनी काळजाची लय सांबाळटा.
08:45	हे अनुवंशीक जिनसाच्या उत्पादनांत मदत करता आनी हाडांच्या विकासात वाड करता.
08:51	निरोगी गुरवारपणाखातीर योग्य पोशणा शिवाय ,सोरो पिवप टाळप म्हत्वाचे कारण ह्याखातीर गर्भपात वा अशक्त गर्भ जावं शकता.
09:00	बाकी टाळपा सारक्यो गजाली म्हळ्यार – तंबाकू
09:03	सिगरेट, घुवळीं वखदां न घेवप
09:06	चढ वखदां तिय बिन दोतोराक न विचारून घेतील्ली ,साकर, च्या आनी कॉफी, उण्या पौश्टीक मोलाचें खाण आनी गोड पियेवपाच्या पदार्थाचो चड वापर
09:15	कारण हें पदार्थ पुनरूत्पादक भलायकेचेर परिणाम करूंक शकतात आनी गुरवारपणाचेर विरूद्ध परिणाम जावपाक शकता.
09:20	लक्षांत घेयात,गुरवार जावचें पयली वजन सांबाळप लेगीत म्हत्वाचे आसा.
09:25	कमी वजनाच्यो बायलो ल्हान बाळकांक वा मुदतपुर्व भुरग्याक जल्म दिता.जी गुरवारपणाच्या 7 ते 8 म्हयन्यांत जल्माक येतात
09:34	अशा भुरग्यांक अकालीक मरणाचो धोको चड आसता
09:38	तशेंच, दुसरेकडेन वजन वाडिल्ल्या बायलांक डायबिटीस आनी रक्तदाबाचो चड धोको आसता
09:45	तशेंच ह्याखातीर नव्या जल्मासंबंदी कॉम्प्लिकेशनस जावं शकता
09:49	म्हणून गुरवार जावचें पयली निरोगी वजन राखपाखातीर बायलांनी हेल्थ वरकराचो सल्लो घेवंक जाय
09:55	हाचेबरोबर, शाकाहारी आनी / वा मांसाहारी पदार्थ आशिल्ल्या निरोगी आनी संतुलीत आहाराचें सेवन करप खूब म्हत्वाचे आसा
10:05	लक्षांत दवरात, सगळें मासाहारी पदार्थ “प्रोटीन”, “ओमेगा-3 फेट्टी एसीड”, “विटामीन-बी-12”, “विटामीन-बी-9”, “झिंक”, “आयन”, “कॅल्शियम”, “कोलीन” आनी “विटामीन – डी” हातूंत समृद्ध आसतात.
10:18	मांसाहारी आहारा व्यतिरिक्त शाकाहारी जीन्नस जशे , दाळ्री, मिलटस, कडडणा, , वेगवेगळी बियाणी पासत कांय कार्य क्षमतेन वाड जाता,जशे
10:30	रोग प्रतिकारशक्ती वाडप, स्नायू आनी हाडांची वाड
10:33	यकृत, केंस, कात, दोळें आनी मेंदू तयार करपाक मदत करता.
10:36	हया शिवाय, दुदाचे पदार्थ भुरग्याची हाडां आनी दांत तयार करपाक लेगीत मदत करता.
10:43	तशेंच पालेभाजयो आनी बियाणें लेगीत कॅल्शियम समृद्ध आसतात आनी भुरग्याची हाडां आनी दांत तयार करपाक मदत करतात
10:52	पालेभाजये प्रमाण ,फळां लेगीत “विटामीन सी” न समृद्ध आसतात आनी तें रोग प्रतिकारशक्ती सुदारपाखातीर, आयन जिरोवन घेवपाक आनी संसर्गदोश आडावपाक मदत करता
11:04	बायलांच्या सुपिकतायेखातीर आनी भुरग्याच्या वाडीखातीर - अळसांदे, शेंगदाणें आनी बियाणें ,हेर मांसाहारी अन्नाबरोबर खावपाक जाय.
11:14	नुस्तें, दूद, तातीं सारके वेगवेगळे मांसाहारी अन्न पदार्थ थायरॉयड होरमोनचे नॉर्मल लेवल सांबाळपाक, वाड सुदारपाक आनी शारिरीक दोश टाळपाक मदत करता.
11:27	वेग वेगळी बियाणी मॅग्नेशियमांत समृद्ध आसतात आनी नरवस सिस्टमाचे कार्य करपाखातीर आनी पायांचे क्रेम्प्स थांबोवपाखातीर गरजेचे आसात.
	“पुर्व प्रेग्नन्सी पोशक आहार” हे ट्युटोरियल आता सोपता, ह्या ट्युटोरियलान वांटो घेतल्याबद्दल हांव वर्षानायक तुमका देव बरें करूं म्हणटा

Contributors and Content Editors

Varsha 18