Health-and-Nutrition/C2/Nipple-conditions/Nepali
From Script | Spoken-Tutorial
| |
|
| 00:01 | स्तनपान गराउने आमाहरूमा हुन सक्ने मुन्टोको सङ्क्रमण को बारेको स्पोकन ट्युटोरियल मा तपाईको स्वागत छ |
| 00:06 | यो ट्युटोरियलमा हामी - चर्किएको या फुटेको स्तनको मुन्टो र |
| 00:11 | सम्म परेको वा भित्र फर्किएको स्तनको मुन्टोहरूको बारेमा जान्ने छौं |
| 00:15 | यो अवस्थामा स्तनका मुन्टोहरू चर्किने र फुट्ने गर्छन् |
| 00:20 | यस्तो अवस्थामा मुन्टोहरू फुटेर रगत बग्न थाल्ने छ |
| 00:26 | यसले गर्दा मुन्टोहरू चिलाउने र सुक्खा हुन्छन् |
| 00:30 | अब, मुन्टोहरू सुन्निनु र फुट्नुको कारणहरू जानौं- |
| 00:36 | बच्चाले मुन्टो मात्र चुस्नु, |
| 00:38 | फंगल वा ब्याक्टेरियाको सङ्क्रमण, |
| 00:41 | प्रत्येक स्तनपान पछि मुन्टोहरू सफा गर्ने बानी र |
| 00:45 | बच्चामा जिब्रोको समस्या |
| 00:47 | अब स्तनको मुन्टो मात्र चुस्नुको असर बारे जानौं |
| 00:50 | मुन्टो चर्किनु र फुट्नुको कारणहरूमा बच्चाले मुन्टो मात्र चुस्नु प्रमुख कारण हो |
| 00:56 | मुन्टोमात्र चुस्दा मुन्टो बच्चाको मुखभित्रको तालुमा रगडिन्छ |
| 01:03 | बच्चाले मुन्टो मुखको जिब्रो र तालु बीचको कडा भागमा रगड्छ |
| 01:08 | यसले गर्दा स्तनपान पीडादायक हुन्छ र फलस्वरूप मुन्टो चर्किने र फुट्ने गर्छ |
| 01:17 | बच्चाको पहुँच स्तनसम्म राम्ररी नभएमा बच्चाले मुन्टो मात्र चुस्ने छ |
| 01:20 | त्यसैले, सही तरिकाले स्तन बच्चाको मुख सम्म पुर्याउन सके मुन्टो सुन्निने र फुट्ने समस्याबाट बच्न सकिन्छ |
| 01:29 | याद राखौं, हामीले सही तरिकाले बच्चाको मुख स्तनसम्म पुर्याउने बारेमा यसै श्रृंखलाको अर्को ट्युटोरियलमा चर्चा गरेका छौं |
| 01:37 | यो पनि सम्झौं, चर्किएको र फुटेको मुन्टोले गर्दा सही स्तनपानको तरिका अपनाउँदा पनि दुख्छ |
| 01:43 | यदि आमाले सधैँ सही स्तनपानको प्रक्रिया प्रयोग गर्न थालेमा बिस्तारै पीडा कम हुँदै जान्छ |
| 01:51 | अब, फंगस् वा ब्याक्टेरियाको सङ्क्रमणको बारेमा जानौं |
| 01:56 | यदि आमालाई फंगस् वा ब्याक्टेरियाको सङ्क्रमण भएमा डाक्टरसँग परामर्श लिनुपर्छ |
| 02:03 | अर्को भनेको, केही महिलाहरू प्रत्येक स्तनपान पछि स्तनको मुन्टो सफा गर्छन् |
| 02:09 | यसले गर्दा मुन्टोहरू सुक्खा हुन्छन् |
| 02:13 | त्यसैले, सधैँ सफा गर्न छोड्नुपर्छ |
| 02:16 | याद गरौं, आमाले स्नानको समयमा मुन्टोहरू सफा गर्न सक्छिन् |
| 02:21 | तथापि, मुन्टोहरू फुट्न थालेपछि भने प्रत्येक स्तनपान पछि मुन्टो सफा गर्नुपर्छ |
| 02:28 | सफा गरेपछि, घाउमा उनले आफ्नो पहेँलो बाक्लो दूध लगाउनु पर्छ |
| 02:32 | किनभने बाक्लो दूधमा चाडै घाउ भर्ने र सङ्क्रमण सँग लड्ने तत्त्वहरू हुन्छन् |
| 02:39 | जसले गर्दा बच्चाको मुखका जीवाणुहरू फुटेको मुन्टोबाट भित्र पस्न सक्दैनन् |
| 02:46 | अब, टंग टाई को समस्या सहित जन्मिएका बच्चाहरूको कुरा गरौं |
| 02:50 | टंग टाई भनेको यस्तो अवस्था हो जब बच्चाको जिब्रोको टुप्पो मुखको भित्री भागमा जोडिएको हुन्छ |
| 02:58 | यो एकदमै दुर्लभ अवस्था हो |
| 03:01 | सामान्यतया, यस्ता बच्चाहरूले मुन्टो मात्र चुस्ने गर्छन् |
| 03:06 | यदि, बच्चामा यस्तो समस्या छ भने सही स्तनपानको आसनले मात्र समस्या समाधान नहुने हुनाले शल्यक्रिया नै गर्नुपर्छ |
| 03:16 | त्यसैले, त्यस्तो अवस्थाहरूमा आमाले सधैँ डाक्टरसँग परामर्श लिनुपर्छ |
| 03:22 | अब, सुन्निएका र फुटेको स्तनको मुन्टोहरूको उपचारको बारेमा जानौं |
| 03:27 | यदि आमाका मुन्टोहरू सुन्निएका वा फुटेका छन् भने, स्वास्थ्य कर्मीले आमाको स्तन र मुन्टोको परीक्षण गर्नुपर्छ |
| 03:37 | अनि स्तनपान गर्नु अघि आमाले केही दूध फालेर मात्र स्तनपान गराउनु पर्छ |
| 03:42 | यसले स्तन नरम बनाउँछ र बच्चाले सजिलै स्तन आफ्नो मुखमा लिन सक्छ |
| 03:47 | यी बाहेक, स्तन निचोरेर दूध फालेमा मुन्टोको छिद्र बाट हुने सङ्क्रमण र मस्टाईटिस बाट बच्न सकिन्छ |
| 03:55 | त्यसपछि आमाले बच्चालाई राम्रोसँग स्तनमा पुर्याउन सिक्नुपर्छ |
| 04:01 | याद गरौं, स्तनपानको मात्राले आमाको दूध उत्पादनमा असर पार्छ |
| 04:09 | त्यसैले, आमाले कहिल्यै पनि स्तनपान गराउन छोड्न हुँदैन |
| 04:13 | स्तनपानको समयमा – उनले आफूलाई कम पीडा हुने स्तनबाट स्तनपान गराउन सुरु गर्नुपर्छ |
| 04:20 | यदि स्तनपान अझै पीडादायी भएमा उनले दूध हातले निचोरेर चम्चा वा कपको सहयोगले बच्चालाई खुवाउन सक्छिन् |
| 04:32 | साथै, पहिले उल्लेख गरे अनुसार प्रत्येक स्तनपानको समयमा बाक्लो दूध स्तनको घाउ भएको ठाउँमा लगाउनु पर्छ |
| 04:42 | चर्किएको र फुटेको स्तनका मुन्टोहरूमा मात्र नभएर स्वस्थ मुन्टोहरूमा पनि तलका सामग्रीहरू प्रयोग नगर्नुहोला |
| 04:49 | साबुन, तेल, लोसन, बाम र पर्फ्युमहरू |
| 04:54 | तिनीहरूको प्रयोगले झन् चिलाउन सक्छ |
| 04:57 | यदि आमाका स्तनका मुन्टोहरू चर्किएको र फुटेका छन् भने यसले झन् खराब बनाउन सक्छ |
| 05:03 | एकदमै पीडा भएको खण्डमा आमाले डाक्टर वा स्वास्थ्य कर्मीको परामर्श लिनुपर्छ |
| 05:09 | चर्किएको र फुटेको मुन्टोहरूबाट बच्न, बच्चा जन्मिने वितिक्कै देखि स्तनपान गराउनु पर्छ |
| 05:15 | स्तनपानको समयमा बच्चाको पहुँच आमाको स्तनको भित्रसम्म हुनुपर्छ |
| 05:22 | अब, हामी सम्म परेको वा भित्र फर्किएको स्तनको मुन्टोको बारेमा चर्चा गर्ने छौं |
| 05:28 | सम्म मुन्टोहरू एरियोला को घेरा भन्दा बाहिर आउँदैनन् |
| 05:33 | भने, भित्र फर्किएको मुन्टोहरू प्राय जसो भित्रतिर फर्किएको हुन्छन् |
| 05:38 | आमाले यो जान्न महत्त्वपूर्ण छ कि सम्म वा भित्र फर्किएको मुन्टोले स्तनपानमा कुनै बाधा पुर्याउँदैन |
| 05:48 | किनभने, सही स्तनपानमा बच्चाको मुख स्तनको मुन्टोमा मात्र नभएर स्तनको गाढा घेरा सम्म पुग्छ |
| 05:56 | ध्यान दिऊ कि मुन्टोहरू सम्म वा भित्र फर्किएको छ भने आमालाई गर्भवती भएको पहिलो हप्तामा सहयोगी चाहिन्छ |
| 06:03 | यो समयमा, स्वास्थ्य कर्मीले आमाले बच्चालाई सही तरिकाले स्तनसम्म पुर्याउने जानकारी दिनुपर्छ |
| 06:08 | यसले गर्दा आमाको आत्मविश्वास बलियो हुन्छ |
| 06:11 | यदि आमाका स्तनका मुन्टोहरू सम्म वा भित्र फर्किएका भएमा स्तनपान गराउने सबैभन्दा प्रभावकारी पकड भनेको क्रस क्रेडल होल्ड, |
| 06:22 | फुटबल होल्ड र सेमी-रिक्लाइनिंग आसन हुन् |
| 06:26 | अघिल्लो ट्युटोरियलमा चर्चा गरे जस्तै, कुनै पनि पकड होस् सबैभन्दा महत्त्वपूर्ण कुरा भनेको आमाले आफ्नो स्तन सही तरिकाले समाउनु हो |
| 06:37 | जसले गर्दा बच्चाको ओठ र आमाका औँलाहरू एकै दिशामा पर्छन् |
| 06:42 | स्तनपान गराउँदा बच्चाको पहुँच स्तन भित्र सम्म नभएमा मुन्टोहरू दुख्ने गर्छन् |
| 06:47 | दूध खुवाउन बोतलको प्रयोगका साथै नक्कली मुन्टोहरूको छेकबार प्रयोग गर्नु हुँदैन |
| 06:52 | यस्तो गर्दा बच्चालाई सम्म वा भित्र फर्किएका मुन्टोहरू भएका स्तनबाट स्तनपान गर्न अप्ठेरो हुन्छ |
| 07:00 | आमाको र बच्चाको शरीर राम्ररी टाँसिएको हुनुपर्छ |
| 07:04 | यसले अक्सिटोसिन रिफ्लेक्स सृजना गर्छ र आमाको दूध सजिलै बाहिर आउँछ |
| 07:12 | सधैँ यो याद राखौं कि मुन्टोको समस्याहरूको प्रमुख समाधान भनेको सही रूपमा बच्चालाई स्तनसम्म पुर्याउनु हो |
| 07:19 | यसरी हामी यो स्तनपान गराउने महिलाहरू मा हुने मुन्टोका समस्याहरूको ट्युटोरियलको अन्त्यमा आएका छौं |
| 07:26 | यो ट्युटोरियलमा हामीले मुन्टो दुख्ने र फुट्ने समस्याहरूको साथै |
| 07:31 | सम्म वा भित्र फर्किएका मुन्टोहरूको बारेमा जान्यौं |
| 07:34 | यो ट्युटोरियलमा स्पोकन ट्युटोरियल प्रोजेक्ट, आइआइटी बम्बेको योगदान रहेको छ |
| 07:40 | स्पोकन ट्युटोरियल प्रोजेक्टलाई NMEICT, MHRD, भारत सरकारको अनुदान रहेको छ |
| 07:47 | यो मिसनको बारेमा थप जानकारी तलको लिंकमा उपलब्ध छ |
| 07:52 | यो ट्युटोरियलमा व्हिल्स ग्लोबल फाउन्डेसनको आंशिक अनुदान पनि रहेको छ |
| 07:59 | यो ट्युटोरियल माँ और शिशु पोषण प्रोजेक्टको एक भाग हो |
| 08:04 | यो ट्युटोरियलको विषयक समीक्षकहरू बालरोग विशेषज्ञ डा. रूपल दलाल र स्त्रीरोग विशेषज्ञ डा. तरू जिन्दल हुनुहुन्छ
आइआइटी बम्बे को तर्फबाट म मन्दिरा थापा बिदा हुँदै छु, सहभागिताको लागि धन्यवाद, नमस्कार |
