Health-and-Nutrition/C2/Kangaroo-Mother-Care/Gujarati

From Script | Spoken-Tutorial
Revision as of 17:53, 14 August 2019 by Bharat636 (Talk | contribs)

Jump to: navigation, search
Time
Narration


00:00 Kangaroo mother care પરનાં સ્પોકન ટ્યુટોરીયલમાં તમારું સ્વાગત છે.
00:05 આ ટ્યુટોરીયલમાં, આપણે શીખીશું કે -
00:08 Kangaroo mother care શું છે?
00:10 તેનાં ઘટકો અને તેનું મહત્વ
00:13 Kangaroo mother care ની પ્રક્રિયા
00:17 ચાલો પહેલા Kangaroo mother care નાં પરિચયથી શરૂઆત કરીએ?
00:22 જેવું કે નામ સૂચવે છે -
00:24 આમાં સમાવેશ થાય છે, બાળકની અને તેનાં માતાની ત્વચાનો પરસ્પર સંપર્કનાં મુદ્દાઓ.
00:29 અને આને લોકપ્રિય રીતે KMC તરીકે ઓળખવામાં આવે છે.
00:32 યાદ રાખો, બાળકને જન્મની સાથે જ KMC આપવામાં આવવું જોઈએ.
00:39 ખાસ કરીને જો બાળકનું જન્મ સમયનું વજન ઓછું હોય, તો આનો આગ્રહ કરવામાં આવે છે
00:44 જેનું જન્મ વખતે વજન 2.5 કિલોગ્રામ કરતા ઓછું હોય અને
00:48 જેને સતત દેખરેખની આવશ્યકતા હોતી નથી
00:52 જો કે, આનો ઉપયોગ તમામ સામાન્ય, સ્વસ્થ અને પુરા માસે જન્મેલ બાળકો માટે પણ કરી શકાય છે.
00:59 KMC માં મુખ્યત્વે બે ઘટકોનો સમાવેશ થાય છે:
01:03 માતાની ત્વચાનો બાળકની ત્વચાથી સતત અને દીર્ધકાલીન સંપર્ક.
01:09 અને વિશિષ્ટ (ફક્ત) માતાનું ધાવણ
01:13 ચાલો આ ઘટકોની વિગતમાં ચર્ચા કરીએ.
01:17 પ્રથમ ઘટક છે ત્વચાથી ત્વચાનો સંપર્ક.
01:21 તે દૂધ વાહિનીઓમાંથી ડીંટડી દ્વારા દૂધને બહાર નીકાળવામાં મદદ કરે છે
01:24 અને આખરે છાતીનાં દૂધનું ઉત્પાદન વધારે છે.
01:28 લેટ ડાઉન રીફ્લેક્સને આજ શ્રેણીનાં અન્ય ટ્યુટોરીયલમાં સમજાવવામાં આવી છે.
01:34 બીજું ઘટક છે, માતાનું ધાવણ
01:38 નોંધ લો કે-
01:40 પ્રથમ 6 મહિના, બાળકને ફક્ત માતાનું ધાવણ આપવામાં આવે છે.
01:45 આગળ, ચાલો Kangaroo care નાં મહત્વની ચર્ચા કરીએ.
01:50 KMC દરમ્યાન લાંબા સમય સુધી ત્વચાથી ત્વચાનો સંપર્ક બાળકનાં શરીરનાં તાપમાનને જાળવી રાખવામાં મદદ કરે છે
01:57 અને બાળકને વધુ સલામતીનો અનુભવ થાય છે.
02:01 સાથે જ KMC
02:03 ચેપની સંભાવનાને ઘટાડે છે અને
02:05 બાળકોમાં એપ્નિયા થવાનું પ્રમાણ.
02:09 એપ્નિયા એટલે કે ખુબ અટકી અટકીને શ્વાસ લેવું.
02:13 આના સિવાય-
02:15 KMC ધાવણની માત્રા અને સમયગાળો સુધારે છે.
02:20 અને આ માતા અને તેનાં બાળક વચ્ચે ભાવનાત્મક સંબંધને મજબુત બનાવે છે.
02:26 સાથે જ KMC બાળકને મદદ કરે છે-
02:28 કોઈપણ અન્ય પરંપરાગત પદ્ધતિઓ કરતાં વજન વધારવા માટે જેવું કે-
02:33 બાળકને તેજસ્વી ઉષ્માપાત્રમાં રાખવું.
02:36 જે બાળક અને માતા માટે તાણ ઉત્પન્ કરે છે.
02:40 સાથે જ KMC થી માતામાં સંતોષ અને આત્મવિશ્વાસનો વધાર થાય છે.
02:45 કારણ કે તે તેનાં બાળકને સંભાળવા વધારે પ્રયાસ કરે છે.
02:49 રસપ્રદ રીતે, માતા સિવાય,
02:54 પિતા અથવા
02:56 કુટુંબના અન્ય વડીલો દ્વારા પણ KMC આપી શકાય છે.
02:58 આપણે હવે KMC આપનારાઓ દ્વારા અનુસરણ કરવાના મુદ્દાઓ ચર્ચા કરીશું:
03:04 KMC આપનારાઓ સ્વસ્થ અને બીમારી મુક્ત હોવા જોઈએ.
03:09 તેણે મૂળભૂત સ્વચ્છતાનું પાલન કરવું જોઈએ જેમ કે-
03:14 હાથ ધોવવાં,
03:16 દૈનિક સ્નાન,

નખ કાપવાં,

03:18 વાળ બાંધવા
03:20 અને સ્વચ્છ કપડા પહેરવા.
03:22 તેણે કોઈપણ ઘરેણા, ઘડિયાળ તથા ધાગો પહેરલો હોવો ન જોઈએ -
03:26 કારણ કે આના લીધે સ્વચ્છતા જાળવવામાં અડચણ આવી શકે છે.
03:31 અને આનાથી બાળકને ઈજા થઇ શકે છે.
03:35 હવે, KMC દરમ્યાન કેએમસી આપનારે કેવા પ્રકારના કપડા પહેરવા જોઈએ ચાલો તે ચર્ચા કરીએ-
03:42 કપડા આગળના બાજુએથી ખુલતા અને હલકા હોવા જોઈએ.
03:46 ઉદાહરણ તરીકે, સાડી-બ્લાઉઝ અથવા આગળના બાજુએથી ખૂલતો ગાઉન.
03:51 નોંધ લો,

KMC આપનારે KMC કોથળી ફરતે આ આગળના બાજુએથી ખૂલતો ગાઉન અથવા બ્લાઉઝ પહેરવું જોઈએ.

03:58 Kangaroo કોથળીઓ અથવા બાઈન્ડર્સ બજારમાંથી પણ ખરીદી શકાય છે.
04:04 KMC વધારે સમયગાળા માટે આપવી હોય તો આ ઉપયોગી છે.
04:09 વૈકલ્પિક રીતે, KMC આપનાર નરમ સ્વચ્છ સુતરાઉ કાપડનો ઉપયોગ કરી શકે છે.
04:16 જ્યારે કે, KMC દરમ્યાન બાળકે-
04:19 ટોપી અને લંગોટ પહેરવી જોઈએ.
04:22 KMC દરમ્યાન બાળક જો મળ કે મુત્ર પસાર (ત્યાગ) કરે તો-
04:27 તેને પૂર્ણપણે સ્વચ્છ કરીને લુછવું જોઈએ.
04:30 આગળ, આપણે Kangaroo care ની પ્રક્રિયા વિગતમાં જાણીશું.
04:36 પહેલા, માતાએ ટટ્ટાર સ્થિતીમાં રહેવું જોઈએ.
04:40 ત્યારબાદ, kyato તો આરોગ્ય કાર્યકરે અથવા કુટુંબના કોઈપણ સભ્યે pagle -પગલા મુજબ આપેલ ક્રિયાઓ કરવી જોઈએ-
04:48 બાળકનાં નીચલા ભાગ અને માથાને આધાર આપીને-
04:51 બાળકને માતાની ખુલ્લી છાતીઓ વચ્ચે સરળ ઉભી સ્થિતીમાં મુકવું.
04:56 ત્યારબાદ, બાળકનું માથું એક બાજુએ નમાવવું.
05:00 ખાતરી કરી લો કે,

બાળકનું માથું સેજ પાછળની બાજુએ વળેલું હોવું જોઈએ.

05:04 આ સ્થિતી લીધે -

બાળકનું નાક શ્વાસ લેવા માટે ખુલ્લું રહેશે

05:08 અને બાળકનો માતાથી આંખથી આંખનો સંપર્ક બનશે.
05:14 ત્યારબાદ બાળકની બેઠક (કુલા) સેજ બહારની તરફ વાળીએ.
05:18 યાદ રાખો -

બાળકના હાથ માતાનાં સ્તનથી થોડા ઉપર રાખવા અને

05:23 પગ માતાની છાતીની નીચે હોવા જોઈએ અને
05:27 બાળકનું પેટ માતાની છાતી પર લાવવું.
05:29 કપડાથી વીંટાળવા પહેલા-
05:32 વાતાવરણ જો ઠંડુ હોય તો બાળકને ધાબળાથી ઢાંકવું.
05:36 તેનાથી બાળક અને માતાને હુંફ મળશે.
05:39 ત્યારબાદ,

બાળક ફરતે અને માતાની છાતી તથા પેટ ફરતે કપડું વીંટાળો.

05:45 વીંટાળતી વખતે એ વાતની ખાતરી કરી લો કે-
05:47 કપડાનો મધ્ય ભાગ બાળક પર હોય.
05:50 અને કપડાના બંને છેડા-
05:53 માતાની બગલમાંથી પસાર થવા જોઈએ
05:56 અને પાછળની બાજુથી આડી દિશામાં પસાર કરીને
05:59 ત્યારબાદ કાપડના છેડાને આગળ લઇ આવીએ.
06:03 બાળકની નીચેની બાજુએ આ કાપડના છેડાઓની એક કઠણ ગાંઠ બાંધીને સુરક્ષિત કરો.
06:09 આ આરામદાયક રહેશે અને બાળકને આધાર આપવામાં મદદ કરશે.
06:14 સાથે જ આનાથી બાળકનું લપસવું ટાળી શકાય છે.
06:17 યાદ રાખો-

જેમ માતા આરામદાયક બને, તેમ તેણે પોતેથી કાપડ વીંટાળતા શીખવું જોઈએ.

06:24 આજ શ્રેણીમાનાં અન્ય ટ્યુટોરીયલમાં KMC દરમ્યાન સ્વ-વીંટાળવાની પદ્ધતિ સમજાવવામાં આવશે.
06:32 તેનાથી માતાનો આત્મવિશ્વાસ વધશે અને તે સ્વનિર્ભર બનશે.
06:37 કાપડ વાપરતી વખતે માતા જો અસ્વસ્થ અનુભવતી હોય તો તે એક પટ્ટો વાપરી શકે છે.
06:43 તે વાપરવામાં સરળ અને આરામદાયક હોય છે.
06:46 ખેંચાવાવાળો બેન્ડ (પટ્ટો) વાપરતી વખતે-
06:49 બાળકના માથાને આધાર આપવા માટે બેન્ડની કોરને બાળકના કાન ઉપરથી લો.
06:54 ત્યારબાદ, બાળકનું માથું સહેજ નમાવવું-
06:57 જેથી તે મુક્તપણે શ્વાસ લઇ શકે અને
06:59 અગાઉ બતાવ્યા પ્રમાણે તે માતાથી આંખથી આંખનો સંપર્ક બનાવી શકે.
07:04 વીંટાળેલુ કપડું અથવા પટ્ટો ખુબ કસેલો કે ખુબ ઢીલો હોવો ન જોઈએ.
07:11 તે બાળક માટે મુક્તપણે શ્વાસ લેવા પુરતો આરામદાયક હોવો જોઈએ.
07:15 યાદ રાખો, બાળકને KMC સ્થિતીમાં પકડતી વખતે, માતા-
07:20 ચાલવામાં,

ઊભા રહેવામાં, બેસવામાં અથવા

07:23 વિભિન્ન પ્રવૃત્તિઓમાં સામેલ થવામાં સક્ષમ હોવી જોઈએ.
07:26 માતા જો વધુ આરામદાયક સ્થિતીમાં હોય તો-
07:29 Kangaroo care દરમ્યાન તે પાછળ ટેકો લઈને અથવા અર્ધ-વળેલા ટેકાની સ્થિતીમાં પણ સુઈ શકે છે.
07:35 હવે KMC દરમ્યાન બાળકને કેવી રીતે ધવડાવવું ચાલો તે ચર્ચા કરીએ-
07:40 કાં તો માતા બાળકને-
07:43 વીંટાળેલુ કપડું સેજ ઢીલું કરી અને
07:46 તેને ધવડાવવાની યોગ્ય સ્થિતીમાં મુકીને ધવડાવી શકે છે.
07:50 અથવા તે પોતાના છાતીનું દૂધ દબાવીને કાઢીને
07:54 બાળકને કપ અથવા ચમચીથી પીવડાવી શકે છે.
07:57 યાદ રાખો,

બાળકનું વજન દરેક દિવસે 25 થી 30 ગ્રામ વજન સુધી વધવું જોઈએ.

08:03 એક મહિનામાં બાળકની અપેક્ષિત વજન પ્રાપ્તિ 900 થી 1000 ગ્રામ સુધી હોવી જોઈએ.
08:10 તેથી, માતા અથવા આરોગ્ય કાર્યકરે-
08:13 નિયમિત તપાસણી દરમ્યાન બાળકનાં વજનનું નિરીક્ષણ કરવું જોઈએ.
08:17 જો બાળકનું વજન પુરતું પ્રાપ્ત થયું ન હોય તો-
08:21 આરોગ્ય કાર્યકરે માતાની ધવડાવવાની રીતનું નિરીક્ષણ કરવું જોઈએ અથવા
08:25 બાળકને કેટલી વખત પેશાબ થાય છે તે તપાસવું જોઈએ
08:28 સાથે જ, યોગ્ય મોઢાની પકડ બદ્દલ માતાને માર્ગદર્શન આપવું જોઈએ.
08:32 યોગ્ય મોઢાની પકડ આજ શ્રેણીના અન્ય ટ્યુટોરીયલમાં સમજાવવામાં આવી છે.
08:39 આગળ,

ચાલો બાળકને વીંટાળેલા કપડામાંથી કાઢવાનું શીખીએ-

08:44 પહેલા, માતાએ ટટ્ટાર સ્થિતીમાં બેસવું જોઈએ.
08:48 ત્યારબાદ, એક હાથથી ગાંઠને ખોલવાનું શરુ કરવું અને
08:53 વીંટાળેલા કપડાની બહારની બાજુએ બાળકના નીચલા ભાગને બીજા હાથથી આધાર આપવો.
08:58 ત્યાર બાદ-

એજ હાથથી વીંટાળેલા કપડાને ઢીલું કરવું જેનો ઉપયોગ પહેલા ગાંઠને ખોલવા માટે કર્યો હતો.

09:04 પછી-

બાળકના નીચલા ભાગને આધાર આપતા કપડામાં હાથ નાખો અને

09:11 બાળકના નીચલા ભાગને આધાર આપવા માટે કપડાની બહારની બાજુથી બીજા હાથનો ઉપયોગ કરો.
09:16 ત્યારબાદ, બાળકને ઉપર ઊંચકી લો અને તેને વીંટાળેલા કપડાથી મુક્ત કરો.
09:21 ત્યાર બાદ, યાદ રાખો કે બાળકનું માથું એ રીતે પકડવું કે-
09:26 જ્યાં અંગુઠો એક કાનની પાછળ હોય અને
09:28 અન્ય આંગળીઓ બીજા કાનની ફરતે રહે.
09:30 KMC દરમ્યાન-
09:32 માતાએ તરત જ ડોક્ટર અને આરોગ્ય કાર્યકરની સલાહ લેવી જોઈએ-
09:37 જો બાળક સાવધ અને સક્રિય ન હોય તો.
09:41 જો બાળક ખુબ ઝડપથી શ્વાસ લેતું હોય અથવા તેનો શ્વાસ વચ્ચે વચ્ચે ખુબ અટકતો હોય તો.
09:46 જો બાળકનાં હોઠ અથવા જીભ ભૂરી થઇ હોય તો.
09:50 અને જો બાળકના તળિયા ઠંડા પડેલા હોય તો, માતાએ તુરત ડોક્ટર અને આરોગ્ય કાર્યકરથી સલાહ લેવી
09:53 Kangaroo mother care પરનાં આ ટ્યુટોરીયલનો અહીં અંત થાય છે.
09:58 જોડાવાબદ્દલ આભાર.

Contributors and Content Editors

Bharat636, Debosmita